Sudan’da 3 haftadır çatışan ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK), Doğu Afrika'daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) girişimiyle 4 Mayıs’ta ilan ettiği bir haftalık ateşkes ve tarafların temsilcilerinin Suudi Arabistan’daki müzakerelerine rağmen çatışmalar hız kesmedi.
Hartum’un kuzeyindeki Bahri kentine bağlı Şambat ve Halfaya mahallelerinde taraflar arasında çatışmalar yaşandı.
Şiddetli patlamalar ve ağır silah seslerinin yükseldiği mahallelerde savaş uçakları ve uçaksavarların da sesleri duyuldu.
Görgü tanıkları, HDK mensuplarının, devrik Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir döneminin üst düzey askeri ve emniyet mensupları başta olmak üzere muhalif gördüğü general ve üst düzey emniyet mensuplarını, evlerini basarak alıkoyduğunu ileri sürdü.
Görgü tanıkları ayrıca orduya ait savaş uçaklarının HDK’nin konuşlanması ve içerideki yakıt depolarını kullanması gerekçesiyle Bahri kentindeki bazı fabrikaları bombalarını öne sürdü.
Bombalanan yerler arasında tanınmış iş insanı Usame Davud’a ait kola fabrikasının da bulunduğu kaydedildi.
HDK’nin bir general ve 130 asker teslim oldu iddiası
Sudan ordusundan yapılan açıklamada, "isyanı sona erdirmek için onur mücadelesi verildiği” belirtilerek, vatandaşların çatışma alanlarından uzak durması ve çevredeki mühimmatlarla temastan kaçınması istendi.
Paramiliter HDK’den yapılan açıklamada ise başkentteki ordu genel komutanlığı çevresindeki kuşatma neticesinde tümgeneral rütbesindeki bir subay ile birlikte 130 askerin Hızlı Destek Kuvvetlerine teslim olduğu iddia edildi.
Sudan Kurtuluş Hareketi’nin güçleri Darfur yolunda
Darfur Bölgesi Başkanı ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Mini Arko Minawi ise kuvvetlerinin ülkenin batısında Çad sınırındaki Darfur bölgesine doğru yola çıktığını duyurdu.
Minawi, Facebook hesabından yaptığı görüntülü paylaşımında, güçlerinin nereden hareket ettiği ve neden Darfur’a geçtiklerinden bahsetmedi.
Ekim 2020’de dönemin hükümetiyle barış anlaşmasına imza atan ve 5 eyaletten oluşan Darfur bölgesindeki en büyük silahlı hareketlerden birinin liderliğini yürüten Minnawi, ordu ile HDK arasında 15 Nisan’da patlak veren çatışmalarda tarafsız kalmıştı.
Sudanlı taraflardan Cidde’deki görüşmelere destek açıklaması
Eski iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Güçleri (ÖDG) ile Devrimci Cephesi, ateşkese ulaşılması ve vatandaşların sıkıntılarının ortadan kaldırılması için Suudi Arabistan’da yürütülen müzakerelere destek açıklaması yaptı.
ÖDG ve Devrimci Cephesi, ateşkese sıkı sıkıya bağlı kalınması ve yardımların engellenmemesi çağrısı yaptı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Suudi Arabistan ve ABD'nin Sudan'daki tarafları etkili bir ateşkes sağlanması, genişletilmiş müzakereler için bir zaman çizelgesi belirlenmesi ve acil insani yardımların ulaştırılmasının kolaylaştırılması için çaba sarf etmeye çağırdığı belirtilmişti.
Açıklamada, Cidde'deki görüşmelerde Sudanlı tarafların "halkın acılarının hafifletilmesi için insani yardımların ulaştırılmasına yönelik bir güvenlik anlaşmasına varılması, zorunlu hizmetlerin yeniden sağlanması konusunda sorumluluklarını teyit ettiği" aktarılmıştı.
Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) temsilcileri Cidde kentinde 6 Mayıs'ta ön görüşmelere başlamış, dün devam eden görüşmelerin önümüzdeki günlerde de süreceği belirtilmişti.
Sudan'da ordu ile HDK arasındaki çatışmalar
Sudan'da 2013'te Darfur bölgesindeki silahlı isyancılara karşı hükümet güçlerine destek amacıyla kurulan HDK'nin tamamen orduya katılmasını öngören "askeri güvenlik reformu" konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık 15 Nisan sabahından itibaren sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
Sudan Dışişleri Bakanlığı, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın orduyla çatışan HDK'nin feshedilmesi ve "devlete karşı isyancı güç" ilan edilmesi kararı aldığını bildirmişti.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), devam eden çatışmalarda yaşamını yitirenlerin sayısının 551'e yükseldiğini, 4 bin 926 kişinin yaralandığını açıklamıştı.
Muhabir: Ömer Erdem