Doğanay, korona”dan korunmak için neler yapılması gerektiğini söyledi.
Bu yeni bir virüs, Aralık ayında aniden ortaya Vuhan’dan çıktı, Çin’de ise hızla yayıldı. Ondan sonra dünyaya yayıldı, bize kadar geldi.
Başlangıçta çok hafif bir seyri var, böyle 8-10 gün kadar devam eden yada biraz daha uzun devam eden bir yayılma dönemi var. 3 olay 5 olay böyle azar sayı giderken bakıyorsunuz ondan sonra bir patlama oluyor.
BU VİRÜS GRİP GİBİ YAYILIYOR
Virüs grip gibi yayılıyor. Bulaşma yolu solunum yollarıyla bulaşıyor alınan önlemlerde solunum yollarıyla bulaşan önlemleri. Hapşırırken, öksürürken yapılacaklar, el yıkama gibi uygulanması gereken önlemler.
Enfeksiyon Türkiye’ye girişi bugüne kadar alınan önlemlerle gecikti. Bu başarılı bir durum.
İKİ HAFTALIK DÖNEM ÇOK ÖNEMLİ
Bizim şansımız şu; Mart’ın sonuna doğru geliyoruz, şu iki haftalık dönem ise çok önemli.
Kişiden kişiye kapalı alanlarda hızla bulaşıyor. Havalar ısındıktan sonra insanların kapalı ortamda bulunma oranı ne kadar düşerse enfeksiyon oranı o kadar azalacaktır.
VAKA SAYISI NİSAN’DA AZALACAKTIR
Olay sayısı mutlaka azalacaktır yani Nisan ayında havalar açılınca insanlar alışveriş merkezlerinden çıkınca kapalı ortamdan dışarıya çıkınca evler daha çok havalandırılıp kapalı mekanlar da havalandırılır pencereler açılır hale gelince diğer önlemleri de beraberinde alınarak Sağlık Bakanlığının önerileri doğrultusundaki önlemlere ilave olarak söylüyorum alarak bu olay sayısı Nisan’da azalacak. Güneşin görülmesiyle birlikte etrafın kurumasıyla azalacaktır.
Sinemalar kapatıldı, kafeler kapatıldı, okullar kapatıldı, üniversiteler kapatıldı, okullar artık online eğitim yapar hale getirildi.
İki haftayı şunun için gerçekleştirdik, bu dinamik bir kurul, iki hafta sonra durumu tekrar değerlendirelim.
YAŞLILARDA DAHA AĞIR SEYREDİYOR
Görünen şey o ki biz bir defa iki hafta sonra Nisan ayına geldiğimizde Türkiye’de durum nedir, fotoğrafı göreceğiz, şimdi ağır hastalar var yoğun bakımlarda yatıyor, solunum yetmezliğine giren hastalar var.
Sayın Bakan ilk ölen kaybedilen olayı açıkladı yaşlı bir hasta kişiydi. Bu hastalık yaşlılarda ağır seyrediyor, ölümcül seyrediyor, 80 yaşın üstündeki ölüm oranı çok yüksek. Çocuklarda hafif seyrediyor.
ZAMAN İÇERİSİNDE HAFİF GEÇİRENLER VAR
Havaların ısınması güneşin ortaya çıkması ultraviyolenin artması insanların kalabalık ortamlarda daha az bulunma olasılığını azaltacağı için bir azalma yönünde etkisi olacaktır.
Bu bir. İki, zaman içerisinde hafif geçirenler var, enfeksiyonu ne kadar çok kişi hafif geçirirse onlarda bağışıklık oluşacaktır belli bir seviyeye kadar gelecektir.
SALGINLARIN BİR SEYRİ VARDIR
Salgınların bir seyri vardır. Belli bir zaman sonra sönecektir ama işin bir başka yanı var gripte de 2009 ve 2010’yılında salgın oldu. Bizim o zaman hamileleri vede şişmanları tuttu.
HAZİRANA DOĞRU NORMAL HAYATA YAKIN BİR DÖNECEĞİMİZİ ÖNGÖRÜYORUM
Biz bu yeni çıkan COVID-19’un nasıl seyredeceğini bilmiyoruz şöyle bir durumumuz var, acaba bu enfeksiyon Haziran ayı gelince bitecek mi yani yazın azalacak, azalır, Hazirana doğru normal hayata yakın bir şeye döneceğimizi öngörüyorum benim kendi düşüncem bu Kasım ayından itibaren gripteki gibi bugün hala 2009-ve 2010 yılı grip salgını devamını görüyoruz.
