İSTANBUL (AA) - Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, CNN Türk canlı yayınında gazeteci Hakan Çelik'in sorularını yanıtladı.
Eski Nissan Üst Yöneticisi (CEO) Lübnan asıllı Carlos Ghosn'un, ev hapsinde tutulduğu Japonya'dan Lübnan'a İstanbul üzerinden kaçmasına ilişkin soruşturmada yeni bir gelişme olup olmadığının sorulması üzerine Gül, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı'nın olayın duyulmasının ardından soruşturma başlattığını hatırlattı.
Soruşturma neticesinde 7 kişinin gözaltına alındığını belirten Bakan Gül, bu kişilerden 5'inin tutuklandığını anımsattı. Soruşturmanın sürdüğünü ifade eden Gül, "Orada iki ayrı yabancı var o transit geçişi yapanlar. Bunların olaydaki ifadelerini de dikkate alarak soruşturmayı sürdürecekler ve buna göre iddianameyi açacaklardır. Başsavcılık dün de yine açıklamasını yaptı. Olayın duyulmasından itibaren büyük bir titizlikle çalışıyorlar." dedi.
Bakan Abdulhamit Gül, Türkiye'nin kırmızı bültenle aranan bir fail varsa bu konuda ilgili ülkeye iadesini yapacağını vurguladı.
Şu anda Türkiye'de bu olaya destek olanlarla ilgili soruşturmanın sürdüğünün altını çizen Gül, "Elbette mahkeme kararı sonuçlanmadan konuyla ilgili bir şey söylemek imkansız ama sıcak bir olay, yeni bir olay. Tüm yönleriyle başsavcılık makamı titizlikle takip ediyor. Şu an itibarıyla Japonya'dan adli yardımlaşma anlamında herhangi bir talep gelmedi. Ama Türkiye bir hukuk devleti. Türkiye'de işlenmiş, Türk Ceza Kanunu'na aykırı hangi fiil varsa kim bu anlamda bir suç işlemişse yargı mercileri bu konunun peşinde. İlgili uçaklarla ilgili de yine tedbir kondu biliyorsunuz. Bu hususta yine mahkeme ve savcılık sürecini sürdürmüş olacak." diye konuştu.
Libya tezkeresi
Bakan Abdulhamit Gül, Libya'ya asker gönderilmesine ilişkin tezkerenin TBMM'de kabul edilmesiyle ilgili, Türk askerinin hiçbir ülkeye hukuk dışı, insanlık dışı bir gayeyle gitmediğinin altını çizdi.
Türkiye'nin tüm adımlarını uluslararası hukuk ve anayasa çerçevesinde attığını vurgulayan Gül, "Türkiye, Birleşmiş Milletler'in tanıdığı, kabul ettiği meşru bir hükümetin daveti ve orada insanlık adına, Türkiye'nin esasen çıkarları ve ulusal güvenliği adına bir ihtiyacı karşılamak üzere tezkere kararı almıştır." dedi.
Bu coğrafya ne kadar istikrarlı olursa Türkiye ve Avrupa'nın da daha güvenli hale geleceğini aktaran Gül, şöyle devam etti:
"Kaynağında sorunları gidermek ve ülkemizin çıkarlarını ortaya koyan, savunan bir politika anlamında bu tezkere ortaya konmuştur ve TBMM büyük bir destekle onu tasvip etmiştir. Biz Libya'ya, Türkiye'nin çıkarları için, ülkemizin güvenliği için, Doğu Akdeniz olsun, ülkemizdeki diğer ulusal güvenlik anlamında bir karar almıştır. Elbette bunun çerçevesini hem Cumhurbaşkanımız hem hükümetimiz ve TSK de ihtiyaca göre Türkiye'nin menfaatleri doğrultusunda kullanacaktır. Dolayısıyla uluslararası hukuk çerçevesinde meşru bir hükümet var, BM'nin kabul ettiği bir yönetim ve anayasaya göre, usule göre, hukuka uygun bir süreç işletilmiştir. Temel yaklaşım bölgenin istikrara kavuşması ve bu konuda Türkiye'nin çıkarlarına uygun bir adımın atılmasıdır. Dolayısıyla tüm adımlar, hem uluslararası hukuk çerçevesinde hem Türkiye'nin çıkarları çerçevesinde atılmaya devam etmiştir."
