T24’ten Hülya Karabağlı’nın haberine göre, TBMM Adalet Komisyonu üyesi Şık, geçen hafta komisyondan geçen ve genel kurula gelmesi beklenen ‘Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına dair kanuna’ yazdığı muhalefet şerhinde, “İktidarın ittifakları ve pazarlıklarına göre şekillenen yargı sistemi, anılan düzenleme ile her ne kadar bir norma eriştiriliyor gibi görünse de, sayıları artık 20 bini bulan hakim ve savcıların belirlenmesi safhasında mevcut muhtelif siyasal baskı unsurları ve sadece geçmiş 2 yılın pratikleri sonucu şekillenen yargı sistemine bakılacak olursa bu yargıda bir iyileştirmenin ancak bu yargının tamamen kapatılmasıyla mümkün olduğu açıktır. Aksi taktirde, her düzenleme sistemin yapısal sorunlarını gidermeye değil, bilakis bu yanlışlıkları yerleşikleştirmeye, geçmiş sorumsuzlukları perdelemeye ve çözümün sorunun kendinde aranmasına yaramaktadır” dedi.
Kanun teklifinde iyileşme ya da normalleşme olarak yorumlanabilecek düzenlemelerin samimiyetini de sınamak üzere, komisyon görüşmelerinde teklifin 5. maddesine, mülakatların sesli ve görüntülü olarak kaydının yapılmasına ilişkin değişiklik önergelerinin kabul edilmediğine dikkat çeken Şık, “Böylece hakim ve savcı adaylarının belirlenme yöntemine ilişkin mutlak şeffaflık da reddedilmiş, kadrolaşma olanakları mahfuz tutulmuştur” dedi.
ŞIK’IN AÇIKLADIĞI, AK PARTİ KADROLARINDAN YARGIYA ATAMALAR
Muhalefet şerhinde, şu bilgiler verildi:
“AKP kadrolarından yargı kadrolarına yapılan transferlere ilişkin örnekler çoğaltılabilmekle beraber açık kaynaklardan edinilebilecek bilgilere göre, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir törenle gerçekleşen atamalardan bir kısmı şöyledir:
1-AKP Zonguldak İl Gençlik Kolları eski Başkanı A.A. (Mersin Cumhuriyet Savcılığı),
2-AKP Sultanbeyli İlçe Kurucu Başkanı, AKP Sultanbeyli Belediye Başkanı Aday Adayı
3-A.F.B. (Konya Cumhuriyet Savcılığı),
4-Ankara Büyükşehir Belediye eski Başkanı Melik Gökçek’in avukatı A.H.A. (Kars DigorHakimliği),
5-AKP Giresun İl Yönetim Kurulu eski üyesi A.K. (Reyhanlı Kırıkhan Cumhuriyet Savcılığı),
6-AKP Adana eski üyesi A.M. (Tokat Hakimliği),
7-AKP Konya eski üyesi A.F.T. (Bitlis Cumhuriyet Savcılığı),
8-AKP Rize İl eski yöneticisi A.Ö. (Mersin Hakimliği),
9-AKP Kırşehir Kaman Belediye Başkan adayı, eski ilçe başkanı A.G. (Mersin Hakimliği),
10-AKP Kırıkkale İl Başkan eski Yardımcısı-Seçim İşleri eski Başkanı A.K.B. (Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı),
11-AKP Çayırova İlçe Yönetim Kurulu eski üyesi A.A. (İstanbul Hakimliği),
12-AKP Adana Milletvekili Aday Adayı A.Ç.T. (Gaziantep Hakimliği),
13-AKP Kırıkkale Merkez İlçe Yönetim Kurulu eski üyesi A.Y.A. (Mersin Hakimliği),
14-AKP Trabzon İl Başkan eski Yardımcısı B.G. (Kayseri Hakimliği),
15-TÜGVA Tokat İl eski Başkanı A.K. (Gebze Cumhuriyet Savcılığı),
16-AKP Milletvekilinin yeğeni B.Y. (Adana Cumhuriyet Savcılığı),
17-AKP Trabzon Kadın Kolları Yerel Yönetimler eski Başkanı B.S.Ö. (Şanlıurfa Hakimliği),
18-AKP Sultangazi Meclis üyesinin eşi C.İ. (Ankara İdare Mahkemesi üyeliği),
