Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid ile Batı Kudüs'te gerçekleştirdikleri ikili ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın açıklamasında konuştu.
Farklılıklara rağmen sürdürülebilir diyaloğun devam ettirilmesinin faydalı olacağını vurgulayan Çavuşoğlu, "Bu da birbirimizin hassasiyetlerine karşılıklı saygı temelli olmalıdır. Bu sadece bizim iki taraflı ilişkilerimiz için değil, aynı zamanda bölgemizde barış açısından da faydalı olacaktır." dedi.
Çavuşoğlu, İsrailli mevkidaşıyla görüşmesinde bölgesel konularla ilgili olarak da görüş alışverişinde bulunduğunu belirterek, "Pozitif bir gündem üzerinde çalışmalarda bulunmak, anlaşmazlıklarımızı daha yapıcı bir şekilde ele almamıza yardımcı olabilir. Gerçekten de geçen ramazan ayında devlet başkanları seviyesinde tesis etmiş olduğumuz diyalog, sükunetin korunmasına ilişkin çabalara da katkıda bulunmuştur." diye konuştu.
İsrail'le, bakanlıkların ve ilgili kamu kurumlar arasında teknik toplantıları yeniden tesis etme üzerinde hemfikir olduklarını aktaran Çavuşoğlu, "Bizler, (İsrail'le) birçok alandaki ilişkilerimize yeni enerji kazandırmaya ve bundan sonra farklı mekanizmaları oluşturmaya ve sivil havacılıkla ilgili görüşmeleri yeniden başlatmaya hemfikir olduk." dedi.
Çavuşoğlu, coğrafi yakınlık ve birbirini tamamlar nitelikteki ekonomilerin Türkiye ve İsrail’i doğal ticaret ortağı haline getirdiğini vurgulayarak, "Türkiye ve İsrail, karşılıklı olarak birbirlerinin en çok ticaret yaptığı 10 ülke arasında. Yaşadığımız Kovid-19 gibi zorluklara rağmen, geçmişimizdeki farklılıklara rağmen ticaret hacmimiz sürekli olarak artmaya devam etmiştir." ifadelerini kullandı.
"İki ülke arasındaki ticaret hacmi 8 milyar doları aştı"
Türkiye ile İsrail arasındaki ticari ilişkilere değinen Çavuş, geçen yıl iki ülke arasındaki ticaret hacminin 8 milyar doları aştığını belirtti.
Bu yılın ilk çeyreğinde iki ülke arasındaki ticaret hacminin ümit vadedici olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, "İhracatımızda da bir rekor var, nisan sonu itibarıyla Türkiye’den İsrail’e yapılan 1,8 milyar dolarlık bir ihracat var. Dolayısıyla bizler ticaret hacmini ve ekonomik iş birliğini artırmaya kararlıyız. Bunlar her iki tarafa da fayda sağlayacaktır.” dedi.
Bakan Çavuşuğlu, Ankara ile Tel Aviv arasındaki yenilenmiş siyasi diyalog ve teknik temasların iki ülke arasındaki ticaret hacmini daha da artıracağına inandıklarını ifade etti.
Daha fazla İsrailli turistin Türkiye'nin farklı şehirlerine gelmesini beklediklerini dile getiren Çavuşoğlu, "Tabii ki İsrailliler İstanbul'u çok seviyorlar, benim de memleketim Antalya'ya geliyorlar ama eminim Karadeniz'deki şehirleri ve Türkiye'nin her yerini ziyaret etmeyi isterler, biz de buna yardımcı olmak isteriz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, aynı zamanda temiz enerji, yüksek teknoloji, tarımsal ürünler gibi diğer alanlarda da birçok fırsatın mevcut olduğuna işaret etti.
İsrailli mevkidaşı Lapid ile Filistin-İsrail meselesini de görüştüklerini belirten Çavuşoğlu, "Biz şuna inanıyoruz, Birleşmiş Milletler parametreleri içerisinde iki devletli bir çözümün kalıcı barış için tek çözüm olduğuna inanıyoruz. Ve bizim gerçekten görmek istediğimiz şey zaten bu, kalıcı bir barışın Orta Doğu'da sağlanması." dedi.
Kudüs ve Mescid-i Aksa'nın kutsallığı ile ilgili hassasiyetlerini Lapid ile paylaştıklarını kaydeden Çavuşoğlu, "Biz aramızdaki bağların normalleşmesinin bu çatışmanın barışçıl bir şekilde çözüme kavuşturulmasında olumlu bir etkiye sahip olacağına da inanıyoruz. Her zaman olduğu gibi Türkiye olarak bizler her zaman yapıcı bir rol oynadık. Şimdi de Türkiye diyaloga yönelik çabalara katkıda bulunmaya, sorumluluk almaya hazırdır." ifadelerini kullandı.
