Birleşmiş Milletler (BM) İşkence, İnsanlık Dışı ve Aşağılayıcı Muamele ve Ceza Özel Raportörü Alice Jill Edwards, WikiLeaks internet sitesi kurucusu Julian Assange'ın ABD'ye iade edilmesi halinde kötü muameleye ve işkenceye maruz kalma riski bulunduğunu belirterek, İngiltere hükümetini iade kararını gözden geçirmeye çağırdı.
Edwards, Assange'ın 20-21 Şubat'ta İngiltere'de görülecek ABD'ye sınır dışı edilme davasıyla ilgili Cenevre'de açıklamalarda bulundu.
İngiliz makamlarını Assange'ı ABD'ye iade etmemeye çağıran Edwards, iade edilmesi durumunda işkenceye veya diğer kötü muamele veya cezalandırmaya varan muameleye maruz kalma riskiyle karşı karşıya kalacağının altını çizerek şunları söyledi:
"Assange, uzun süredir devam eden ve tekrarlayan depresif bozuklukla mücadele ediyor. İntihar etmeye meyilli olduğu değerlendiriliyor. ABD'nin yazışmalarını WikiLeaks aracılığıyla yasa dışı olarak yayımladığı gerekçesiyle 1917 tarihli Casusluk Yasasını ihlal olmak üzere çok sayıda suçlamayla karşı karşıya. İade edilmesi durumunda duruşmayı beklerken uzun süreli izolasyona ve tutukluluğa maruz kalacak. Suçlu bulunursa 175 yıla kadar hapse çarptırılabilecek."
Edwards, mental durumuna rağmen uzun sürecek hücre cezasına çarptırılmasının ve sonucunda orantısız bir ceza alma riskinin İngiltere'nin insan haklarına ilişkin uluslararası yükümlülüklerine uygun davranıp davranmadığı sorularını gündeme getireceğinin de altını çizdi.
ABD'nin insani muameleye ilişkin verdiği güvencelerin de Assange'ı korumak için yeterli bir garanti olmadığına dikkati çeken Edwards, "Yasal olarak bağlayıcılıkları yok, kapsamları sınırlı ve korunması amaçlanan kişiler bunların ihlali karşısında geri dönüş hakkı yok." dedi.
İngiltere hükümetini Assange'ın iadesiyle ilgili kararını gözden geçirmeye çağıran Edwards, Assange'ın akıl ve beden sağlığının korunması gerektiğini söyledi.
Assange'ın dava süreci
Assange'ın kurduğu WikiLeaks, 28 Ekim 2010'da ABD'nin Irak ve Afganistan'da işlediği suçları da delillendiren 251 bin gizli belgeyi yayımlamıştı.
Assange, Haziran 2012'de sığındığı Ekvador'un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019'da çıkarılarak gözaltına alınmış ve "kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal etmekten" tutuklanarak Londra'daki Belmarsh Hapishanesine konulmuştu.
Mahkeme, 50 hafta hapse mahkum edilen Assange'ın iade talebi çerçevesinde cezasını tamamladıktan sonra da tutuklu kalmasına karar vermişti.
Yüksek Mahkeme, 10 Aralık 2021'de Assange'ın ABD'ye iade edilebileceğine hükmetmişti.
Westminster Sulh Ceza Mahkemesinin 20 Nisan 2022'de iadeye hükmetmesiyle dönemin İçişleri Bakanı Priti Patel, 17 Haziran 2022'de Assange'ın ABD'ye iade edilmesi kararını imzalamıştı.
Assange'ın avukatları da 1 Temmuz 2022'de karara ilişkin Yüksek Mahkemeye itiraz başvurusunda bulunmuştu.
İngiltere'de tutuklu bulunan Assange'la ilgili ABD'ye iade davası 20-21 Şubat'ta görülecek.