Covid-19 pandemisi çok uzun bir süredir milyonlarca kişinin yaşamını etkilerken, salgının sona erdirilip normalleşmenin sağlanması amacıyla dünyanın pek çok noktasında aşı uygulaması gerçekleştiriliyor.
Türkiye'de aşılama kampanyasında iki farklı aşı kullanılıyor. Kampanyanın başlangıcında Çin şirketi Sinovac'ın geliştirdiği CoronaVac aşısı uygulanırken daha sonra Pfizer/BioNTech aşısı da uygulanmaya başlandı. Öte yandan Türkiye'de çok büyük oranda BioNTech aşısı tercih ediliyor.
3. DOZ BİONTECH AŞISININ SIKLIKLA KARŞILAŞILAN YAN ETKİLERİ NELER?
Sağlık Bakanlığının internet sitesinde yer alan bilgilere göre koronavirüs aşılarına yönelik yürütülen klinik çalışmalarında ve mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanılmadı ya da hafif yan etkiler görüldü. Yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi belirtiler aşının hafif yan etkileri olarak biliniyor. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği de bildiriliyor.
İngiltere'de yapılan araştırma ile Pfizer-BioNTech koronavirüs aşısının takviye dozunu yani 3'üncü dozunu alan kişilerde görülen en yaygın 5 yan etki belirlendi. Araştırmaya göre, aşıdan birkaç gün sonra her 5 kişiden 4'ünün kolunda ağrı oldu ve hastaların yüzde 64'ü halsizlik şikayetinde bulundu.
Her 2 kişiden 1'i baş ağrısı şikayetinde bulunurken çok nadir de olsa ufak bir grupta kas ağrısı ve titremeye rastlanıldı. Söz konusu çalışma geçtiğimiz günlerde ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tarafından yayınlanan sonuçlar ile örtüşüyor.
Salgın konusunda en yetkili kurum olarak gösterilen CDC 12 Ağustos ile 19 Eylül arasında üçüncü bir koronavirüs aşısı olan kişileri analiz etmiş ve katılımcıların yüzde 71'i enjeksiyon yerinde ağrı, yüzde 56'sı yorgunluk ve yüzde 43.4'ü baş ağrısı yaşadığını bildirmişti.
Aynı çalışmaya göre, katılımcıların yüzde 28,3'ü çoğunlukla aşıdan sonraki gün olmak üzere günlük aktivitelerini gerçekleştiremediklerini söyledi. Katılımcıların yüzde 1,8'i için tıbbi bakım istendi. CDC tarafından yayınlanan sonuçlara göre, katılımcıların yüzde 0,1'i hastaneye başvurdu.
YAN ETKİLERLE KARŞILAŞILDIĞINDA NELER YAPILMALI?
Aşı uygulanan bölgede ağrı, şişlik, kızarıklık gibi durumlarla karşı karşıya kalınırsa bu bölgeye doğrudan buz uygulamaktan kaçınılmalı fakat soğuk uygulama yapılmalı. Soğuk uygulamanın yanında ihtiyaç halinde parasetamol içeren ağrı kesiciler de kullanılabilir.
Yorgunluk, hafif ateş ve titreme , kas/ eklem ağrısı gibi durumlarda istirahat edilmeli ve yeterli sıvı alındığından emin olunmalı. Sadece yorgunluk hissedilmesi hariç diğer durumlarda parasetamol içeren ağrı kesicilerin kullanılmasında sakınca bulunmamakta.
Kusma ve ishal yaşandığında ise bol bol sıvı takviyesi alınmalı ve beslenme ishal diyetine uygun olarak düzenlenmeli. Sağlık Bakanlığı ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kötü bir durumla karşılaşıldığında ise sıvı kaybı olma ihtimaline karşı sağlık kuruluşuna başvurmayı öneriyor.
Uzmanlar aşıların potansiyel yan etkilerine karşı başa çıkabilmenin daha kolay olması adına aşı zamanlarının mümkünse istirahat edilebilecek günlerde olmasını da sık sık dile getiriyor.