Batı Afrika ülkesi Gana, düşük gelirli ülkelere aşı desteği vermek amacıyla oluşturulan Covid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı'ndan (Covax) aşı alan ilk ülke oldu. Covax projesiyle yılın sonuna kadar düşük gelirli ülkelere toplam iki milyar doz aşı gönderilmesi hedefleniyor.
Covax projesi; WHO, GAVI aşı ittifakı ve Salgın Hastalıklara Hazırlık Buluşları Koalisyonu (CEP) tarafından yoksul ülkelerin aşı alımındaki dezavantajlı konumuna çare üretmek için hayata geçirildi.
Projeyle, koronavirüsle mücadele için üretilen aşıların bütün dünya ülkeleri arasında adil bir şekilde paylaşılması amaçlanıyor.
Zira şu ana kadar dünyanın zengin ülkeleri, yoksul ülkelere kıyasla çok daha fazla Covid aşısı temin etti.
Aşılama sürecine aylar önce başlayan zengin ülkeler, ihtiyaçlarının çok üzerinde aşı sipariş ettikleri için eleştiriliyor.
Covax projesi kapsamında, Hindistan'daki Serum Enstitüsü tarafından üretilen 600 bin doz AstraZeneca/Oxford aşısı bugün Gana'nın başkenti Akra'ya ulaştı.
Gana'da aşılamanın gelecek hafta başlaması ve sağlık çalışanları, 60 yaşın üzerindekiler, kronik hastalıkları olanlar ve üst düzey yetkililer gibi bazı gruplara öncelik verilmesi bekleniyor.
WHO ve Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (UNICEF) tarafından yapılan ortak açıklamada bunun çok önemli bir gelişme olduğu ve "salgının son bulmasında hayati önem taşıdığı" kaydedildi.
İlk parti aşının Gana'ya ulaşması sonrası bir açıklama yapan WHO Başkanı Adhanom Ghebreyesus, bunun önemli bir adım olsa da sadece bir başlangıç anlamına geldiğini söyledi. Ghebreyesus, "Salgın, dünyanın her yerinde bitmeden bitmeyecek" dedi.
Covax programı için şu ana kadar 65 milyar dolar toplandı ama 2021'de program için 2 milyar dolar daha toplanması gerekiyor.
Gana'da salgın hangi aşamada?
Nüfusu 30 milyon olan Gana'da toplam koronavirüs vaka sayısı 80 bin 700. Virüsün neden olduğu Covid-19 hastalığı sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı ise 580. Bu sayıların çok az test yapılması nedeniyle gerçek rakamların çok gerisinde olduğu tahmin ediliyor.
Aşılar genel olarak çocukları hedeflemediği halde UNICEF bu projeye, aşı temini ve sevkiyat lojistiği tecrübesini katmak için ortak oldu.
UNICEF, BBC'ye yaptığı açıklamada Gana'nın, "aşıyı alıp kullanma sicili uygun" olduğu için aşının ilk gönderildiği ülkelerden biri olduğunu vurguladı.
Afrika ülkelerinin çoğunun Covax programından yararlanması umuluyor ama Senegal gibi bazı Afrik ülkeleri bu girişimin dışında kendi aşılarını sağlama yoluna gittiler.