Axios tarafından elde edilen 'Durum Odası Toplantısı'nın notları, ABD gündemine tabiri caizse bomba gibi düştü.
Belgeler Taliban güçleri ABD'nin geri çekilmesi sırasında ülkede hızla iktidarı ele geçirirken Biden yönetiminin bir plan geliştirmek için acil eylem planları geliştirmeye çalıştığını gözler önüne serdi.
Başka bir deyişle sızan belgeler, Beyaz Saray'ın Taliban'ın ülkenin başkentini kontrol altına almasından birkaç saat önce Afganistan vatandaşlarını tahliye etmeye hazır olmadığını gösteriyor.
Zira belgelerde ABD ile çalışan Afganların kısa sürede tahliye edileceği belirtiliyor. Ancak 14 Ağustos toplantıda bunun nasıl yapılacağına dair somut bir plan sunulamıyor.
Taliban'ın Kabil'i 15 Ağustos'ta ele geçirdiği hatırlatan New York Post, söz konusu haberi okurlarına 'Belgeler Biden yönetiminin Kabil'in düşmesinden önce Afgan tahliyesine hazırlanmadığını ortaya koyuyor' başlığı ile duyurdu.
Axios'a göre, toplantıya NSC'den Liz Sherwood-Randall başkanlık etti. Toplantıda Genelkurmay Başkan Yardımcısı General John Hyten'ı da yer aldı.
NSC sözcüsü Emily Horne sızdırılan belgeler hakkında yorum yapmayacağını söyledi, ancak 'bir toplantıdan alınan notları, o sırada sürmekte olan aylarca üzerine çalışılan planları yansıtmaz' dedi.
Horne açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
'Bu tür bir planlama ve diğer çabalar sayesinde 120 binden fazla Amerikalının, yasal daimi ikamet edenlerin, savunmasız Afganların ve diğer ortakların tahliyesini kolaylaştırabildik.'
20 YIL SONRA ÇEKİLMİŞLERDİ
11 Eylül saldırısından sonra, saldırıyı üstlenen terör örgütü El Kaide’ye ev sahipliği yaptığı gerekçesiyle ABD’nin askeri müdahalede bulunduğu Afganistan’da, son ABD askerinin çekilmesi ile 20 yıl sonra, ülkenin idaresi tam anlamıyla Taliban’a geçmişti.
ABD merkezli Brown Üniversitesi ‘Savaşın Bedeli’ başlıklı raporunda, Afganistan’da 2001 yılından bu yana 71 bini sivil, 241 bin kişinin öldüğü belirtilenmişti.
BOMBARDIMAN 11 EYLÜL’DEN SONRA BAŞLADI
ABD ve İngiliz kuvvetlerinin 7 Ekim 2001 günü Kabil, Kandahar ve Celalabad şehirlerine havadan bombardımanla başlattığı askeri müdahale, 9 Kasım 2001 günü Mezar-ı Şerif kara savaşıyla 12 Kasım gecesi Kabil’in düşmesine kadar devam etti.
Kabil’de Hamid Karzai önderliğinde kurulan geçici hükümetle beraber, ABD ve müttefik kuvvetlerin Afganistan sınırlarında askeri varlıkları yapılanmaya başladı.
ABD ve müttefik kuvvetler tarafından Taliban ve El Kaide’ye karşı düzenlenen operasyonların sonucunda, kontrol büyük oranda ABD ve NATO müttefikleri tarafından sağlandı.
2006 yılının ikinci yarısıyla beraber NATO Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’nün (ISAF) Afganistan’da tüm ülkeyi kapsayacak kadar genişlemeye başlaması Afganistan’da ‘yeniden düzenleme’ sürecinin başlamasına neden oldu.
OBAMA’DAN BIDEN'A ÇEKİLME SÜRECİ
2014 yılında eski ABD başkanı Barack Obama’nın ABD ordularının Afganistan’daki askeri misyonunun sonuna gelindiğini belirterek, temsilcilikleri koruyacak askerler haricinde ABD’nin Afganistan’da olan fiili varlığını 2016 yılının sonu itibariyle sonlandıracağını açıkladı.
Ancak, ABD’de Donald Trump’ın başkan olmasıyla birlikte değişen yönetim, geri çekilmeyle ilgili Doha Anlaşması’na kadar büyük bir ilerleme sağlayamadı.
Yine de Obama tarafından vurgulanan ‘geri çekilme’ adımları ve bunun devamında NATO Kara Ordusu’nun 2015 yılında büyük oranda Afganistan’dan çekilmesi Taliban kuvvetlerinin yeniden güçlenmesine sebep oldu.
Çekilme anlaşmasına imza atan eski ABD Başkanı Trump olsa da anlaşma gereği çekilme Biden döneminde yaşandı.