Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Bakan Vang Yi, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ile 15 Haziran’da iki ülke sınırında yaşanan çatışmanın akabinde telefonda görüştü.
Vang, görüşmede, Hindistan’ın iki ülkenin askeri düzeyde vardıkları uzlaşmayı ihlal ettiğini ve kasten provokasyona girdiğini savundu.
Hint askerlerinin bölgeye durumu müzakere etmek için giden Çinli askerlere saldırdığını belirten Vang, şunları kaydetti:
"Hindistan ordusu bu maceraperest hareketiyle iki ülkenin sınır konusunda vardığı anlaşmaları ve uluslararası ilişkilerin temel normlarını ciddi şekilde ihlal etti. Çin, Hint tarafını bir kez daha güçlü şekilde protesto ettiğini bildiriyor. Hindistan'dan bu olayı kapsamlı şekilde soruşturmasını, sorumluluğu bulunanları şiddetle cezalandırmasını, sınırdaki birlikleri kontrol altına almasını, tüm provokatif eylemleri bir an önce durdurmasını ve böyle bir olayın bir daha meydana gelmemesini temin etmesini talep ediyoruz. Hint tarafı mevcut duruma yönelik yanlış hükme varmamalı ve Çin'in toprak bütünlüğü ve egemenliğini koruması yönündeki sağlam iradesini hafife almamalı."
Karşılıklı saygı ve desteğin iki ülkenin uzun vadeli çıkarlarına uyan tek doğru yol olduğunu ifade eden Vang, iki ülkenin sivil ve askeri diyalog mekanizmalarıyla sınır meselelerini yakın iletişim kurarak uygun şekilde çözmesi ve bölgenin barış ve huzurunu ortaklaşa koruması gerektiğini bildirdi.
Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar da ülkesinin sınır tartışmalarının ve bölgedeki gerginliğin diyalog ve barışçıl yollarla çözülmesini arzu ettiğini belirtti.
Sınırdaki çatışma 20 Hint asker ölmüştü
Hindistan'ın kuzeydoğusundaki Ladakh bölgesinde 15 Haziran'da 20 Hint askerinin ölümüyle sonuçlanan çatışmaya neden olan ve bölgede tansiyonu yükselten süreç, Çin askerlerinin mayıs başında üç noktadan Ladakh bölgesine girmesi, burada çadır ve askeri karakollar kurmasıyla başlamıştı.
Çin askerlerinin, "bölgeden ayrılmaları" yönünde defalarca yapılan sözlü uyarılara aldırış etmediği ifade edilmiş, iki ülke arasında bir diğer tartışma konusu Sikkim eyaletinde de Çin ve Hint askerleri arasında çatışmalar yaşanmıştı.
İki ülke askerlerinin Ladakh bölgesinin doğusunda ve Sikkim eyaletinde karşı karşıya gelmesinin ardından gözler bu bölgeye çevrilmişti.
Öte yandan, haziran başında iki ülke dışişleri bakanlığı yetkililerinin sınırda artan gerilimi video konferans yoluyla görüştüğü açıklanmıştı. Hindistan, anlaşmazlığın barışçıl müzakereyle üstesinden gelinmesi konusunda Çinli yetkililerle hemfikir olunduğunu bildirmiş, Pekin yönetimi de iki ülkenin gerilimin düşmesine ilişkin konsensüse vardığını duyurmuştu.
Çin ve Hindistan arasındaki 3 bin 500 kilometrelik sınır hattının büyük bölümü, iki ülke arasında egemenlik tartışmalarına neden oluyor.
Pekin yönetimi, "Güney Tibet" olarak adlandırdığı Hindistan'ın Arunaçal Pradeş eyaletindeki 90 bin kilometrekarelik toprakta hak iddia ederken, Yeni Delhi, Aksai Chin platolarını kapsayan 38 bin kilometrekarelik alanın Çin tarafından işgal edildiğini savunuyor.
Taraflar, uzun yıllardır süregelen görüşmelere rağmen egemenlik ihtilaflarını çözemezken, iki ülke arasındaki gerilim, 2017 yılında da Çin'in bölgedeki bir sınır yolunu tartışmalı bir platoya uzatmaya çalışması üzerine artmıştı.
Muhabir: Fuat Kabakcı