Doğu Akdeniz'deki çalışmalar
Bakan Gül, soru üzerine, Türkiye'nin sondaj gemileriyle Doğu Akdeniz'deki egemenlik sahasında her türlü araştırmayı yaptığını anlattı.
Türkiye'nin enerjiye yönelik aramalarını hukuk çerçevesinde yaptığına işaret eden Gül, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz bu hakkımızı kullanıyoruz diye rahatsız olanlar, bizi hiçbir şekilde ilgilendirmez. Önemli olan bizim hukuka uygun davranıp davranmadığımız. Biz, uluslararası hukuk çerçevesinde kendi egemenlik alanımızda bu adımları atıyoruz. Libya ile olan anlaşma da bu çerçevededir. Türkiye'nin egemenlik alanlarında haklarını kullanmasından rahatsız olanların beyanları, bu konudaki rahatsızlıkları bizi ilgilendirmez. Türkiye egemen bir ülkedir, egemenlik haklarını kullanırken uluslararası hukuk çerçevesinde adımını atar ve onun ötesinde de söylenen şeyler ancak kendilerini bağlar. Türkiye olarak hukuki çerçevedeki tüm bu atmış olduğumuz adımlar birilerini rahatsız edebilir ama Türkiye'nin, Türk milletinin çıkarları için biz bu adımlarımızı atacağız, haklarımızı kullanmaya devam edeceğiz. Bizim için buradaki temel çizgi, uluslararası hukuktan kaynaklanan hakları kullanmaktır. Türkiye'nin yaptığı da budur."
"Sismik araştırmalar ve sondaj çalışmalarına katılan gemilerin personelinin tutuklanması" yönünde Rum kesiminin attığı adımların bir sonuç verip vermeyeceğine ilişkin soru üzerine Gül, "Hiçbir sonuç vermez. Türkiye bu anlamda uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarını kullanmaktadır. Buna karşı yapılacak bu gibi tehditler ki beyanlar da oldu, bunların hiçbir hukuki geçerliliği yoktur. Türkiye bu anlamda hukuk dışı her türlü adıma karşı da gereken cevabı vermeye muktedirdir." dedi.
Yabancı teröristlerin iadesi
Bakan Gül, yabancı teröristlerin ülkelerine iadesine ilişkin soru üzerine, Türkiye'de suç işlemiş kişilere cezalarının Türk yargı makamları tarafından verildiğini hatırlattı. Gül, başka ülkelerde suç işleyen yabancı teröristlerin, güvenliği tehlikeye sokacak şekilde ülkede bulunmalarının Türkiye'nin kabul edeceği bir durum olmadığını vurguladı.
İçişleri Bakanlığı'nın bu suçluların ilgili ülkelerce kabulüne ilişkin bir çalışma yaptığını ve bu konuda önemli mesafe aldığını kaydeden Gül, "Eğer Türkiye'de suç işlemişse tabii onun Türk mahkemeleri yargılamasını yapıyor ama onun ötesinde farklı ülkelerin yabancı teröristlerinin burada barınması, güvenliğimizi tehdit eden hususlarla ilgili adımlar atıldı. Dolayısıyla bu konuda da mesafe katedildi." dedi.
"Yargının hiçbir ideolojisi olmaz"
Bakan Gül, soru üzerine, yargı üzerinde uzun dönemlerde tarihsel travmalar ve sorunlar olduğunun altını çizdi.
Tarihsel eleştirilerini yeterince yapmayan bir süreçten, bugün darbecileri yargılayan, yanlışları düzeltmeye çalışan bir yargılamaya gelindiğine işaret eden Gül, şöyle konuştu:
"Elbette tüm sorunlar çözülmüş diyemeyiz, tüm yargı kararları dört dörtlüktür, doğrudur diyemeyiz daha yapılması gereken çok önemli işler var ama burada da bir haksızlık yapılmaması lazım. Bugün FETÖ'nün yapmış olduğu tahribatları ortadan kaldıran, darbe yapan FETÖ'cüleri yargılayan bir yargı var. Eksikleri elbette telafi edilir, bu konuda çabayı ortak bir şekilde sürdürürüz ama bu konuda genel bir yaklaşımla ithamlar da yargıya haksızlık olur. Eksikleri, yanlışları hep beraber konuşuruz. Ama total bir şekilde eleştirinin haksızlık olacağını düşünüyorum. Temel yaklaşımımız şu: Yargı bir iktidarı ele geçirmek için araç olamaz. Hiçbir kimsenin bu anlamda yargının bağımsızlığına, tarafsızlığına halel getirmemesi en temel yaklaşımdır. Yargının hiçbir ideolojisi olmaz. Yargının tek ideolojisi vardır o da adalettir."
