Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay ve Romanya Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sorin-Mihai Grindeanu, Türkiye-Romanya 27. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu Toplantısı'nın ardından Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde ortak basın açıklaması yaptı.
Oktay, 10 yıl aradan sonra gerçekleştirilen bu toplantının, ikili ilişkilerin geleceği açısından tarihi niteliğe sahip olduğunu söyledi.
Salgının etkileri sürerken, Rusya-Ukrayna savaşının bölgede belirsizlikleri artırdığı bir ortamda, Türkiye ve Romanya iş birliğinin her zamankinden çok daha önemli hale geldiğini vurgulayan Oktay, "Romanya, Türkiye'nin Orta Avrupa, Doğu Avrupa ve Balkanlar bölgesindeki en önemli ticaret ortaklarından birisidir." dedi.
Fuat Oktay, 2020 yılında salgın koşullarına rağmen ulaşılan 6,7 milyar dolarlık ticaret hacminin, 2021 yılında rekor kırarak 8,6 milyar dolar seviyesine ulaştığının altını çizdi.
Hedefin, dış ticarette olduğu gibi kazan-kazan ilkesi temelinde gelecek süreçteki karşılıklı yatırımları daha da arttırmak olduğunu dile getiren Oktay, şöyle devam etti:
"Bugün Sayın Grindeanu ile birlikte iş birliğimizi çok daha ileri boyutlara taşıyacağına inandığımız 82 maddelik eylem planına imza attık. Sanayi iş birliğinden ticaret ve yatırımların kolaylaştırılmasına, tarım ve enerji alanında iş birliğinden kültürel ortaklıklara pek çok alanda yol haritamızı belirledik. 1 Mayıs 2022 tarihinden itibaren transit taşımaların serbestleştirilmesi ve 3. ülke geçiş belgesi kotasının artırılması yönünde karar aldık. Ayrıca; Ortak Savunma Sanayi İşbirliği Toplantısının düzenlenmesi, Ortak Sanayi Çalışma Grubu Toplantısı yapılması, çevre yönetimi alanında EXPO düzenlenmesi, Köstence-Karasu arasında RO-RO hattının yeniden faal hale getirilmesi, sağlık turizmi, sağlık meslekleri eğitimi, ilaç, tıbbi cihaz ve sağlık yatırımları alanlarını içeren iş birliğinin arttırılması, savunma sanayi alanında iş birliklerinin geliştirilmesi, eylem planımız kapsamında takip edeceğimiz adımlardan bazıları."
Toplantı kapsamında alınan bazı kararlar
Oktay, 27. Dönem Türkiye-Romanya Karma Ekonomik Komisyonu toplantısında öne çıkan hususlardan birinin de hayvansal ürün ticareti olduğunu belirtti.
Bu konuda, yetkili kurumlar arasında bu yıl içinde canlı koyun ve keçi ticareti alanında da iş birliğinin gerekliliği konusunda fikir birliğine varıldığını aktaran Oktay, toplantı kapsamında alınan bazı kararlara ilişkin şunları söyledi:
"Hükümetler Arasında Kültürel Diplomasi Alanında Gerçekleştirilecek Projelerin Finansmanı Hakkında Anlaşma, AFAD ve Romanya İçişleri Bakanlığı Acil Durum Departmanı Arasında Afet ve Acil Durum Alanında İş Birliği Niyet Beyanı ve daha önce imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına Yönelik İdari Anlaşma, toplantımız kapsamında imza altına alınmıştır."
"İkili ticaret hacmi hedefimizi 15 milyar dolara yükseltmiş bulunuyoruz"
"İkili ticaret hacmi hedefimizi de 2025 yılı itibarı ile 10 milyar dolardan 15 milyar dolara yükseltmiş bulunuyoruz. 2030 itibarıyla da 20 milyar doları aşıyor olacağız." diyen Fuat Oktay, bugünden itibaren iyi komşuluk ilişkileri üzerinde yükselen çok daha farklı boyutta bir Türkiye-Romanya iş birliğinin müşahede edileceğini söyledi.