19-AKP Giresun üyesi C.Y. (Adana Hakimliği),
20-AKP Edirne Milletvekili Aday Adayı C.B. (İstanbul Hakimliği),
21-AKP Tokat Merkez İlçe yöneticisinin eşi C.D. (Beypazarı Ankara Batı Hakimliği),
22-Eski milletvekilinin torunun eşi E.A. (İstanbul Cumhuriyet Savcılığı),
23-ENSAR Vakfı Ankara Şube Başkanı E.P. (Gaziantep Cumhuriyet Savcılığı),
24- AKP Bafra Belediye Başkan Aday Adayı E.O. (İstanbul Gaziosmanpaşa Hakimliği),
25-AKP’li Ö.G’nin eşi E.G. (İstanbul Hakimliği),
26-AKP’li E.G.’nin eşi Ö.G. (İstanbul Cumhuriyet Savcılığı),
27-AKP Adana eski üyesi E.I.S. (Hatay Hakimliği),
28-AKP Giresun İl Yönetim Kurulu üyesi E.B. (Çorum Hakimliği),
29-AKP Erbaa İlçe eski Başkanı F.A. (İstanbul Hakimliği),
30-Anayasa konferanslarına katılan F.N. (Antalya Cumhuriyet Savcılığı),
31-AKP Taşköprü İlçe eski Başkanı F.P. (Bursa Hakimliği),
32-Danıştay Başkanı Zerrin Güngör’ün kızı G.H. (Elazığ Hakimliği),
33- AKP Mersin Milletvekili Aday adayı H.A. (Silivri Cumhuriyet Savcılığı),
34-AKP Balıkesir Edremit İlçe eski Başkanı H.Y. (Bakırköy Hakimliği),
35-AKP Adana eski üyesi H.Ç. (Gaziosmanpaşa Hakimliği),
36-AKP Rize Ardeşen Belediye Meclis eski Üyesi H.K. (Bartın Cumhuriyet Savcılığı),
37-HSK’nın avukatı İ.A. (Bursa Cumhuriyet Savcılığı),
38-AKP Balıkesir İvrindi eski İlçe Başkanı İ.D. (İstanbul Cumhuriyet Savcılığı),
39-AKP Adıyaman Besni Belediye eski Başkanı İ.T. (Balıkesir Sındırgı Cumhuriyet Savcılığı),
40-AKP İzmir Karabağlar İlçe eski yöneticisi İ.K. (Hatay Hakimliği),
41-AKP Nevşehir Seçim İşleri Komisyonu eski üyesi İ.G. (Bakırköy Hakimliği),
42-FETÖ okullarına kayyum olarak atanan İ.S. (Kocaeli Gölcük Cumhuriyet Savcılığı),
43-AKP Elazığ İl eski Başkanı K.N. (Bakırköy Hakimliği),
44- Milli Savunma Bakan Yardımcısı K.A. (Çorlu Hakimliği),
45-AKP Nevşehir Milletvekili Aday Adayı K.S. (Bakırköy Hakimliği),
46-AKP Adana İl Disiplin Kurulu eski Üyesi M.Ç. (Aydın Hakimliği),
47-AKP Şehitkamil İlçe Yönetim Kurulu eski üyesi M.A. (Bursa Hakimliği),
48-AKP Mersin Akdeniz Belediye Başkan Adayı M.S.C. (İstanbul Hakimliği),
49-AKP Şanlıurfa Haliliye İlçe Başkan eski Yardımcısı M.Y. (Mersin Hakimliği),
50-HAS Parti Konya İl Başkan eski Yardımcısı M.C.Ş. (Adana Hakimliği),
51-Adalet Bakanlığı eski Özel Kalem Müdürü M.S.P. (Antalya Hakimliği),
52- Konya AKP Milletvekili Adayı M.S.H. (Karşıyaka Hakimliği),
53-AKP Hatay Erzin İlçe eski Başkanı M.Ö. (Kayseri Cumhuriyet Savcılığı),
54-AKP İstanbul Milletvekili Aday Adayı M.Ş. (Yalova Hakimliği),
55-AKP Mardin Kızıltepe Gençlik Kolları Başkanı M.E. (Kayseri Hakimliği),
56-AKP Adıyaman Milletvekili Aday Adayı M.G. (Yalova Hakimliği),
57-AKP Adana eski üyesi M.K. (İstanbul Gaziosmanpaşa Hakimliği),
58-AKP Samsun Bafra Meclis eski üyesi M.S. (Kayseri Hakimliği),
59-AKP Tokat İl Yönetim Kurulu eski Üyesi M.T. (Denizli Hakimliği),
60-AKP Van Kadın Kolları eski Başkanı N.H. (İstanbul Cumhuriyet Savcılığı),
61-AKP Sivas eski Üyesi M.K. (Kahramanmaraş Hakimliği),
62-Sosyal medyada AKP’yi destekleyen N.K.D. (Eskişehir Çifteler Hakimliği),
