DİYARBAKIR (AA) - HDP Merkez Yürütme Kurulunun çağrısının ardından terör örgütü YPG/PKK yandaşlarının 6-7 Ekim 2014'te Aynularab (Kobani) bahanesiyle gerçekleştirdiği, 2 polisin şehit olduğu, 35 kişinin yaşamını yitirdiği şiddet olaylarının üzerinden 6 yıl geçti.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, HDP Merkez Yürütme Kurulunca 6 Ekim 2014'te yapılan açıklamanın ardından terör örgütü YPG/PKK yandaşları tarafından Aynularab bahanesiyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki iller başta olmak üzere 35 il, 96 ilçe ve 131 yerleşim yerinde 6-9 Ekim tarihlerinde barikatlar kurulup yollar kesildi, uzun namlulu silah, molotofkokteyli, havai fişek, taş ve sopalarla kamu binalarına ve araçlarına, vatandaşların ikametlerine, iş yerlerine ve araçlarına zarar verildi.
Şiddet olaylarında 2 polis şehit oldu, Diyarbakır'da Kurban Bayramı dolayısıyla yoksullara kurban eti dağıtan Yasin Börü ve üç arkadaşının da aralarında bulunduğu 35 kişi hayatını kaybetti, 435'i sivil, 326'sı güvenlik görevlisi 761 kişi yaralandı.
Olaylar sırasında 37 "nitelikli adam öldürme", 29 "adam öldürmeye teşebbüs", 3 bin 777 "mala zarar verme", 25 "alıkoyma", 395 "hırsızlık", 15 "yağma", 308 "iş yeri ve konut dokunulmazlığını ihlal", 13 "Türk bayrağını yakma, 7 "Atatürk'ü Koruma Kanun'una muhalefet" suçu işlendi.
Terör örgütü yandaşlarının saldırıları sonucu çok sayıda ev ve iş yeri ile okul, Kur'an kursu, kültür merkezi, müze ve yurt binasında hasar oluştu.
Şiddet eylemlerinin devlete maliyeti 300 milyon liranın üzerinde olurken olaylar nedeniyle zarar gören esnafa devlet tarafından yaklaşık 50 milyon liralık ödenek sağlandı.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tesis edilen huzur ve güven ortamını zarara uğratan şiddet eylemleri, can ve mal kayıplarının yanı sıra ekonomi, turizm ve sosyal hayata da ağır darbe vurdu.
Yasin Börü ve arkadaşları vahşice katledildi
Diyarbakır'da ihtiyaç sahiplerine Kurban Bayramı'nda et dağıtmak isteyen Yasin Börü ve üç arkadaşı, bir grubun silah, taş, sopa ve kesici aletli saldırısına uğramaları sonucu sığındıkları binanın üçüncü katında linç edildi.
DEAŞ üyesi oldukları iddiasıyla binadan atılan gençlerin cesedine işkence yapıldı, ayrıca 16 yaşındaki Börü'nün üzerinden arabayla geçildi, Ahmet Dakak'ın başı taşla ezildi.
Cesetleri yakılan ve tanınmayacak hale gelen çocuklar, aileleri tarafından güçlükle teşhis edilebildi. Olaylardan şans eseri yaralı kurtulan ve arkadaşlarının vahşice öldürülmesine tanıklık ettiği için psikolojisi bozulan Yusuf Er, Diyarbakır dışındaki bir hastanede tedavi gördü.
201 okul hasar gördü
Tunceli'de 2, Mersin'de 3, Diyarbakır'da 34, Şırnak'ta 13, Batman'da 4, Şanlıurfa'da 19, Bitlis'te 8, Bursa'da 2, Mardin'de 36, Muş'ta 6, İstanbul'da 11, Bingöl'de 2, Hakkari'de 28, Siirt'te 13, Van'da 18, Gaziantep ve Adıyaman'da birer okulda terör örgütü yandaşlarının saldırıları nedeniyle hasar meydana geldi.
