Biden yönetiminin politika değişikliğiyle ilgili ABD basınına sızan bilgiler, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Rus toprakları içine daha fazla genişleme ihtimali nedeniyle gündem oldu.
AA muhabirleri, açık kaynaklardan, Ukrayna'nın Rus topraklarına saldırılarında kullanabileceği ABD menşeli yüksek teknolojili taktik balistik füzelere dair bilgileri derledi.
ABD, savaşın Moskova'nın lehine ilerlemesini önlemek amacıyla Ukrayna'ya büyük miktarlarda silah desteğinde bulundu. Sağlanan silahlar arasında ATACMS da mevcut.
Söz konusu füzeler, M142 Yüksek Hareket Yetenekli Topçu Füze Sistemi (HIMARS) ve M270 Çok Namlulu Roket Sistemi (MLRS) mobil sistemler tarafından fırlatılabiliyor.
ABD'nin sağladığı ATACMS kullanım amaçlarına ve menzillerine göre çeşitlilik gösteriyor. Hem cephe hattında hem de cephe gerisindeki hedeflere etkili bir imha kapasitesine sahip ATACMS, ayrıca konvansiyonel patlayıcıların yanı sıra nükleer başlık da taşıyabiliyor.
Ataletle güdüm veya GPS güdüm sistemine sahip füzelerin ağırlığı yaklaşık 1300 ile 1600 kilogram arasında değişiyor.
Söz konusu füzeler 3,96 metre uzunluğunda 61 santimetre çapında ve 1,4 metre kanat genişliğine sahip.
M39 ATACMS BLOCK I (MGM-140 ve MGM-140A), 25 ila 165 kilometre menzilli ve yaklaşık 560 kilogramlık savaş başlığında 950 adet piyade ve malzemelere karşı kullanılan (APAM) M74 bombacığı taşıyor. Füzenin toplam ağırlığı ise 1667 kilogram.
Füzenin Block IA versiyonu ise M39A1 (MGM-140B) adıyla anılıyor ve 300 kilometre menzilli, savaş başlığında da 300 adet M74 APAMS taşıyabiliyor.
M74 bombacıkları, ABD tarafından geliştirilen, yaklaşık 0,5 kilogram ağırlığında, parça tesirli tahrip (HE-frag), yangın çıkarıcı mühimmat ve füze tarafından 200 metrekarenin üzerinde bir alana saçılabiliyor.
Bombacıklar park halindeki uçaklara, hava savunma sistemlerine, mühimmat depolarına, toplu haldeki piyadeye karşı etkili.
ATACMS'ın BLOCK IA M48 modeli 270 kilometre, M57 modeli ise 300 kilometre menzilli ve her iki füze de yaklaşık 227 kilogram tahrip (HE) başlığı taşıyabiliyor.
Ukrayna, savaşta daha gelişmiş BLOCK II kullanıyor olabilir
ATACMS MG39A2 BLOCK II (MGM-140C/MGM-164A) 145 kilometre, gelişmiş BLOCK IIA versiyonu ise 300 kilometre menzilli.
Güdümlü olan her iki füze de savaş başlıklarında 13 Akıllı Anti-Tank (BAT) mühimmatı taşıyabiliyor.
ABD'li Northrop Grumman firması üretimi BAT, zırhlı araçları füzeden ayrıldıktan sonra, bağımsız olarak tespit ve imha edebilme yeteneğine sahip.
BAT, hedef tespit için akustik sensörler ve kızılötesi güdümlü hedef imha düzenekleri kullanıyor. Savaşta, her ikisinin de kullanılıyor olabileceği değerlendiriliyor.
Bazı Rus hedefleri ATACMS ile vuruldu
Ukrayna basınında yer alan haberlerde, 17 Ekim 2023'te Luhansk ve Berdyansk şehirlerindeki havaalanlarına yapılan saldırılarda ABD menşeli ATACMS sistemlerinin kullanıldığı ve 9 Rus helikopteri, hava savunma sistemi, mühimmat deposunun da dahil olduğu hedeflerin imha edildiği Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy tarafından dile getirildi.
