ABD yönetimi, Rusya ile 2010 yılında imzalanan ve süresi iki gün sonra dolacak Yeni START’ı (Yeni Stratejik Nükleer Silahların İndirimi Antlaşması) uzattı.
Amerika ve Rusya'nın konuşlandırabileceği stratejik nükleer savaş başlıklarının, füzelerin ve bombardıman uçaklarının sayısına kısıtlama getiren antlaşmanın beş yıllığına uzatıldığını, Dışişleri Bakanı Antony Blinken açıkladı.
Yazılı açıklamasına ‘’Başkan (Joe) Biden, silahların kontrolu ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesi konusunda ABD liderliğini yeniden sağlayarak Amerikan halkını nükleer tehditlerden koruyacağına söz verdi’’ sözleriyle başlayan Blinken, Rusya Federasyonu ile Yeni START antlaşmasını beş yıllığına uzatarak bu taahhüdü yerine getirmek için ilk adımın atıldığını bildirdi.
Antlaşmanın uzatılmasının, 5 Şubat 2026'ya kadar Rus kıtalararası balistik füzeleri, denizaltından fırlatılan balistik füzeleri ve ağır bombardıman uçakları üzerinde ABD’nin doğrulanabilir sınırlara sahip olmasını sağladığını belirten Blinken, ‘’Yeni START Antlaşması'nın doğrulama düzeni, Rusya'nın anlaşmaya uyumunu izlememizi sağlıyor ve ABD müfettişlerinin Rus nükleer kuvvetleri ve tesislerini görmesine olanak tanıyan veri alışverişleri ve yerinde incelemeler dahil olmak üzere Rusya'nın nükleer duruşu hakkında bize daha fazla bilgi sağlıyor. ABD, 2011'de yürürlüğe girmesinden bu yana her yıl Rusya Federasyonu'nun yükümlülüklerini yerine getirip-getirmediğini değerlendiriyor’’ ifadelerini kullandı.
Özellikle gerginlik dönemlerinde, Rusya'nın kıtalararası menzilli nükleer silahlarının sınırlarının hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Dışişleri Bakanı Blinken, Yeni START’ın uzatılmasının ABD'yi, müttefiklerini, ortaklarını ve dünyayı daha güvenli hale getirdiğini kaydetti; ‘’Sınırsız bir nükleer rekabet hepimizi tehlikeye atabilir’’ dedi.
Antony Blinken, antlaşmanın beş yıl uzatılmasıyla kazanılan zamanı, ABD Kongresi, müttefikler ve ortaklarıyla istişare edilerek, Rusya ile tüm nükleer silahlarını ele alan silah kontrolunu sürdürmek için kullanacaklarını bildirdi.
Açıklamada Çin vurgusu
Çin'in modern ve büyüyen nükleer cephaneliğinden kaynaklanan tehlikeleri azaltmak için silahların kontrolunu de sürdüreceklerini belirten Blinken, ‘’ABD, istikrarı, şeffaflığı ve öngörülebilirliği arttırırken maliyetli, tehlikeli silahlanma yarışlarının risklerini azaltan etkili silah kontrolunda kararlıdır’’ ifadelerine yer verdi.
Rusya'nın ABD ve dünyayı karşı karşıya bıraktığı zorluklar konusunda bakışlarının net olduğunu belirten Antony Blinken, ‘’ABD'nin çıkarlarını ilerletmek için Rusya ile çalışsak bile, müttefiklerimiz ve ortaklarımızla yakın koordinasyon içinde Rusya'nın düşmanca eylemlerinin yanı sıra insan hakları ihlallerinden sorumlu tutulması için de çalışacağız’’ diyerek açıklamasını sonlandırdı.
ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin geçen hafta telefonda görüşmüştü. Beyaz Saray açıklamasında, görüşmede iki liderin, “Yeni START antlaşmasını beş yıllığına uzatma yönündeki niyetlerini” konuştukları, uzatma işleminin 5 Şubat’a kadar tamamlanması için ekiplerin acilen çalışma yürütmesi kararı aldıkları belirtilmişti.
Rusya Parlamentosu da antlaşmanın süresinin beş yıllığına uzatılması tasarısını geçen hafta onaylamıştı.
Süresi 5 Şubat’ta dolacak anlaşma her iki ülkenin sahip olabileceği nükleer silah başlığı sayısını 1.550 ile kısıtlıyor.
Türkiye’den ‘‘destek’’ açıklaması
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, ABD ve Rusya’nın 5 Şubat 2020’de süresi dolacak Yeni START antlaşmasını beş yıl süreyle uzatma kararını memnuniyetle karşıladıklarını ve desteklediklerini belirtti.
ABD ve Rusya’nın nükleer güçlerini sınırlandıran Yeni START’ın, iki ülke arasında stratejik istikrarı sağlayan yürürlükteki son antlaşma olması itibariyle küresel öneme sahip olduğunu belirten Aksoy, ‘‘Atılan bu önemli adımın silahların kontrolü rejiminin güçlendirilmesine ve küresel güvenliğe yönelik sınamalarla mücadeleye katkıda bulunmasını temenni ediyoruz’’ dedi.