İsrail Dışişleri Bakanı Lapid
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid de yaptığı konuşmada, Kovid-19 salgını ve siyasi gerilim zamanında da iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin geliştiğine işaret ederek, "Türk Dışişleri Bakanı'nın 15 yıl sonra ilk ziyareti sonrası sadece diplomasi ve güvenlikte değil, ekonomik ilişkilerimizde de gelişme bekliyoruz." dedi.
İki ülke arasında "iş dünyasından iş dünyasına, halktan halka" ilişki kurmak istediklerini aktaran Lapid, "iki ülkenin karşılıklı bölgesel ve küresel avantajlarından yararlanacaklarını" söyledi.
İsrail Dışişleri Bakanı, "Sayın Bakan'la görüşmemizin ardından, karşılıklı ortak (Türkiye-İsrail) ekonomik komisyon girişimini yeniden başlatmak için anlaştık. İki taraf arasında yeni bir sivil havacılık anlaşması için çalışacağız." diye konuştu.
Diplomasinin ötesinde İsraillilerin Türkiye'yi çok sevdiğini dile getiren Lapid, her gün onlarca uçakla binlerce İsraillinin Türkiye'ye gittiğini belirtti.
Lapid, ziyareti ve "verimli, dürüst, üretken" diyaloğu için Çavuşoğlu'na teşekkür ederek, bugün iki ülke ilişkilerini geliştirmek için gelecek yıllara uzanan yeni bir çerçeve çizdiklerini kaydetti.
"Türkiye ile İsrail her zaman diyaloğa ve iş birliğine nasıl geri döneceklerini bilir"
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Türkiye ile İsrail'in her zaman "diyaloğa ve iş birliğine nasıl geri döneceklerini bildiğini" söyledi.
İsrail ve Türkiye'nin iki bölgesel güç ve aynı zamanda kadim ve ortak tarihe sahip iki millet olduğunu vurgulayan Lapid, şunları söyledi:
"Tanah ve Eski Ahit'e göre Tanrı kendisini İbrahim'e Türkiye'nin güneydoğusundaki Harran kentinde gösterdi. Yaratılış Kitabına göre de Tanrı, Yahudiliğin, İslamiyetin ve Hristiyanlığın babası Hz. İbrahim'e 'Ülkenden, ailenden ve babanın evinden ayrıl ve sana göstereceğimiz topraklara git.' dedi.
İbrahim de dün senin (Çavuşoğlu) uçakla geldiğin yerden yola çıkarak buraya İsrail diyarına geldi. O ve ailesi Türkiye'yi asla unutmadı. Daha sonra Yakup da kardeşi Esav'dan kaçarak oradan çıktı. Orada karılarıyla tanıştı ve onların da Yahudi halkının soyundan geldiği çocukları oldu."
İsrailli Bakan, Türk mevkidaşı Çavuşoğlu'na gülümseyerek hitap ederek, "Sayın Dışişleri Bakanı, konsolosluk görevlilerinizi korkutmak istemem ama Kitaplar Kitabı'na göre hepimiz Türkiye'den geldik ve Türk pasaportu almaya uygunuz." ifadelerini kullandı.
İki ülke arasındaki ilişkilerde "iniş çıkışlar olduğunu görmemiş gibi davranmayacaklarına" işaret eden Lapid, "Ancak, Türkiye'nin 1949'da İsrail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olduğunu hatırlıyoruz. Ve her zaman diyaloğa ve iş birliğine nasıl geri döneceğimizi bildik. Uzun geçmişe sahip milletler her zaman bir faslı kapatıp yeni bir faslı açmayı bilirler. Bugün burada yaptığımız da bu." dedi.
Lapid, İsrail'de son aylarda yaşanan silahlı saldırılara da değinerek, şunları kaydetti:
"İbrahim Anlaşmaları'nın ardından, teröre ve istikrarı baltalama girişimlerine karşı Orta Doğu'da yeni bir güç ortaklığı oluşturuldu. Son aylarda 19 İsrailli terör saldırılarında öldürüldü. Bu türden son saldırıda üç İsrailli sokakta baltalarla katledildi. Terörle kararlılıkla mücadele ediyoruz ve dostlarımızdan bu savaşta bizimle iş birliği yapmalarını bekliyoruz."
İsrail Dışişleri Bakanı, açıklamasında, ABD'nin İran ve İran Devrim Muhafızları Ordusu hakkındaki tutumunu da değerlendirdi.
Lapid, "Bu bağlamda, İran Devrim Muhafızları Ordusu'nu yaptırımlara tabi terör örgütleri listesinde tutma kararlarından dolayı (ABD) Başkanı (Joe) Biden ve Dışişleri Bakanı (Antony) Blinken'e teşekkür etmek istiyorum. Son aylarda, Başbakan Naftali Bennett, Savunma Bakanı Benny Gantz ve ben bu konuda Amerikalılarla yakın bir şekilde çalıştık ve Amerika'nın kararı, bizimle ABD arasındaki kırılmaz ittifakın, derinden sahip olunan ortak değerlere ve temel stratejik çıkarlara dayalı bir ittifakın başka bir kanıtıdır." ifadelerini kullandı.