Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsızlığını elde eden Ukrayna, 1994 yılında atılan imzalarla nükleer cephaneliğini Rusya'ya teslim ederken karşılığında da başta ABD ve İngiltere olmak üzere Batı'dan güvenlik garantisi aldı. Son bir haftada yaşanan gelişmeler 28 yıl önce atılan bu imzaları yeniden gündeme getirerek tartışmaya açtı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, pazartesi akşamı yaptığı ve dünyanın geri kalanının savaş ilanı olarak yorumladığı ulusa sesleniş konuşmasının önemli bir kısmını Ukrayna'nın Nükleer Silah geliştirme arzusuna ayırdı. NATO'nun ve başta ABD olmak üzere Batı devletlerinin Ukrayna'ya bu konuda destek verdiğini ifade eden Putin, Rus Haber ajansı TASS'ın aktardığına göre, Ukrayna'ya şu ifadelerle yüklendi:
"Ukrayna'nın kendi nükleer silahlarını geliştirme niyeti olduğuna dair açıklamalar yapıldığını biliyoruz ve bunları boş boş övünmek için söylemiyorlar. Ukrayna'nın elinde gerçekten de Sovyet nükleer teknolojisi ve böyle silahları fırlatmak için gerekli sistemler mevcut. Menzilleri 100 kilometreyle sınırlı ama daha uzun menzilli olanları da geliştirecekler. Bu bir an meselesi."
Ukrayna'nın kitle imha silahlarına sahip olması halinde dünyadaki ve Avrupa'daki tablonun da ciddi anlamda değişeceğini söyleyen Putin, "Bu hakiki tehlikeyi karşılıksız bırakamayız. Özellikle şunun altını çiziyorum: Batılı destekçiler, ülkemize karşı yeni bir tehdit yaratmak için, Ukrayna'da bu silahların ortaya çıkışına yardım edebilirler" diye konuştu.
Kitle imha silahları söylemi yakın tarihi bilenlere yabancı değil. ABD de 11 Eylül sonrası Irak'ı işgaline zemin hazırlarken aynı söylemden faydalanmıştı. Bush yönetimi Saddam'ın elinde kimyasal ve biyolojik silahlar olduğunu, hatta nükleer silah geliştirme potansiyeli bulunduğunu iddia ederek Irak işgalini meşrulaştırmıştı. Yıllar süren savaşın sonunda acı gerçek ortaya çıktı: Irak'ta kitle imha silahı bulunamadı.
UKRAYNA'NIN ELİNDE YETERLİ ALTYAPI VAR
Ukrayna'nın nükleer silah sahibi olmasının Avrupa'yı ve dünyayı değiştireceği doğru. Ancak bu sadece Ukrayna için geçerli bir durum değil. Şu an nükleer silaha sahip olduğu bilinen ülke sayısı sadece 9. Nükleer silahsızlanma çağında herhangi bir ülkenin daha nükleer arenaya adım atması ya da elinde silah olan ülkelerin cephaneliklerini genişletme çabaları oldukça endişe verici gelişmeler olarak görülüyor.
Ukrayna'nın nükleer silah geliştirecek altyapıyı Sovyetler'den miras aldığı kısmı da doğru. Hatta Ukrayna'ya Sovyet günlerinden miras kalan bir füze üretim tesisi 2017 yılında önemli tartışmalara neden oldu. Hâlâ çalışmakta olan tesisin kasasındaki tasarımların bir şekilde Kuzey Korelilerin eline geçtiği, Pyongyang'ın nükleer programının başarısının altında da bunun yattığı öne sürüldü. Dönemin Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ise bu iddiaları kesin bir dille yalanladı.