Ayrıca, Nisan 2024'te, Kırım Yarımadası'ndaki bazı bölgeler ile Geniçesk ve Mariupol şehirlerindeki Rus hava savunma tesislerinin, Rusya'nın yasa dışı ilhak ettiği Kırım'daki askeri noktaların ATACMS'la vurulduğu haberleri geçildi.
ABD basınında ise bir parti ATACMS'ın gönderildiği ve ilk defa 17 Ekim 2023'te kullanıldığı bilgisi yer aldı.
Hedef olabilecek Rus şehirleri
Biden'ın yeşil ışığıyla Ukrayna'nın bu füzeleri kullanması durumunda birçok Rus şehri hedef haline geliyor.
Ukrayna, son zamanlarda Rusya'nın Belgorod şehrine saldırılar düzenlerken şehir Ukrayna sınırına yaklaşık 40 kilometrelik bir mesafede. Söz konusu füzelerin kullanılması halinde Belgorod rahatlıkla hedef alınabilir.
Rus gazının boru hattıyla Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gönderildiği tek nokta Kursk'a, Ukrayna ordusu, ağustos başında girmişti. Sınırdan yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Kursk da füzelerin menzili içinde.
Rusya'nın Voronej bölgesi de şu ana kadar zaman zaman Ukrayna'nın İHA'larının hedefi oldu. Voronej ile Ukrayna arasındaki mesafe ortalama 300 kilometre ve füzeler, kullanılması halinde buraya ulaşabilir. Voronej, Rusya'nın başkenti Moskova'ya ise 515 kilometre uzaklıkta.
Ukrayna sınırına yakın Rostov-na-Donu Rusya için askeri öneme sahip. 2023'te dönemin Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'ya meydan okuyan Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin'in idaresindeki paralı savaşçılar, Rostov-na-Donu şehrini kontrolü altına alarak Rus Güney Askeri Bölge Karargah binasını ele geçirmişti.
Olası ATACMS kullanımında Ukrayna, Rostov-na Donu'yu vurabiliyor. Öte yandan ATACMS füzelerinin kullanılması halinde Rusya'nın Bryansk, Smolensk ve Kaluga gibi bölgeleri de hedef haline gelebilir.
ATACMS tartışmaları
Amerikan Washington Post (WP) gazetesinin iki kıdemli ABD'li yetkiliye dayandırdığı haberine göre, Biden yönetimi, Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'ya karşı savaşmak üzere Rusya'ya getirilmesinin ardından Kiev'e, uzun menzilli Amerikan silahlarını Rusya topraklarında kullanma izni verme kararı aldı.
Bu kapsamda ABD, Ukrayna'ya temin ettiği uzun menzilli taktik balistik füze sistemlerinin (ATACMS) sınırlı şekilde Rusya topraklarındaki birliklere karşı kullanılmasına onay verdi.
Yetkililer, söz konusu politika değişikliğinde, yaklaşık 10 bin Kuzey Kore askerinin Ukrayna'ya karşı savaşması için Rusya tarafından Kursk bölgesine getirilmesinin etkili olduğunu vurguladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise 12 Eylül'de yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rus topraklarına saldırmasına izin verilmesinin NATO ülkeleri, ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna'daki savaşa katılması anlamına geleceğini belirterek, "Böyle olursa, bizim için oluşturulacak tehditlere göre gerekli kararları alacağız." ifadelerini kullanmıştı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da bugün yaptığı açıklamada söz konusu durumun "gerginlikte yeni bir aşama" olduğunu belirterek, "Bu, onların (Amerikalıların) Ukrayna'daki çatışmalara dahil olma şeklini kökten değiştiriyor." dedi.
ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, göreve gelir gelmez savaşı bitirmeye dönük adımlar atacağını açıkladı ve bu savaşın daha fazla uzamasını istemediğini belirtti.
Muhabir: Yavuz Aydın,Gökhan Çeliker