Çin’in süreç sonunda Uluslararası Adalet Divanı’na taşınabileceği konuşuluyor. Çin ise iddiaları reddetmeye devam ediyor. Birçok ülke, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını konusunda uluslararası hukuka aykırı hareket ettiğinin belirlenmesi durumunda Çin hakkında tazminat davası açılması için hazırlık yapıyor.
BİLGİLERİ “GEÇ VE EKSİK” PAYLAŞTI
Milyonlarca kişiye bulaşan ve şimdiye kadar yaklaşık 150 bin kişinin ölümüne yol açan Covid-19, Çin ile uluslararası toplumun çok sayıda üyesini karşı karşıya getirdi.
algının ilk başında şeffaf olmadığı ve DSÖ ile bilgileri “geç ve eksik paylaştığı” gerekçesiyle suçlamaların odağındaki Çin, çok sayıda ülkenin yaptırım tehditleri ve tazminat taleplerinin de hedefinde bulunuyor. Pekin yönetimi ise konunun “siyasileştirilmemesi” çağrısında bulunarak, salgınla ilgili bilgileri “şeffaf ve hızlı” şekilde başta DSÖ olmak üzere diğer ülke ve uluslararası organizasyonlarla paylaştığını öne sürüyor.
Milyonlarca kişiye bulaşan ve şimdiye kadar yaklaşık 150 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açan Covid-19, Çin ile başta ABD olmak üzere uluslararası toplumun çok sayıda üyesini karşı karşıya getirdi.
Salgının ilk başında şeffaf olmadığı ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile bilgileri “geç ve eksik” paylaştığı gerekçesiyle suçlamaların odağındaki Çin, çok sayıda ülkenin yaptırım tehditleri ve tazminat taleplerinin de hedefinde bulunuyor.
Uluslararası kamuoyundaki bu söylemlere karşı Pekin yönetimi, konunun “siyasileştirilmemesi” çağrısında bulunarak, sürecin başından itibaren salgınla ilgili bilgileri “şeffaf ve hızlı” şekilde başta DSÖ olmak üzere diğer ülke ve uluslararası organizasyonlarla paylaştığını öne sürüyor.
ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NA TAŞINABİLİR
Tayvan merkezli Academia Sinica Hukuk Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Fort Fu-Te Liao, Çin’in, Covid-19 gibi uluslararası halk sağlığını tehdit edebilecek olağan dışı bir salgın durumunu, bu yönde yeterli bulgu olmasına rağmen zamanında DSÖ’ye bildirmediği vurgusunu yaptı. Çin’in bu tutumuyla, Uluslararası Sağlık Tüzüğü ve Uluslararası Sağlık Yönetmeliği’nin ilgili maddelerini ihlal etmiş olarak kabul edilebileceği bilgisini paylaşan Liao, şunları kaydetti:
“DSÖ Anayasası’nın 75. maddesine göre, Anayasanın yorumlanması ve uygulanmasında oluşacak herhangi bir anlaşmazlık, karşılıklı müzakere veya Sağlık Asamblesi tarafından çözüme kavuşturulamazsa, konu, Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) sevk edilir.”
Chicago Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tom Ginsburg da, “Uluslararası hukuk bağlamında Çin, ister eylemler ister ihmaller olsun, diğer ülkelere verdiği zararlardan sorumludur” şeklinde konuştu.
ALMAN BASINI: ÇİN’E FATURA KESİLDİ
Koronavirüs salgını nedeniyle ABD, İngiltere ve Fransa’dan yükselen Çin’i suçlayıcı söylemlere bir yenisi daha eklendi. Almanlar, Pekin yönetiminin 130 milyar EURO borçlu olduğunu yazdı. ABD Başkanı Trump’ın sürekli suçlama yönelttiği Çin’e Fransa ve İngiltere de resmi ağızlardan suçlayıcı ifadeler kullanırken Almanya konuyla ilgili sessiz bir diplomasi yürütmüştü. Küresel ekonomiye büyük darbe vuran virüse tepki ise Almanya’nın en büyük yayın organı Bild gazetesinden geldi. Bild, koronavirüs pandemisinin etkisi nedeniyle Pekin’in Berlin’e 149 milyar EURO borçlu olduğunu yazdı.
VUHAN’DAKİ DOKTORLARDAN İTİRAF GİBİ AÇIKLAMA
Çin yönetimi, Vuhan’da ortaya çıkan koronavirüs salgını konusundaki bilgileri saklamak ve dünyayı uyarmamakla suçlanıyor. Vuhan’daki ilk Covid-19 vakaları ile ilgilenen doktorlardan itiraf niteliğinde bir açıklama geldi. Doktorlar “Sıradan bir bulaşıcı hastalık diye düşünmüştük. Neyle karşı karşıya olduğumuzu tam olarak anlamadan bir şey söylemek istemedik” ifadelerini kullandı.
ÇİN, LABORATUVAR İDDİALARINI YALANLADI
Çin’de Vuhan Viroloji Enstitüsü, ABD basınının koronavirüsün laboratuvardan sızdığı iddialarını yalanladı. Çin’de Enstitü Direktörü Yüen Cıming, Covid-19’un laboratuvardan çıktığı iddialarının insanların kafasını karıştırmak ve Çin’in salgınla mücadele ve bilimsel çalışmalarına müdahale etmek amacı taşıdığını öne sürdü. Enstitü bünyesinde faaliyet gösteren Vuhan Ulusal Biyogüvenlik Laboratuvarı’nda (Vuhan P4 Laboratuvarı) hangi virüsler üzerinde çalışmalar yürütüldüğünü bildiklerini kaydeden Yüen, “Daha önce dediğimiz gibi, virüsün bizden çıkmış olmasının bir yolu yok” ifadesini kullandı.