63-AKP Van Edremit Encümen Adayı N.T. (İstanbul Hakimliği),
64-AKP’ye yakın Hukuki Araştırmalar Derneği'nin eski Bingöl temsilcisi N.Z.C.V. (Erzurum
İdari mahkemesi üyeliği),
65-AKP Mardin Artuklu İlçe eski Başkan Yardımcısı O.Ö. (İstanbul Anadolu Hakimliği),
66-AKP Nevşehir Milletvekili Aday Adayı Ö.Ö. (Tekirdağ Malkara Cumhuriyet Savcılığı),
67-AKP Adana Büyükşehir Belediyesi Meclis eski Üyesi Ö.Ç.Ç. (Balıkesir Burhaniye
Hakimliği), AKP Çatalca Belediye Meclis eski Üyesi Ö.C.K. (İstanbul Hakimliği),
68- AKP Adana İl Teşkilatı eski Üyesi P.B.D. (Karaman Hakimliği),
69-AKP Sivas eski üyesi S.H. (Tunceli Cumhuriyet Savcılığı),
70-AKP Ardeşen İlçe eski Başkanı S.B. (Tokat Cumhuriyet Savcılığı),
71-AKP İzmir Buca Belediye Meclis eski Üyesi S.K. (Patnos Bulanık Hakimliği),
72-AKP Küçükçekmece eski Seçim Koordinatörü S.B. (Ardahan Göle Hakimliği),
73-AKP İzmir İl Yönetim Kurulu eski Üyesi S.C.B.S. (Gümüşhane Hakimliği),
74-AKP İzmir İl Yönetim Kurulu eski Üyesi S.Ç. (İstanbul Büyükçekmece Hakimliği),
75-Cumhurbaşkanlığı Hukuk Başdanışmanın kızı S.K. (İstanbul Anadolu Cumhuriyet Savcılığı),
76-AKP Kadıköy İlçe Başkan Yardımcısı'nın eşi S.D. (Salihli Hakimliği),
77- AKP Erzincan Milletvekili Aday Adayı T.N. (İstanbul Anadolu Hakimliği),
78-AKP Adana Milletvekili Aday Adayı T.D. (Gebze Cumhuriyet Savcılığı),
79-AKP Mardin İl Yönetim Kurulu eski Üyesi U.A. (İstanbul Anadolu Cumhuriyet Savcılığı),
80-AKP İstanbul Esenler İlçe eski yöneticisi Ü.Ö. (Mersin Cumhuriyet Savcılığı),
81- AKP Kadın Kolları eski üyesi Y.D. (İstanbul Hakimliği),
82-AKP Zeytinburnu Belediye Meclis eski Üyesi Y.B. (İzmir Torbalı Cumhuriyet Savcılığı),
83- AKP’ye yakınlığı ile bilinen Erzurum ERSILADER Başkanı Y.E. (Kırıkkale Cumhuriyet
Savcılığı), Sosyal medyada AKP’yi destekleyen Y.K. (Düzce Hakimliği),
84-AKP Kocaeli Milletvekili Aday Adayı Y.B. (Çarşamba Cumhuriyet Savcılığı),
85-Yargıtay eski daire başkanının oğlu O.T. (Kilis Hakimliği),
86-Firari FETÖ’cü Eşref Çiftçi’nin eski avukatı T.C. (Foça Cumhuriyet Savcılığı),
87-AKP Bursa Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanı'nın kardeşi N.G.
(Denizli Cumhuriyet Savcılığı),
88-Sivas Belediyesi Hukuk İşleri eski Müdürü B.Ç. (Silivri Cumhuriyet Savcılığı),
89-İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski avukatı M.A. (İstanbul Hakimliği),
90-Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi eski Hukuk Müşaviri R.A. (İstanbul Hakimliği)
Muhalefet şerhinde, AKP iktidarlarının yasaları, “temel olarak uzlaşma aramayan, müzakere ve istişareye kapalı süreçler ve adrese teslim, belli çıkar ortamlarına ve ortaklarına, lokal hedeflere dönük ısmarlama çalışmalar”olduğunu söylemenin yanlış olmadığı belirtildi.
Şerhte, birbiriyle herhangi bir illiyet rabıtası içinde olmayan farklı düzenlemelerin, zamanlaması kimi zaman anlaşılır olmadığı gibi kullanışlı gündemler yarattıkları şeklinde de yorumlara mahal veren bir takvim içinde toptancı bir anlayışla şekillendirilen “torba teklifler” olarak getirilmesi de eleştirildi.
