Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan tarihi Halikarnassos Surları için 18 Kasım tarihinde, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 10135 nolu kararı ile Halikarnassos Batı Sur Duvarları Kurtarma Kazısı ve Temizlik Çalışmaları Projesi'ne başlandı.
Bodrum Belediyesi tarafından yürütülen, 2400 yıl önce Karya Satrabı Mausolos tarafından inşa edilen surlardaki kurtarma kazısı ile temizlik ve düzenleme çalışmaları hala devam ediyor.
Eskiçeşme Mahallesi'nde bulunan çalışmaların başladığı alanda bugün, Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, Eskiçeşme Mahallesi Muhtarı Gözde Sinop, Muğla Sıtkı Koçma Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Adnan Diler, Akademia Vakfı Başkanı Özay Kartal ve Bodrum Belediye Başkan Yardımcısı Turgay Kaya incelemelerde bulundu.
"SURLAR, M.Ö. 377-362 YILLARI ARASINDA YAPILMIŞ"
İncelemelerin ardından çalışmalar hakkında açıklama yapan Bodrum Belediye Başkanı Aras, çalışmaların Bodrum tarihi ve turizmi açısından önemine dikkat çekerek, "2400 yıl önce Karya Satrabı Mausolos tarafından inşa edilen Halikarnassos surlarının, kurtarma kazısı, temizlik ve çevre düzenlemesi çalışmalarını AKADEMİA Vakfı ile ortak bir şekilde yürütüyoruz. Bu çalışmalarımız, Bodrum Müzesi gözetiminde ve denetiminde yapılmaktadır. Karya'nın başkentini, Mylasa'dan Halikarnassos'a taşıyan Satrap Mausolos tarafından inşa edilen surlar, M.Ö. 377-362 yılları arasında yapılmıştır. Halikarnasos surları, duvarları, kuleleri, Mylasa, Pedesa ve Myndos kapıları ile sadece bir sur değil, önemli bir anıt eser olarak kabul edilmektedir. 7 kilometre uzunluğundaki surların, 5 kilometreye yakın bir kısmı yer yer ağır tahribatlara uğramış olmasına rağmen, günümüze kadar ulaşabilmiş durumdadır. Bu önemli anıt eserin kurtarma kazısının yapılması, üzerindeki bitki, çöp ve molozlardan arındırılıp korunur ve görünür hale getirilmesi için bir proje geliştirdik" ifadelerini kullandı.
"BİR HAZİNENİN ÜSTÜNDE OTURDUĞUMUZU SÖYLEMEK YANLIŞ OLMAZ"
Proje kapsamında, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 18 Kasım tarihli ve 10135 nolu kararı ile ilk etap Halikarnassos Batı Sur Duvarları Kurtarma Kazısı ve Temizlik Çalışmaları yapılması konusunda izin alındığını belirten Bodrum Belediye Başkanı Aras, konuşmasına şöyle devam etti:
"Halikarnassos Batı Sur Duvarları Kurtarma Kazısı ve Temizlik Çalışmaları, Bodrum adına çok heyecan duyduğumuz ve hayati önemde kabul ettiğimiz bir projedir. Antik surlar ve çevresinin ortaya çıkarılması, Bodrum turizmine önemli bir ivme kazandıracaktır. Bir hazinenin üstünde oturduğumuzu söylemek yanlış olmaz. Bu bizim ortak mirasımızdır. Bir yandan kentimizin tarihsel mirasını ortaya çıkarmak için projeler geliştirmeye devam ederken, bir yandan da doğal mirasımızın korunması için mücadeleyi elden bırakmıyoruz. Bodrum'a gelen herkesin bu surları görmesini istiyoruz, çünkü bunları gören o zaman Antik Halikarnassos kentini hayal edebilecek. Bu çalışmaları aslında, insanların nereye geldiğini fark etmeleri için yapıyoruz. Biz Bodrum'dayız. 3500 Yıllık tarihe sahip Lelegler, Karyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Osmanlı, Rodos şövalyeleri ve bizler düşünün böyle bir değerin üzerinde oturduğumuzun farkında olmuyoruz bazen. O yüzden bir şey yaparken, bir inşaat yaparken doğayı, tarihi kolayca katledebiliyoruz. Nerede olduğumuzu çok iyi bilmemiz lazım"
Belediye Başkan Aras, başta Kültür ve Turizm Bakanlığına, yıllardır Pedesa Antik Kent kazılarına başkanlık eden Prof. Dr. Adnan Diler'e, Akedemia Vakfı yöneticilerine, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'ne ve çalışma yapılan bölgedeki arazi sahiplerine teşekkür ederek konuşmasını tamamladı.
