Türkiye'deki görevine 22 Mart'ta başlayan Büyükelçi Morris, Türkiye-İngiltere ilişkileri, STA'nın güncellenmesi ve Kahramanmaraş merkezli depremlere ilişkin Anadolu Ajansının (AA) sorularını yazılı yanıtladı.
Büyükelçi Morris'e yöneltilen sorular ve cevapları şöyle:
Türkiye'ye hoş geldiniz Sayın Büyükelçi. Öncelikle biraz kendinizden ve Türkiye'deki ilk deneyimlerinizden bahsedebilir misiniz lütfen? Birleşik Krallık'ın Ankara'ya atadığı ilk kadın büyükelçisiniz. Bu konuda ne hissediyorsunuz? Türkiye'ye atandığınızı ilk duyduğunuzda neler hissettiniz?
Çok teşekkürler. Ülkelerimiz arasındaki mükemmel ilişkileri ve güçlü bağları derinleştirmek için çalışmak üzere burada, Türkiye'de olmaktan çok mutluyum.
Kariyerim boyunca Türkiye'yi birkaç kez ziyaret etme şansını bulmuş ve inanılmaz zenginlikteki tarihi ve kültürü ve tabii ki Türk halkının meşhur misafirperverliği ile bu muhteşem ülkeye hayran kalmıştım. Türkiye'ye Birleşik Krallık Büyükelçisi olarak atanmaktan ve Birleşik Krallık için bu denli önemli olan bir ortakla ilişkilerimizi ileriye taşımakla görevlendirilmekten çok büyük bir onur duydum.
Bu göreve gelen ilk kadın olmaktan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yüzüncü yılını kutladığı bu özel yılda görevime başlamış olmaktan da çok gurur duyuyorum.
Türkiye'ye gelmeden önce, İtalya ve San Marino'da beş yıl Büyükelçi olarak görev yaptım. Ayrıca Londra'daki Dışişleri Bakanlığımızda Avrupa Direktörü olarak çalıştım. Bu bölge konusunda uzun yıllar boyunca uzmanlık geliştirdim ve ortaklığımızı sadece ikili ilişkiler düzeyinde değil, küresel olarak da güçlendirmek için çeşitli fırsatlar yaratmak istiyorum.
"(Deprem) Birleşik Krallık Hükümeti ve Britanya halkı, desteğiyle Türkiye'nin yanında durdu"
6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Britanya hükümetinin Türkiye'ye gösterdiği dayanışmanın iki ülke arasındaki ilişkiler üzerindeki en önemli yansıması ne oldu?
Bu trajik olayda sevdiklerini kaybedenlere tekrar başsağlığı dileklerimi iletiyor ve yaralananlara acil şifalar diliyorum. Birleşik Krallık Hükümeti ve Britanya halkı, desteğiyle çok sağlam bir şekilde Türkiye'nin yanında durdu ve şimdiye kadar yaptığımız en hızlı Birleşik Krallık Arama ve Kurtarma Ekibi sevkini gerçekleştirdi. 77 uzman ve 4 köpekten oluşan ekibimiz, depremden sonraki 72 saat içerisinde gelerek insanların yıkıntıların arasından kurtarılmasına yardımcı oldu. Ayrıca Birleşik Krallık, Türkoğlu'nda Sahra Hastanesi kurup bölgede mobil klinikler çalıştırarak 19 binin üzerinde hastayı tedavi eden bir tıbbi ekip de gönderdi.
Toplamda, Türkiye ve Suriye'ye 534 tonun üzerinde yardım malzemesi gönderdik. Türk yetkililer ve BM ajansları ile çok yakın bir işbirliği içerisinde, Türkiye'deki uluslararası yardım çalışmalarına destek vermeye devam ediyoruz.
Yaşanan trajik hayat kaybı, Britanya halkını gerçekten çok etkiledi ve depremlere verdikleri yardım, insanlarımız arasındaki güçlü bağların ve sevginin bir göstergesi oldu. Birleşik Krallık'taki 15 yardım kuruluşunun oluşturduğu Birleşik Krallık Afet Acil Yardım Komitesi (DEC Appeal) bir kampanya başlattı ve sadece iki hafta içerisinde, fevkalade bir şekilde, 100 milyon sterlinin üzerinde para topladı.
