Afgan hükümeti ile Taleban temsilcileri, barış görüşmelerini devam ettirmek için bir ön anlaşmaya vardıklarını açıkladı. İki taraf 19 yıldır süren savaş sırasında ilk kez yazılı anlaşma imzaladı. ABD, ön anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını bildirdi.
Görüşmelerin ileriki aşamaları için bir yol haritası niteliğini taşıyan anlaşma, müzakerecilere daha ciddi meseleleri masaya yatırma imkanı tanıyacak olması açısından önemli bir ilerleme olarak görülüyor.
Afgan hükümetinin müzakere heyeti üyesi Nadir Nadiri Reuters’a yaptığı açıklamada, “Müzakerelerin gerekçesi dahil prosedüre son şekli verildi ve bu andan itibaren artık müzakereler gündem üzerinde başlayacak” dedi.
Doha'daki Afgan barış görüşmeleri
Taleban sözcüsü de Twitter üzerinden anlaşmayı doğruladı.
İki taraftan yapılan ortak açıklamada da, barış görüşmeleri gündeminin taslak konu başlıklarını hazırlamak üzere ortak bir çalışma komisyonunun oluşturulduğu belirtildi.
Anlaşma, hala devam eden şiddet olaylarına rağmen, ABD’nin teşvikiyle Katar’ın başkenti Doha’da aylardır süren görüşmelerin ardından geldi.
Ülkenin orta kesimlerindeki Gazne vilayetinde geçen Pazar günü bir araçla düzenlenen bombalı saldırıda en az 30 güvenlik yetkilisinin hayatını kaybettiği bildirilmişti. Saldırının sorumluluğunu üstlenen olmadı.
Ateşkes, uluslararası arenada ve Kabil’in en acil talebi olarak öne çıkmasına karşın, Taleban görüşmelerin ilk aşamalarında ateşkese gitmeyi reddetmişti.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin sözcüsü Sadık Sadıki, Afgan lidere atıfla Twitter’den yaptığı açıklamada, “Anlaşma, Afgan halkının kilit bir talebi olan kapsamlı ateşkes dahil temel konular üzerinde müzakerelere başlama yolunda ileriye dönük bir adım” ifadesini kullandı.
ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad da Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, iki tarafın, “siyasi bir yol haritası ve kapsamlı bir ateşkes üzerinde müzakereler için kural ve prosedürleri kodlandıran üç sayfalık bir anlaşmaya” vardığını kaydetti.
Üç sayfalık anlaşma belgesi kamuoyuyla paylaşılmadı.
Halilzad, “Bu anlaşma, müzakere eden tarafların zor konularda anlaşabildiğini gösteriyor” dedi.
BM’nin Afganistan Temsilcisi Deborah Lyons da, anlaşmayı “olumlu bir gelişme” olarak memnuniyetle karşıladı, bu anlaşmanın “tüm Afganlar’ın istediği barışa ulaşma yolunda bir sıçrama tahtası vazifesi görmesi gerektiğini” belirtti.
Trump asker çekiyor
Şubat ayında varılan bir anlaşma, Taleban’ın terörle mücadele konusunda garantiler vermesi koşuluyla ülkedeki yabancı güçlerin 2021 yılının Mayıs ayına kadar çekilmesini öngörüyordu. ABD Başkanı Donald Trump ise eleştirilere rağmen bu süreci hızlandırmak istiyor. Trump yönetimi Ocak ortasına kadar Afganistan’daki Amerikan askerlerinin önemli bir bölümünün eve döneceğini, en az 2.500 askerin kalacağını açıklamıştı.
Taleban, 11 Eylül saldırılarının mimarı Usame bin Ladin’i teslim etmeyi reddetmesi üzerine 2001’de ABD liderliğindeki güçler tarafından iktidardan indirilmişti. O yıldan bu yana ABD destekli hükümet Afganistan’da görev yapıyor ancak Taleban da ülkenin geniş bir kesiminde kontrolu elinde tutuyor.