İHRAÇLAR
Muhalefet şerhinde şu görüşlere yer verildi:
“Söz gelimi teklifin 4. Maddesi ile hakim ve savcı olabilmek için 70 puan şartı getirilmektedir. Şüphesiz, kaliteli bir yargı nitelikli hakim ve savcılar ile mümkündür ve bunun sağlanması için benzer uygulamalar düşünülebilir. Ancak deneme tahtasına dönmüş bir yargı sistemi ve bunun mutfağı haline getirişmiş bir yasama meclisi tarihi bakımından düşünüldüğünde, 70 puan şartının kaldırıldığı ortamdan ve bundan sonra yaşananlardan bahsetmemek mümkün değildir. İlgili madde 6 Ocak 2017 tarihinde yayınlanan 680 Sayılı Olağanüstü Hal (OHAL) Kanun Hükmünde Kararnamesi (KHK) ile yürürlükten kaldırılmıştır. OHAL döneminde toplam 32 KHK yayınlamış, 130 bine yakın kamu görevlisi meslekten ihraç edilmiş, yaklaşım
500 bin kişi hakkında ise işlem yapılmıştır. İhraçlar arasında, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün 5 Nisan 2018 tarihinde Afyonkarahisar Baro Başkanlığı’nda Avukatlar Günü dolayısıyla katıldığı toplantıda yaptığı açıklamaya göre 4 bin, AKP Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya’nın 15 Şubat 2019 tarihli Adalet Komisyonu görüşmelerinde aktardığına göre “sonrakilerle beraber 4 binin üzerinde” hakim ve savcı yer almaktadır. 15 Temmuz 2016 tarihinde toplam hakim ve savcı sayısının 14.785 olduğu düşünülürse, kadroların neredeyse 3/1’inin ihraç edildiği görülecektir.”
ULUSLARARASI HUKUKÇULAR KOMİSYONU’NUN DEĞERLENDİRMESİ
“Uluslararası Hukukçular Komisyonu’nun (ICJ) 2016 tarihli “Tehlike Altında Yargı: Türkiye” raporunda da gösterdiği gibi “AKP’nin etki ve kontrol alanı olarak rekabet ettiği Gülenciler, yargı sistemi ve kurumları üzerinde hatırı sayılır bir etki sahibi oldu. Bu köklü politikleştirme geleneği de yargının doğrudan ele geçirilmesine mahal verdi, sadece hükümetin (çıkar) ortak(-lık)ları bakımından politik olarak değil, doğrudan (kurumsal bakımdan) yönetimsel olarak da. 2014’ten bu yana iktidarın muhtelif yargısal düzenlemeler, kurumsal reformalar ve keyfi ceza ve disiplin uygulamaları ile, yargı üstünde eşi görülmemiş derecede bir kontrol edindi ve bu yolla iktidar partisinin dışında çıkarlar peşinde gittiği düşünülen yargı mensuplarını ihraç edecek adımlar attı.”
AK PARTİ’LİLERİN DEĞERLENDİRMESİ
Muhalefet şerhinde, AKP Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya’nın hakim ve savcıların üçte birinin ihracıyla ilgili olarak, “Türkiye bir felaket yaşamış, 3.900, sonrakilerle birlikte 4 binin üzerinde hakim, savcı ihraç etmişsiniz. Elinizde de 5 bin adayınız var. Sınav yapmışsınız -5 Ekim 2013- 600 kişi avukatlıktan hakim alacaksınız, 1.800 kişiyi çağırmanız gerekiyor kanun gereği, 517 kişi yazılıyı geçmiş. Kadro 600, mülakata çağırmanız gereken 1.800, elinizde çağırabildiğiniz 517. Bir sonraki sınav 1.500 kadro var, 4.500 kişiyi çağırmanız gerekiyor, 2.054 kişi ancak 70’i geçmiş. Bir sonraki sınav... 1.500 kişi kadro, 4.500 kişide 506 kişi geçebilmiş sınavı. Bu sorunu görmüş Bakan. Evet, hepimiz buna karşı çıkıyoruz, 54 puanla, 60 puanla hakim, savcı alınmasını doğru bulan bu heyette hiç kimse olamaz, böyle bir şeyi savunamayız, doğru bir de değil ama şu tabloyu gören dostlar da haklı görmek durumunda diye düşünüyorum.” sözlerine dikkat çekildi.