Gül, yargıda ideolojik kararlar alınıp alınmadığına yönelik soruya da "Bunlar hep eskide kalan uygulamalar. Elbette yargının vermiş olduğu bir karar var ama bir üst merci de var. Bakalım bir üst mahkeme ne diyecek, yüksek mahkeme ne diyecek? Dolayısıyla yargının vermiş olduğu her aşamada, ara kararları bile bir mahkumiyetmiş veya beraatmiş gibi değerlendirmeden, sonucuna, dosyanın bütününe bakıp, sürecin tamamına saygı içinde bakıp sonucunun hep beraber değerlendirilmesi gerekir. Bakıldığında yargı ele geçirilecek bir yer değil. Yargı asla el uzatılmaması gereken, el değmemesi gereken, çok kutsal bir ortak değerimiz." yanıtını verdi.
Yargıda FETÖ'yle mücadele
Türk yargısının FETÖ'cülerden temizlenip temizlenmediğine yönelik soru üzerine de Bakan Gül, FETÖ elebaşının "Avukat tutmayın, hakim tutun." dediğini hatırlattı.
Bu yapının 40 yıldır devlete sızdığını vurgulayan Gül, "(40 günde biz bitirdik, 15 Temmuz oldu, 16 Temmuz'da bu mücadeleyi tamamladık, hepsini temizledik.) diye bir yaklaşım, büyük bir rehavet olur. Bu konuda büyük bir teyakkuzla ve Türkiye Cumhuriyeti'nin büyük bir devlet olduğu inancıyla hiçbir şekilde sızmalara, kriptolara izin vermeyecek şekilde bu teyakkuzu sürdürmek lazım." ifadelerini kullandı.
HSK'nin bu konuda titiz bir şekilde çalışmasını sürdürdüğüne işaret eden Gül, haksızlığa da mahal vermediklerini dile getirdi. Bakan Gül, "Bu sadece AK Parti'nin, sadece siyasetin yapacağı bir mücadele değil, bu devletin, milletin ortak kararlılığıyla sürekli açık tutulması gereken bir pencere. 'Biz bu işi bitirdik, artık deşifre oldu.' değil. Bunlar takiye üzerine kurulan bir örgüt olduğu için bu konuda teyakkuzu elden bırakmamak lazım." diye konuştu.
Sadece FETÖ'nün değil, devletin içine örgütlü, paralel başka hiçbir yapının sızmaması gerektiğini vurgulayan Gül, "Devletin içerisine hiç kimse sızmayacak. Devlet memuru, amirinden başka kimseden emir almayacak." dedi.
'Kim neye inanır, nasıl yaşamak isterse onu yaşar'
"Devlet bu konuda (FETÖ) kurumsallaşan bir mücadele kararı aldı diyebilir miyiz?" sorusu üzerine Gül, bu konuda genel yaklaşımların, ilkelerin devletin içerisinde hiçbir şekilde paralel, illegal bir yapının olmaması şeklinde olduğunu belirtti.
Bu konuda yargının, yasama ve yürütmenin önemli çalışmalar yürüttüğünü aktaran Gül, uygulamaların süreklilikle, istikrarlı şekilde ve büyük bir kararlılıkla sürmesinin hem milletin hem devletin ortak kararlılığı olduğuna işaret etti.
"Dini duyguları, inancı istismar ederek bundan fayda, çıkar ve rant elde etmeye çalışan toplulukları kastederek söylüyorum. Birtakım tarikatların, cemaatlerin, buna benzer oluşumların bakanlıklara, kurumlara, ilgili kuruluşlara sızdığına dair zaman zaman iddialar ortaya çıkıyor. Bu konular ciddiyetle soruşturuluyor, üzerine gidiliyor mu?" şeklindeki soru üzerine Gül, adı ne olursa olsun hiçbir örgütlü yapının, ideolojinin, grubun devletin içerisine örgütlü bir şekilde sızmasına asla izin verilemeyeceğini, çünkü devletin ancak kendi ilkeleriyle, kurumlarıyla güçlü bir şekilde ayakta durabileceğini söyledi.
