Yap-işlet-devret modeliyle yapılan, geçiş garantisi nedeniyle Hazine'nin kasasından milyonlarca lira çıkmasına neden olan Avrasya Tüneli'nde dolar kuru yükseldikçe fatura kabarıyor. Her yıl iki kez güncellenen araç tek yön geçiş ücreti, 4.5 dolar + yüzde 8 KDV + 10 yıl birikimli ABD enflasyon artışı (yüzde 23) olarak hesaplanıyor.
İBB Belediye Meclis Üyesi ve İYİ Parti Yerel Yönetim Başkan Danışmanı Dr. Suat Sarı, “Dolar kuru 7 lira seviyesinde kalıcı olursa, Avrasya Tüneli otomobil geçiş ücreti Temmuz 2020'den itibaren 40 TL olacak” dedi.
KULLANIM AZALIYOR
Hizmete açıldığı 2016 yılında geçiş ücretinin 15 lira olduğuna dikkat çeken Sarı, “Geçiş ücreti arttıkça kullanım azalıyor. Yıllık 25 milyon 125 bin araç garantisi verildiği için her zam sonrası devletin üzerindeki yük artıyor. 2017, 2018 ve 2019 yılları için Avrasya Tüneli'ni işleten şirkete 470 milyon lira araç geçiş garantisi kapsamında ödeme yapıldı. 2020 yılı için, pandemi sebebi ile azalacak araç geçişleri ve kullanım azalması nedeniyle 2020'de şirkete en az 400 milyon TL araç geçiş garanti ödemesi yapılacak” diye konuştu.
Avrasya Tüneli olarak bilinen İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi projesinin temeli 2011 yılında atıldı. Projeyi Türk Yapı Merkezi ve Güney Koreli SK E&C şirketlerinin yarı yarıya ortak oldukları Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım (ATAŞ) şirketi inşa etti.
Firma, tüneli 24 yıl 5 ay işletecek. Sonunda tüneli kamuya devredecek. Proje için günde tek yön 35 bin araç garantisi verildi. Eksik araç geçerse farkı devlet ödüyor.
2019'DA GEÇİRİZ DEMİŞTİ, GEÇEN ARAÇ DÜŞÜYOR
Yapı Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu, "Avrasya Tüneli'nde 2019'da 68 bin rakamını geçeriz" demişti.Ancak 2020 olmasına rağmen hedefler bir türlü yakalanamadı.
SÖZLEŞME FESHEDİLMELİ
İYİ Partili Dr. Suat Sarı, araç sayısının her yıl yüzde 2 arttığı varsayıldığında garanti edilen araç geçiş sayısına 2040 yılında ulaşılabileceğine dikkat çekti.
Sarı, “Yaptığımız hesaplamaya göre 1 milyar 245 milyon dolar yatırım yapan şirket, sözleşmesi bittiğinde geçen araçlardan 2 milyar 590 milyon dolar, devletten ise 535 milyon dolar geçiş garantisi almış olacak. Yani kasasına toplam 3 milyar 120 milyon dolar girecek” dedi.
Sözleşmede 25 milyon 125 bin yıllık araç sayısı geçildiğinde artan her araç için devletin yüzde 30 geçiş bedeli alacağını hatırlatan Sarı, “Bu zam politikasıyla bu sayıya ulaşmak mümkün değil. Bu hesap hatasından bir an önce dönülmeli. Firmanın kredi geri ödemesi devlet tarafından yüklenilmeli, asgari bir kâr marjı ile şirkete geri ödeme yapılmalı ve mücbir sebepler de devreye sokularak Avrasya Tüneli sözleşmesi feshedilmeli” dedi.