Tahribata uğrayan okullar ve kamu binaları, devletin sağladığı imkanlarla onarılarak kısa sürede hizmete açıldı.
Müze ateşe verildi
Diyarbakır'da düzenlenen izinsiz gösterilerde PKK'lı teröristlerce yakılan ve kullanılamaz hale getirilen Ziya Gökalp Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) arasında imzalanan protokolle restore edildi.
TÜRSAB sponsorluğunda 1 milyon 814 bin lira bütçe ile 2016 yılında restorasyon çalışmaları tamamlanan müze binası, teşhir için son teknoloji ile donatılmış şekilde Bakanlığa teslim edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından teşhir ve tanzim için 1 milyon 490 bin lira harcanan müze, yürütülen çalışmalarla yeniden ziyaretçilerini ağırlıyor.
386 kişi tutuklandı
Olaylara ilişkin 1600'ü aşkın şüpheli hakkında soruşturma başlatılırken gözaltına alınan 894 şüpheliden 386'sı tutuklandı, 244'ü hakkında adli kontrol kararı verildi.
Diyarbakır
Diyarbakır'da yaşanan saldırılarda Yasin Börü ve arkadaşlarının da aralarında bulunduğu 12 kişi hayatını kaybetti, 65 vatandaş ile 14 güvenlik görevlisi yaralandı.
Kentte 144 özel bina ve iş yeri, 16 kamu binası, 6 av bayisi, 17 özel ve kamu bankası, 4 okul, bir müze, 88 özel araç, 40 kamu aracı, bir parti binası ve 36 kent güvenliği kamerası zarar gördü.
Diyarbakır'da olaylarda zarar gören 73 esnafa Diyarbakır Valiliğince ödeme yapıldı.
Gaziantep
Gaziantep'te, 5 kişinin hayatını kaybettiği, 4'ü polis 42 kişinin yaralandığı olaylarda, aralarında polis merkezinin de bulunduğu 12 kamu binası, 5 okul, 5 ev, 44 iş yeri, 77 araca yaklaşık 1 milyon liralık zarar verildiği tespit edildi.
Van
Van'da 170 araç, 20 okul, 5 dini müessese, 40 kamu binası ve 523 iş yeri büyük hasar gördü. Hasara uğrayan kamu binaları, okullar, dernek binaları ve Kur'an kursları da baştan sona yenilenerek hizmete açıldı.
Siirt
5 sivilin hayatını kaybettiği, 17 sivil ile 20 emniyet mensubunun yaralandığı Siirt'te, gözaltına alınan 69 kişiden 16'sı tutuklandı.
Saldırılarda, kamuya ait ilk ve orta dereceli 12 okul, kütüphane, halk eğitim merkezi, 4 sağlık merkezi, bir acil sağlık istasyonu ve erkek öğrenci yetiştirme yurdu yakılarak kullanılamaz hale getirildi.
Batman
Batman'daki saldırılarda bir kişi hayatını kaybetti, 56 kişi yaralandı, güvenlik güçlerince gözaltına alınan 105 kişiden 32'si tutuklandı. Olaylarda 6 kamu binası, 15 özel banka ve ATM, iki siyasi parti binası, 62 resmi ve özel araç, 91 iş yeri ve 5 evde hasar meydana geldi.
Mardin
Mardin'de 6 kişi yaşamını yitirdi, 29 sivil ile 22 polis yaralandı, 14 otomobil, 69 polis aracı, kaymakamlık binaları, emniyet binaları, 36 okul, 6 siyasi parti ve 69 bina zarar gördü. Gözaltına alınan 311 kişiden 108'i tutuklandı.
Şırnak
30 kişinin yaralandığı Şırnak'ın Cizre ilçesinde, ateşe verilmesi sonucu tahrip olan 13 okul ile yağmalanan 2 özel öğrenci yurdu, Valilik tarafından kısa sürede onarıldı.