"KENTİN KENDİ KİMLİĞİ ORTAYA ÇIKACAK, BUGÜNE KADAR BÖYLE CİDDİ BİR YOL ALMAMIŞTIK"
Proje hakkında konuşan Akademia Vakfı Başkanı Özay Kartal ise, "Kentimize sahip çıkıyoruz. Bodrum kentiyle beraber özellikle Halikarnassos kentine sahip çıkmak istiyoruz. Tabii sahip çıkmak için projeler üretiyoruz, fakat bu projeler tek başına sahip çıkmaya yeterli olmuyor. Özellikle devletimizin ve yerel yönetimin bize sağlayacağı olanak ve güçlerle doğrudan orantılı. Dolayısıyla ben, bu projenin başlamasında Kültür ve Turizm Bakanımız sayın Mehmet Ersoy'a ve her şeyden öncede bu projenin hayata geçmesini sağlayan sevgili belediye başkanımız Ahmet Aras'a, başkan yardımcımız Turgay Kaya'ya ve her şeyden önce özel mülk sahiplerinin bize sağlamış oldukları muvafakatlerden dolayı çok teşekkür ediyorum. Yerel yönetimimiz ve halkımız bize destek olduğu sürece Bodrum'un tarihine, kültürüne ve arkeolojisinin tekrar gün yüzüne çıkartılması ve Bodrum halkına, turizmine ve ülkeye faydalı projeler üretmeye devam edeceğiz" dedi.
Projenin danışmanlığını yürüten Prof. Dr. Adnan Diler ise Halikarnassos Surlarının önemine ve tarihine dikkat çekerek şunları söyledi:
"Bu surların tabii ki temizlik ve böyle çevre düzenleme çalışmalarıyla yeniden gün yüzüne çıkarılması, bunlarla ilgili bir koruma projesinin geliştirilmesi takdire şayandır. Yıllardır hep beklediğimiz bir projedir bu. Bu Halikarnassos'da yaklaşık 50 yıldır çalışan Danimarkalı ekip tarafından da çok önemsendi, ancak bugüne kadar böyle ciddi bir yol almamıştık. Bu çalışma ortaya çıktığı için bende çok mutlu oldum ve başkanlık tarafından yapılan teklife de olumlu baktım. Bu surlar kentin kendi kimliğinin ortaya çıkmasına da yarayacak, çünkü Halikarnassos Surları bizim hattı bala dediğimiz çok tepeler üzerinden geçen çok geniş bir alanı kuşatır. Bunun içerisinde en az 4 kale var. Çok sayıda 40 civarında kule desteklenmiştir ve kent son derece güçlü bir savunma sistemindedir. Doğallıkla bu surların planı çıkarılmıştı ama gerçekten kendi kimliğiyle temizlik çalışması ve kazı çalışması yapılmadığı için bilinmiyordu. Şimdi bu çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmalarla birlikte temizlik çalışması ve yer yer kurul izni ile kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılacaktır ve bunların koruma önlemleri alınarak aynı zamanda çevre düzenlemesi projeleri yapılacak.
Buradaki çalışmalar Bodrum Su altı Arkeoloji Müzesi denetiminde yapılmaktadır. Bu çalışma uzun bir süreç alacak ve etaplar halinde yapılacak. Bu çalışmanın sonucunda Halikarnassos'da, tüm Bodrumluların artık nasıl bir kentte yaşadığını, ben artık daha iyi anlayacağını düşünüyorum. Bu proje sadece bununla kalmamalıdır. Karya'nın bu çok önemli başkenti, özellikle sanayinin dışarı taşınması, otogarın taşınması, daha sonra Mausoleum ile aradaki boşlukların yeniden düzenlenmesi ile bence yeni bir boyut kazandıracaktır. Bodrum'un, Halikarnassos'un hak ettiği durum budur."