Gül, herkesin inanç noktasında hür ve özgür olduğunu dile getirdi. FETÖ ile mücadeleyi verirken masumla suçluyu ayırt etmenin de çok önemli olduğunu ifade eden Gül, "Bu konuda büyük bir titizlilikle, işte dindar kesimlerin hepsine ya da belli yapıların hepsine, toptan bir yaklaşımla inanç özgürlüğüne de halel getirmek ya da engellemek doğru değil. Ama genel ilke devlet kendi kurallarıyla, yasamanın belirlediği kanunlarla yapısını sürdürür. Hiçbir şekilde illegal, devlet dışı unsurların kendine alan açmasına, nüfuz oluşturmasına izin vermez." diye konuştu.
Adalet Bakanı Gül, hiç kimsenin inancına, yaşam tarzına karışmadan bunları ülkenin zenginliği olarak görmenin, korumanın çok değerli olduğunu vurgulayarak, "Kim neye inanır, nasıl yaşamak isterse onu yaşar. Devlet bunun taahhüdüdür. Ama devlet birilerinin 'Ben böyle inanıyorum, devleti, kurumları ele geçireceğim ve herkes böyle inanacak, yaşayacak...' Buna da devlet olarak biz izin veremeyiz. Verirseniz bu hukuk devleti olmaz. Bu konuda da hiçbir şekilde buna müsaade edilmeyecektir, edilemez." değerlendirmesinde bulundu.
"Terörü övmek dünyanın hiçbir yerinde meşru gösterilemez"
"Yaşam tarzı tartışmalarını günün birinde geride bırakabilecek miyiz?" sorusuna Gül, "Bu örnekler esasen sadece bağnaz, marjinal kesimlerde kaldı. Yoksa Türkiye'de yaşam tarzından, düşüncesinden dolayı ötekileştirilen ya da bu konuda farklı bir ayrımcılığa ya da ayrıcalığa tabi tutulan bir anlayış daha çok eski Türkiye'de yaşadığımız tablolardır. Genel itibarıyla buradan çok dersler çıkarıldı ama buna rağmen elbette farklı kesimlerde hiç tasvip etmediğimiz tutumlar, davranışlar olabiliyor." yanıtını verdi.
Bununla mücadele etmenin gerekliliğinin hem siyasette hem toplumda ortak bir kabul olduğunu dile getiren Gül, "Bu dersleri ortaya koyup önümüze bakacağız. Türkiye'nin ekonomide geldiği önemli gelişimler, kendi otomobilini yapan bir Türkiye... Cebimizi, soframızı, ekmeğimizi büyütmek, özgürlükleri artırmak ortak derdimiz. Yani vatandaşımızın ekmeğini büyütmek, özgürlüğünü artırmak artık 2023 Türkiye'sinin temel vizyonu, bizim de ortak hedefimiz. Bunlara yoğunlaşmak lazım." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Gül, "Türkiye'ye getirilen temel eleştirilerden biri de çok fazla tutuklu gazeteci olduğu yönünde. Ne dersiniz bu konuyla ilgili?" sorusu üzerine, hiç kimsenin mesleğinden ötürü ceza almadığını ancak terörü, şiddeti övmenin de dünyanın hiçbir yerinde meşru gösterilemeyeceğini söyledi.
Gül, mahkemelerin gazeteci olunduğu için değil, terör ve şiddet övülmüşse ya da daha farklı bir fiil oluşmuşsa cezalandırdığına işaret etti.
Birinci yargı paketinin Meclis'ten geçtiğini hatırlatan Gül, "Yargı paketinde düşünce, ifade özgürlüğüne Yargıtay yolu açılmasına yönelik önemli bir kanun düzenlemesi yapıldı. Böylece tahliyeler de oldu. Daha 1-2 aylık bir mesele. Yargıtay tüm Türkiye'nin ana içtihat merkezi olduğu için, farklı çıkan kararlar, uygulamalar olabiliyordu." dedi.