Başbakanımız Rishi Sunak, Türkiye'deki depremzedeler için hazırlanan yardım malzemelerinin paketlenmesinde Türk toplumundaki öğrencilere yardım etmek için University College London (UCL) Öğrenci Birliğindeki gönüllülere katıldı. Majesteleri Kral Charles, destek ve başsağlığı mesajlarını iletmek üzere Londra'daki Türk ve Suriye diasporasından gönüllülerle bir araya geldi. Galler Prensi ve Prensesi de Türkiye ve Suriye'deki depremzedelere finansman sağlanabilmesi için başkentimizdeki çeşitli toplulukları ziyaret etti.
Sizin de söylediğiniz gibi, Uluslararası Kalkınma Bakanımız Andrew Mitchell, yardımın hemen ilk günlerinde Türkoğlu'nu ziyaret etti. Ondan çok kısa bir süre sonra ise Avrupa Bakanımız Leo Docherty de Birleşik Krallık'ın dayanışma mesajını iletmek ve bu ihtiyaç anında Türkiye'ye destek olmak için başka neler yapabileceğimizi daha iyi anlayabilmek için Türkiye'ye geldi.
NATO müttefikimiz, G20 ortağımız ve hem iyi hem de kötü gün dostumuz olan Türkiye'nin yanında olmaya devam ediyoruz.
STA'nın uzatılması ve yeni bir ticaret hedefi
İki ülke arasındaki ticaret geçtiğimiz yıl 18,9 milyar dolar seviyesindeydi. Bu kapsamda, STA'nın uzatılması ve yeni bir ticaret hedefi belirlenmesi bekleniyor mu?
Temmuz ayının başlarında, Birleşik Krallık ve Türkiye güncellenmiş bir STA için müzakerelere başlama planlarını açıkladı. Dijital ticaret ve hizmetler gibi alanları da kapsayan yeni STA, gerek Birleşik Krallık'ın gerekse Türkiye'nin modern ekonomilerine çok daha uygun bir 21. yüzyıl anlaşması için fırsat sunacak. Geçtiğimiz yıl, 2022 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 30 artışla 23,5 milyar sterlin seviyesini yakalayan, zaten başarıdan başarıya koşmakta olan bir ticaret ilişkisi üzerine kurulacak ve her iki ülkenin de yararına olacak şekilde ticaret ve iş yapan firmaları destekleyecek.
"Birleşik Krallık, Türkiye'ye en fazla ziyaretçi gönderen 3. ülke"
Ticaretin dışında, Türkiye-Birleşik Krallık ilişkilerinde turizmin payı da inanılmaz büyük. Bu yıl Birleşik Krallık'tan Türkiye’ye ne kadar turist geleceğini tahmin ediyorsunuz? Sizce bir rekor kırılabilir mi?
Birleşik Krallık, Türkiye'ye en fazla ziyaretçi gönderen 3. ülke. Kovid-19 salgını öncesinde, 2019 yılında, Türkiye’ye yaklaşık 2,6 milyon Britanyalı turist geldi. Sonra 2022’de, pandemi öncesindeki bu rakamları aşarak 3,8 milyona ulaştık. Bu yıl da gene Türkiye'yi rekor sayıda Britanyalının ziyaret etmesini bekliyoruz.
"Zaten mükemmel olan ikili ilişkilerimizi daha da ilerletmeyi çok istiyorum"
Kral Charles'ın tahta geçmesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın üçüncü dönem için seçilmesi ile hem Birleşik Krallık'ta hem de Türkiye'de yeni bir dönemin başlangıcını yaşıyoruz. Önümüzdeki süreçte Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ikili ilişkileri ilerletmek için neler yapmayı planlıyorsunuz? Hedefleriniz nelerdir?
Zaten mükemmel olan ikili ilişkilerimizi daha da ilerletmeyi çok istiyorum. Ticaret, savunma güvenliği, göç, eğitim ve diğer alanlarda düzenli bir şekilde gerçekleşen üst düzey ziyaretler ile şimdiden çok yoğun bir yıl oldu. Geçtiğimiz hafta, Türkiye'de çeşitli programlar kapsamında Birleşik Krallık'tan üç bakanı ağırladık. 2023 Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’na (IDEF) katılım ve Mersin, Adana ve Gaziantep hattında yer alan dev yüksek hızlı demir yolu projesine Birleşik Krallık'ın de desteğinin açıklanması da bunlar arasındaydı.
Ayrıca, önümüzdeki aylar için de çok heyecan verici bir gündemimiz var. Ortaklığımızı daha da güçlendirmek ve ülkelerimizi daha güvenli ve refah kılmak konusunda çok heyecanlı ve istekliyim.