8 Kasım 2022'deki ara seçimlerin ardından Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinde başkan seçimleri bu kez de sonuçsuz kaldı.
Oylamanın 4. gününde Vaşington saatiyle 22.00'de başlayan 14. turda Cumhuriyetçilerin çoğunluk lideri Kevin McCarthy, 216 oy elde ederek muhaliflerin ekseriyetini yanına çekmeyi başardı ancak başkan seçilmek için yeterli desteğe ulaşamadı.
Mecliste gergin anlar
McCarthy 216 ile bugüne kadarki en fazla oyu alırken, kendisine destek vermemekte ısrarcı olan 4 milletvekili, oylarını Jim Jordan ile Andy Biggs'ten yana kullandı. 2 milletvekili ise "mevcut" oyu kullanarak hiçbir milletvekiline oy vermedi. Böylece seçim barajı 217'ye düştü. Seçimlerin resmi sonuçları açıklanmadan McCarthy, muhalif vekilleri ikna etmek için yanlarına gitti ancak başarılı olamadı.
Yalnızca 1 oy almak isteyen McCarthy ve destekçileri ile muhalifler arasında zaman zaman gergin anlar yaşandı. 212 Demokrat üyenin tamamı ise parti liderleri Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam etti.
15. turun pazartesi gününe ertelenmesi için yapılan oylamada Cumhuriyetçiler ilk olarak ertelenmesi yönünde oy vermişti ancak son anda vazgeçerek bu gece yapılmasına karar verdi. 15. turun ertelenmesi için yapılan oylama 155'e karşın 279 ile reddedildi.
Başkan nasıl seçiliyor?
435 üyeli Temsilciler Meclisinde halihazırda Cumhuriyetçiler 222, Demokratlar 213 koltuğa sahip. Ancak Demokratlardan 1 sandalye, Virginia'dan seçilen Demokrat siyasetçi Donald McEachin'in 28 Kasım 2022'de vefat etmesi üzerine boş kalmıştı. McCarthy'nin başkan seçilebilmesi için Meclis üyelerinin yarısı olan 218 üyenin oyunu alması gerekiyordu. Ancak bu baraj her bir milletvekilinin bir üyeyi oylaması halinde geçerli. Yapılan son oylamada iki milletvekili herhangi bir adaya oy vermediği için baraj 217'ye düştü.
ABD tarihinde son 100 yılda bir ilk
ABD Temsilciler Meclisi üyeleri ülke tarihinde son 100 yılda benzeri görülmemiş bir şekilde 4 gündür meclis başkanını seçmek için 14 kez oylamaya gitti.
Muhafazakar Cumhuriyetçilerin McCarthy'e muhalifleri nedeniyle başkan seçimi için hiçbir oylamada yeterli çoğunluğa ulaşılamadı.
McCarthy, son olarak adaylığına itiraz eden Cumhuriyetçi vekillerle görüşerek müzakerelerde ilerleme kaydettiğini ancak henüz bir uzlaşıya varılamadığını söylemişti. Bu kadar uzun süren bir oylamanın ardından meclisi nasıl yönetebileceğine dair sorulara ise McCarthy, "İşin güzel yanı bu. Tam da bu kadar uzun sürdüğü için nasıl ilerleyeceğimizi öğrenmiş olduk." yanıtını vermişti.
McCarthy'nin muhafazakar Cumhuriyetçilerle yaptığı pazarlıklarda, meclis başkanının görevden alınması için yapılması gereken oylamada 1 milletvekilinin önerisinin yeterli olması, milletvekillerinin üst üste görev yapmasına getirilen süre limiti, sınır güvenliği yasa tasarısı, bütçelerin meclisten geçme usulü ve meclis bünyesinde silahlandırma ile ilgili bir komitenin oluşturulması gibi hususlar yer alıyor.
ABD'de yasama donmuş halde
Temsilciler Meclisi başkanının seçilememesi nedeniyle üyeler yemin edemediği için Kongrenin bir kanadı halen faaliyete başlayamadı. Bu nedenle ABD'de yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç ana organdan oluşan federal devletin yasama organı durma noktasına geldi.
Mevcut durumda milletvekilleri acil bir durumda veya kriz anında yasama faaliyetlerini yerine getiremeyecek halde. Bu da ABD kamuoyunda "demokrasinin sınanması", "kişisel siyasi ihtirasların milletin çıkarlarının önüne geçmesi" şeklinde yorumlanıyor. Bu durumun "ülke için iyi olmadığına" dikkati çeken çok sayıda milletvekili, bir an önce başkanın seçilmesi için çağrıda bulunuyor.
Milletvekilleri bilhassa Temsilciler Meclisinde dış ilişkiler ve güvenlikle ilgili komiteler işleyemediği için ülkede yönetimsel aksaklıkların olabileceğine vurgu yapıyor.
CNN televizyonuna konuşan Cumhuriyetçi milletvekili Mike Gallagher, İstihbarat Komitesinde yer almasına rağmen, Temsilciler Meclisi güvenlik görevlilerinin, kendisinin "henüz izni olmadığı" gerekçesiyle Genelkurmay Başkanı'nın da olduğu bir toplantıya girmesine izin vermediğini söylemişti.
Öte yandan, çok sayıda Cumhuriyetçi milletvekili, meclis başkanı seçilemediği için göreve başlayamadıklarından "Biden yönetiminin denetimsiz kaldığını" savunuyor.
Başkan seçilene kadar oylamalar devam edecek
ABD'de Temsilciler Meclisi Başkanı, devlet başkanı ve başkan yardımcısından sonra protokolde üçüncü sırada yer alması bakımından önem arz ediyor.
Temsilciler Meclisi, başkanını seçmeden işlemeye başlayamıyor. Milletvekillerinin yeni başkanın seçilmesi için gereken çoğunluğu elde edene kadar oylamaya devam etmesi bekleniyor.
Cumhuriyetçilerin lideri McCarthy kimdir?
1965 doğumlu Kevin McCarthy, ilk kez 2006'da Cumhuriyetçi Parti'den Kongre üyesi seçilmişti. İş insanı olan Kaliforniyalı siyasetçi, 2018'den bu yana Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin azınlık lideri olarak görev yapıyordu.
Trump'ın sıkı destekçilerinden McCarthy, 2020'deki başkanlık seçim sonuçlarına itirazında Trump'ın yanında yer almıştı. Daha sonra seçimlerin meşru olduğunu kabul eden Cumhuriyetçi siyasetçi, 6 Ocak 2021'de Kongre binasına gerçekleştirilen saldırıyı da kınamıştı.
Demokratların lideri Jeffries kimdir?
Nancy Pelosi'nin 20 yıldır sürdürdüğü liderlik görevine tekrar aday olmayacağını açıklamasının ardından, tek aday New York Temsilcisi Hakeem Jeffries Demokratların yeni lideri olmuştu.
Jeffries, ABD Kongresinin tarihinde Senato veya Temsilciler Meclisindeki herhangi bir partinin lideri konumuna seçilen ilk siyahi olarak kayıtlara geçmişti. New York'un Brooklyn bölgesinde 4 Ağustos 1970'te doğan ve avukatlık yapan Jeffries, 2013'ten bu yana Temsilciler Meclisi üyesi.
Uzun süredir "Pelosi'nin veliahtı" olarak anılan Jeffries, Temsilciler Meclisinde adalet ve bütçe komitelerinde yer almıştı.