Pakette, eleştirinin, haber vermenin suç oluşturmayacağına vurgu yapıldığını dile getiren Gül, şöyle devam etti:
"Bu konuda inancından, düşüncesinden, ifadesinden ötürü cezaevinde olmasını asla kabul edemeyiz. Düşünce ve ifade özgürlüğü temel haktır, bunun korunması da bizim temel yaklaşımımızdır. Bu konuda uygulamada bazı eksiklikler, soruşturmalarda tutukluluğun uzaması bazı keyfiliklere sebep olabiliyordu ama azami tutukluluk süresi getirildi. Düşünce, ifade özgürlüğüne Yargıtay yolu açıldı, 'Eleştiri, haber vermede suç oluşmaz.' diye birinci yargı paketinde çok önemli adımlar atıldı. Dolayısıyla hiçbir fikirden, düşünceden korkmamak lazım. İyi fikir, kötü fikri kovar. Dolayısıyla tüm herkesin konuştuğu, yeri geldiğinde eleştiri yaptığı bir ülkede asla korkmamak, çekinmemek lazım ama eleştiriyle, terörü övme, şiddet çağrısı da birbirinden ayırt edilmelidir. Bunu mahkemeler ayırt edecek."
"Yargı Türk milleti adına karar veriyor"
Bakan Gül, Sözcü gazetesine ilişkin bir soruya da yürüyen bir davayla ilgili, yürütmenin bir üyesi olarak bir söz söylemesinin doğru olmayacağını belirterek, "Bu tür davalar esasında mahallinde kesinleşiyordu ama birinci yargı paketiyle Yargıtay yolu açılmış oldu. Bu tür meselelerde daha fazla özgürlük, daha fazla içtihat birliği anlamında, hukuk istikrarı anlamında Yargıtay görsün diye bunlara yönelik imkanlar, bu yol açılmıştır. Elbette mahkeme kendi delillerini kendisi değerlendirmiştir ama onun ötesinde tüm yargılamalarda milletin beklentisi delillere göre, adil bir karar, kamuoyunun her tarafını tatmin edecek şekilde gerekçelendirilmesi çünkü yargı Türk milleti adına karar veriyor ve milletin beklentisi de bu tür konularda elbette daha gerekçeli ve adil kararların makul sürede verilmesi." diye konuştu.
FETÖ davalarına ilişkin soruya da Gül, milyonlarca yargı mensubunun önünden dava geçtiğini anlatarak, kendilerinin de "Böyle karar olur mu, bu nasıl karar?" dedikleri kararlar olabildiğini ancak sürecin bütününe bakarak hukuk düzenine, sistemine inancı sürdürmek gerektiğini söyledi.
Özellikle FETÖ yargılamalarında milletin beklentisinin işin sulandırılmaması olduğunu ifade eden Gül, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yani bunların kurumlarının önünden geçen kişiyi cezalandırıp ama kurumun içinde ana merkezinde olanlarla ilgili farklı bir tavır, asla milletin kabul edileceği bir tavır değil. FETÖ ile uzaktan, yakından ontolojik olarak eleştirileri yapmış birilerini 'FETÖ'cü' diye mahkum ederseniz orada da FETÖ mücadelesini çok ciddi sulandırmış ya da yara almış olursunuz. Elbette, eksik, yanlış kararların, kabul edilemeyecek kararların olduğu, bu anlamda özensiz bazı hususların yaşandığı hususlar var. Ama bunlar bu konuda çok genel değil ama hiç olmaması lazım. Bu konuda bizim güvencemiz, bir üst mercinin, Yargıtay'ın bir eksiklik varsa düzeltmesi. Son tahlilde biz hakim değiliz, savcı değiliz, dosyanın içinde ne olduğunu da bilmiyoruz ama adil olmak kadar adil görünmek de çok önemli. FETÖ'cülerin en sevineceği iş ne biliyor musunuz? 'Herkes FETÖ'cü olsun aradan ben sıyrılayım.' Herkes FETÖ'cü ise FETÖ'cü aradan sıyrılabilir. Milletin yargıdan beklentisi kılı kırk yararak, masum ile suçluyu ayırt etmek."
Gül, bu konuda yargıya da bir haksızlık yapmadan, sürecin bir üst mercide de gündeme geleceğini, inceleneceğini dikkate alarak, bu mücadeleyi veren yargıyı yıpratmadan süreçlerin takibinin önemli olduğunu aktardı.