Son yıllarda Türkiye'de bankacılıktan turizme, gıdadan perakendeye pek çok alanda faaliyetlerini artıran Katar sermayesi borsada da zirveyi ele geçirdi. Katar sermayesi ocak ayında Borsa İstanbul'da hisse senetlerinin yarısına sahip 10 ülke arasında birinci sıraya yerleşti.
Borsa İstanbul'da yatırımın başını çeken ABD'li ve İngiliz yatırımcıları geride bırakan Katarlıların portföy büyüklüğü 2019'da 58.6 milyar TL'ye ulaştı. Katar'da ikamet eden 6 hesabın 2019 Haziran sonunda portföy büyüklükleri 16 milyar TL iken, yıl sonunda yüzde 266 artış görüldü.
Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya'nın analizine göre, bu artışta Mayhoola'nın Boyner Perakende'de kalan payları alması ve Katar Ulusal Bankası'nın yüzde 99'una sahip olduğu QNB Finansbank'ın piyasa değerinin artması etkili oldu.
İNGİLİZLERİ YERİNDEN ETTİ
Kaya, “QNB Finansbank'ın ocak ayında yüzde 31 daha değer kazanmasının da katkısıyla ocak ayı sonunda 4 Katarlı hesaptaki MKK payı toplamı 77.3 milyar TL'ye yükseldiği görüldü. Bu rakam, Borsa İstanbul'daki en büyük yabancı yatırımcının Katarlılar olmasını sağladı” dedi.
Yunus Kaya, QNB Finansbank'ın önümüzdeki dönemde ikincil bir halka arz yapması ya da borsadan çıkması ihtimalinin de olabileceğini hatırlattı. Analize göre, 2017 sonunda ABD'li yatırımcılar borsadaki yabancılar içinde yüzde 33 paya sahipken, bu yatırımcıları yüzde 16 payla İngilizler takip ediyordu.
2019 Haziran sonunda yüzde 30.5 paya sahip ABD'lilerin en yakınında yüzde 13 ile yine İngilizler vardı. Fakat 2019 sonunda yüzde 25.9 paya sahip ABD'lileri bu kez yüzde 20.2 ile Katarlılar takip etti. 2020'nin ilk ayı sonunda ise Katarlıların borsadaki yabancılar içindeki payı yüzde 25.9 ile liderliğe geçerken, ABD'liler yüzde 25.8 ile ikinciliğe geriledi. Bu arada son 6 ayda 68 ABD'li ve 2 Katar'lı yatırımcının borsadan çekildiği de gözlemlendi. 2019 Haziran'da yüzde 13 paya sahip İngilizlerin de son iki aydır yüzde 13.7 paya çıktığı ama yine de üçüncü sırada kaldığı görülüyor.
BAE LİSTEDEN ÇIKTI
Borsadaki yabancı yatırımcılar içinde 2019'da ilk defa ilk 10'a giren Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), yıl sonunda yüzde 7 paya ulaştı. Bunda Rus Sberbank‘ın yüzde 99.85 hissesini BAE'li Emirates NBD'ye devretmesi etkili oldu. Denizbank'ın kottan çıkmasıyla BAE, ocak ayı itibarıyla borsadaki ilk 10 yatırımcı listesinden çıktı. Lüksemburglu yatırımcıların payı ise ocak ayında yüzde 4.7'ye düştü.
Yabancı payı yüzde 59.5
Borsa İstanbul pay piyasasında 400'ü aşkın şirketin 412 hissesi işlem görüyor. Borsa İstanbul verilerine göre şirketlerin toplam piyasa değeri 31 Aralık 2019 kapanış itibariyle 1.1 trilyon TL olup o günkü dolar kuru 186 milyar dolara seviyesindeydi. MKK, günlük olarak yerli-yabancı payları raporu yayınlıyor.
MKK verilerine göre yabancıların payları 2017 sonunda yüzde 65 iken, 2018'de yüzde 65.1 seviyesinde kaldı. 2019 Haziran ayı sonunda bu oran yüzde 64.8 olurken 2019 sonunda yüzde 61'e gerilediği görüldü. Aylık istatistiklere göre 2020'nin ilk ayı sonunda ise yüzde 59.5 olarak görülüyor. Borsa İstanbul verilerine göre 2019 yılında yabancı yatırımcılar 583 milyon dolar net satım gerçekleştirdiler.