Oktay, AB ile ilişkiler ve gümrük birliğinin güncellenmesi hususları başta olmak üzere Romanya ile aynı görüşlerin paylaşıldığını görmenin memnuniyet verici olduğunu dile getirerek, Türkiye ve Romanya ilişkilerinin olumlu seyrinin karşılıklı güven ve iyi komşuluk anlayışına dayanmaya devam edeceğini belirtti.
Oktay, şunları kaydetti:
"İki ülke arasındaki ilişkilerin 145. yılına doğru ilerlerken Romanya ile 500 yılı aşan gönül birlikteliğimiz olduğu gerçektir. Tuna nehrinin şahitlik ettiği bu köklü birliktelik, Uludağ'dan Babadağ'a, Mevlana Celalettin Rumi'den Sarı Saltuk'a uzanan derin bağlara sahiptir. Yüzyıllardır Romanya topraklarında yaşamlarını sürdüren Türk ve Tatar soydaşlarımız bugün de huzur ve barış içinde hayatlarını sürdürmektedir. Avrupa'nın büyük kısmında ayrımcılık ve ırkçılık yükselirken, 'Dobruca Modeli' adı altında örnek bir yaklaşım sergileyen Romanya din, dil ve kültür zenginliğini korumaktadır. Buradan Dobruca'ya, Köstence'ye yürekten selamlarımı iletiyorum. Kardeşlik, soydaşlık, akrabalık bağlarımızın daim olmasını diliyorum."
"Askeri ve savunma iş birliğimizi de güçlendireceğiz"
Türkiye'nin Romanya'nın transatlantik güvenlik mimarisiyle bütünleşmesini her zaman güçlü şekilde desteklediğini hatırlatan Fuat Oktay, "Romanya'nın 2004 yılında NATO üyeliği ve ülkelerimizin transatlantik bütünleşmeye dair örtüşen vizyonlarının da sağladığı ivmeyle, Türkiye-Romanya ilişkileri Güneydoğu Avrupa'da ve Karadeniz havzasında bir örnek haline gelmiştir." dedi.
Oktay, 2013 yılından itibaren, Türkiye, Romanya ve Polonya arasında, NATO ve transatlantik güvenlik konularında düzenli olarak istişarelerde bulunduğunu belirterek, Romanya ile "NATO Çok Yüksek Hazırlık Dereceli Ortak Görev Gücü" kapsamında geçen yıl örnek bir komuta görevinin icra edildiğini ifade etti.
Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bölgemizde yaşanan gerilimleri dikkate alarak askeri ve savunma iş birliğimizi de güçlendireceğiz. Rusya-Ukrayna savaşının daha fazla acıya yol açmadan bir an önce sonlandırılması için de Cumhurbaşkanımız liderliğinde Türkiye olarak çabalarımızı sürdürüyoruz. Malumunuz olduğu üzere iki gün önce Rusya-Ukrayna müzakere heyetleri bu salonda bir araya geldi. Barışı sağlama yönündeki gayretlere katkı vermekten memnuniyet duyuyoruz. Türkiye olarak barış ve istikrar için bölgemizde ve ötesinde sorumluluk üstlenmekten hiçbir zaman kaçınmadık, kaçınmayız. Pek çok acıya şahitlik etmiş bir ülke olarak, Karadeniz’in acılarla anılmaması için çaba göstermeye devam edeceğiz.
Bu vesileyle, Ukrayna'da ateş çemberinde kalan vatandaşlarımızın tahliyesinde her türlü kolaylığı sağlayan Romanya Hükümetine bir kez daha teşekkür ediyorum. Rusya-Ukrayna krizinin olumsuz etkilediği enerji piyasası, lojistik ağı ve gıda arz güvenliği gibi konularda Romanya ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz. Bugün aldığımız kararlar, ekonomik ilişkilerimiz somut eylemler temelinde ticaretten enerjiye, ulaştırmadan eğitime, tarımdan sağlığa pek çok alanda daha ileriye taşıma kararlılığımızın bir göstergesidir. Ülkelerimiz arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin en kısa zamanda iyi komşuluk ilişkilerimizi yansıtacak seviyelere ulaşmasını temenni ediyorum."