6-7 Ekim'in yaralarını devlet sardı
Dönemin Başbakanlığı tarafından illere gönderilen ödeneklerle vatandaşların ve esnafın zararı giderildi. Olaylarda tahribata uğrayan yerler, devletin sağladığı imkanlarla onarıldı.
Olayların yaşandığı illerdeki zarar gören esnafa yaklaşık 50 milyon lira tutarında ödenek aktarıldı.
18 sanık hakkında ağırlaştırılmış müebbet
Diyarbakır'daki izinsiz gösterilerde Yasin Börü, Ahmet Dakak, Riyat Güneş ve Hasan Gökguz'un öldürülmesiyle ilgili 41 sanıktan 16'sı "canavarca hisle veya eziyet çektirerek öldürme" ile "devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak" suçlarından beşer kez ağırlaştırılmış müebbet, 2'si ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Suç tarihinde yaşı 18'den küçük olan 6 çocuğa ise 110'ar yıl hapis cezası verildi.
Sanıklardan 18'i müşteki Yusuf Er'e karşı eylemleri nedeniyle "kasten öldürmeye teşebbüs" suçundan 18'er, suça sürüklenen 6 çocuk bu suçtan 12'şer yıl hapse mahkum edilirken, 15 sanık ile 6 suça sürüklenen çocuğun "terör örgütü propagandası yapmak", 11 sanığın "konut dokunulmazlığını ihlal etmek", bir sanığın "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet", bir sanığın ise "iş ve çalışma hürriyetinin ihlali" ve "örgüt adına suç işlemek" suçlarından da mahkumiyetlerine hükmedildi.
Sanıklardan Remzi Özşan, "ölü üzerinden hırsızlık" suçundan 12 yıl, Uğur Doğanay ise "ruhsatsız silah taşımak" suçundan 3 yıl 9 ay hapse ayrıca mahkum edildi.
Sanıklardan 13'ünün beraatine karar verilirken hakkında yakalama kararı bulunan 3 sanığın dosyası ayrıldı. Sanıklardan biri sonraki süreçte yakalandı. İkisi firari 3 sanığın Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılaması sürüyor.
Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ tutuklandı
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca, ülke genelindeki olaylar nedeniyle terör örgütü PKK/KCK'nın elebaşları ile bazı siyasi parti yöneticileri hakkında "devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak", "nitelikli kasten adam öldürme", "kasten adam öldürmeye teşebbüs", "yağma", "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma", "mala zarar verme", "kasten yaralama", "hırsızlık", "iş yeri ve konut dokunulmazlığını ihlal" suçlarından soruşturma başlatıldı.
Olayların yaşandığı dönemde HDP Eş Genel başkanları olan Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da soruşturma kapsamında sonraki süreçte Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla tutuklanmalarına karar verildi.
Kobani soruşturmasında 17 kişiye tutuklama kararı
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının, eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ Şenoğlu'nun da tutuklu bulunduğu 2014'te Kobani bahanesiyle düzenlenen eylemlere ilişkin soruşturması kapsamında, 25 Eylül'de eski HDP milletvekillerinin de bulunduğu 82 zanlı hakkında gözaltı kararı çıkartıldı.
7 ilde düzenlenen operasyonda terörle mücadele ekiplerince 20 zanlı yakalandı. Emniyetteki işlemlerin ardından sevk edildikleri adliyede mahkemeye çıkarılan şüphelilerden HDP'li Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen ile Nazmi Gür, Ayla Akat Ata, Emine Ayna, Emine Beyza Üstün, Bircan Yorulmaz, Bülent Barmaksız, Can Memiş, Dilek Yağlı, Günay Kubilay, Zeki Çelik, Ali Ürküt, Pervin Oduncu, Alp Altınörs, Berfin Özgü Köse, Cihan Erdal ve İsmail Şengün tutuklandı.
Sırrı Süreyya Önder, Altan Tan ve Gülfer Akkaya ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Sema Kaplan