Yani ölümler oluyor, az sayıda olsa olaylar var, grip olayları var. Acaba bu ‘korona’ da aynen grip gibi az sayıda enfeksiyonla devam edecek mi diye bir öngörümüz var, benim kanaatim gelecek sene Kasım ayından itibaren havalar soğudukça yine Covıd-19 devam edecektir ama vaka sayısı oldukça azalacaktır.
HAZİRANA DOĞRU DAHA AZ MİNİMAL DÜZEYE İNECEĞİ YÖNÜNDE BİR ÖNGÖRÜM VAR
Önlemler Türkiye’de hakikaten çok katı alındı. Zannediyorum bu önlemlerle beraber yani insanlar da bu önlemlere uyarsa, Nisan başında bir genel durumumuzu görürüz ve ondan sonra muhtemelen olay sayısı azalacağı yönünde düşünüyorum yani öngörüyorum, benim kendi düşüncem bu, Bilim Kurulu’nun değil.
Mayıs ayı içerisinde olay sayısı görülebilir daha az olacağını ve hazirana doğru daha az minimal düzeye inebileceği şeklinde bir öngörüm var, bakacağız ve göreceğiz.
İTALYA, İSPANYA ÖRNEĞİ
Bu şeye bağlı alınan önlemlere insanlarımızın ne kadar uyduğuna bağlı?
Eğer insanlarımız bu önerileri dikkate almazlarsa bana bir şey olmaz derlerse tabii ki enfeksiyonu kontrol etmemiz mümkün olmayabilir.
O zaman başka tedbirler gündeme gelecektir, ama bu şu günün konusu olduğunu düşünmüyorum.
EN RİSKLİ İLLER
En riskli bölge İstanbul’dur, ikinci sırada Ankara vardır, üçüncü sırada İzmir vardır, Antalya vardır, bu kalabalık şehirler. Van vardır İran meselesi sebebiyle.
Dolayısıyla buralarda kontrol edilemeyecek bir olay sayısına ulaşılırsa daha farklı tedbirler düşünebilinir.
EN TEHLİKELİ YAŞ GRUBU?
Yani 60 yaş üzeri de riskli ama ölümlere baktığımız zaman en fazla ölüm Çin Vuhan’da 80’in üzerinde ölüm oranı daha çok yüksek.
Genel olarak ölüm oranına bakarsanız yüzde 3, yüzde 2.4. Ama 80’in üzerine çıktığınız zaman ölüm oranı yüzde 10’un üzerinde.
AVRUPA’DA NEDEN YÜKSEK?
İtalya’da ölüm oranı daha yüksek. Avrupa’da daha yüksek. Neden yüksek? Avrupa’nın nüfusu yaşlı.
Yaşlı nüfus, Avrupa’da dolayısıyla ölümler sanki biraz daha fazla olacak gibi görünüyor gidişat o yönde.
BİR KİŞİ KAÇ KİŞİYE BULAŞTIRIYOR?
Bu artarak gidiyor. Mesela bir kişi iki kişiye bulaştırdığı zaman iki kişi 10 kişiye bulaştırıyor, ondan sonra rakam çok artıyor.
PARADAN VİRÜS GEÇER Mİ?
İnsanın en kirli yeri elidir, el her yere dokunur. Paraya kim dokunuyor. Size gelinceye kadar kaç tane elden geçiyor. Hele biri aksırarak öksürerek size verdiyse siz direkt risk altındasınız. Bir şeye dokunduğunuz zaman elinizi ağzınıza burnunuza yüzünüze gözünüze götürmeyeceksiniz.
ALIŞVERİŞTEN SONRA NE YAPACAĞIZ?
Alışveriş yaptınız, dışarı çıktınız, trabzanlara dokundunuz, raylı sistemde, otobüste sağa sola dokundunuz, elinizi yüzünüze dokunmadan sabunlu suyla elinizi yıkacaksınız, yüzünüzü yıkayacaksınız.
Temasla insana enfeksiyon bulaşabilir, sağa sola gittiniz, alışveriş yaptınız, geldiniz, paketlerinizi koydunuz, elinizi yüzünüzü yıkayacaksınız. Çok basit tedbirler. Bu el hijyene uymak lazım. Aksıran öksüren insanlara yaklaşmayacaksınız.
NE YİYECEĞİZ?
Dengeli beslenme. Bu mevsimde havalar soğuk hala C vitamini yani günde bir portakal yerseniz C vitamini ihtiyacınızı karşılarsınız. Günde en azından bir elma bir portakal tüketirseniz C vitaminini karşılarsınız.