CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba’nın hazırladığı rapora göre 2020 yılı basın emekçileri açısından zor geçti. 97 gazeteci sansür nedeniyle istifa ederken, basın mensupları yazacak mecra bulamıyor. Ağbaba, 2020 yılında basının entübe olduğunu belirtti.
Ağbaba, 2020 Basın Özgürlüğü Raporu’na yayımladı. Ağbaba’nın raporunda gazetecilerin çalışacak mecra bulamadığına dikkat çekilirken, “İktidar virüsü toplum üzerinde baskı ve denetimi artırmanın fırsatı olarak gördü, gazetecilerin payına ise yine baskı, sansür ve zorlu şartlar düştü. Geride bıraktığımız yılda, tehdit ve cezalarla basın emekçileri susturulmak istendi. 2020 yılında da gözaltı, tutuklama, soruşturma, dava, hapis cezası, erişim engeli, ekran karartma gibi uygulamalar devam etti. İktidara ‘yakın olmayan’ ve iktidarın ‘havuzuna girmeyenler’ hedef gösterildi; halkın haber alma hakkı yine rafa kaldırıldı” denildi.
Ağbaba “2020 yılında basının da entübe olduğu yıl oldu” diye geçtiğimiz yılı yorumladı.
97 GAZETECİ SANSÜR NEDENİYLE İSTİFA ETTİ
Ağbaba’nın raporundan satır başları şöyle:
- 2020 yılında gazetecilere 361 dava açıldı. 86 gazeteci gözaltına alındı. Tutuklu gazeteci sayısı (01 Ocak 2021 itibariyle) 70’e yükseldi.
- Son iki yılda gazeteci, muhabir, yayımcı, kameraman, matbaacı vb. 6 bini aşkın basın ve yayın emekçisi işsiz kaldı. 97 gazeteci baskı ve sansür nedeniyle istifa etti.
- 2 bine yakın haber ve 100’den fazla internet sitesine erişim engeli getirildi. Bağımsız yayıncılık yapan gazete ve dergilerin haberlerine 368 sansür uygulandı.
- Sendikalı oldukları için işten atılan gazetecilere kıdem tazminatları verilmedi.Türkiye Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 2020 yılında 180 ülke arasında 154. sırada yer almaya devam etti.
- Basın ve yayın sektöründe çalışan toplam işçi sayısı 86 bin 505 kişiden sadece 6 bin 383 çalışan sendika üyesi. Sektörde çalışan işçilerin yalnızca yüzde 7’si sendikalı.
- Gazeteciler çalışacak mecra bulamıyor, çalışanlar düşük ücret alıyor. Özellikle yerel basında, iletişim fakültesi mezunları dahi asgari ücretin altında maaşlarla çalışıyor.
BASIN KURULUŞLARINA CEZALAR YAĞDI
Rapor basın kuruluşlarına kesilen cezalar da yer aldı. Buna göre RTÜK medya kuruluşlarına 67 para cezası, 1 kapatma, 49 yayın durdurma, 6 uyarı verdi. 2020 yılının ilk yarısı, RTÜK’ün TELE1’e ve Halk TV’ye verdiği 5’er günlük ekran karartma cezaları ile başladı. TELE1’e üç defa 25 bin 881 TL, KRT TV’ye 25 bin 881 TL, ULUSAL Kanal’a 25 bin 881 TL para cezaları verildi. RTÜK’ün son üç yıl, 2017-2020 yılları arasındaki “yayın durdurma ve yaptırım kararlarının” seyrine de bakıldığında cezaları yüzde 73’ü Halk TV, Tele1, FOX ve KRT TV’ye verildi. Basın İlan Kurumu’nun (BİK) cezalarına bakıldığında ise Cumhuriyet gazetesine 45 gün, Birgün gazetesine toplamda 30 gün, Sözcü ve Korkusuz gazetelerine 10’ar gün ilan kesme, ayrıca Sözcü gazetesine 166 bin lira, Korkusuz'a da 373 bin lira cezaları kesildi.