300-400 yıl önce toprak servetti. Toprağı olan ağaydı, paşaydı, zengindi, sözü dinlenirdi ve etrafını yönetirdi.
Devir değişti, dönüştü madenler keşfedilmeye ve işlenmeye başlandı. Sanayi inkılabı zenginliğin kitabını dönüştürdü ve fabrikaların varlığı zenginliğin ve söz sahibi olmanın yönünü bu tarafa çekti.
Koca koca fabrikalar işçi maliyetleri nedeniyle gelişmemiş ülkelere taşındı ve ucuz işçilik zenginliği kazan kazan kuramıyla farklı bir boyuta taşıdı ve gariban ve yoksulluğun dibinde yaşayan evlerine götürdükleri ekmeklere sevinirken aynı toprakların yer altı kaynakları da yok fiyata bu efendiler tarafından yok edildi ve zenginliklerini katbekat arttırarak yoksul toprakları talan ettiler.
Üretim ve sanayi yeni dünya düzeninin ve zenginliğin ve dolayısıyla da söz sahibi olmanın giriş kapısı olmuştu.
200 yıl kadar belli doyum noktasına erişen fabrika ve üretim yeni dönüşümlerine hızlanarak devam ediyor.
Dünya toprak sahibi ağalardan aldığı serveti 200 yıl sonra deve dişi gibi fabrikatörlerin elinden de alıyordu. İnanılır gibi değildi.
Bugün servetin yeni sahibi BİLGİ.
Yanlış duymadınız bilgi.
Günümüz dünya klasmanında en güncel bilgiye en hızlı erişen ve bunun için de ar-ge çalışmalarıyla bilgiyi yöneten insanlar servetin yeni sahipleri.
Knowledge Management yani bilgi yönetimi profesyonel bir organizasyon olmak zorundadır.
Entelektüel sermaye, bilgi teknolojisi ve en önemlisi de organizasyon kültürü bilgi yönetiminin en önemli üç ayağıdır. Sermaye ve teknolojiyi sağladıktan sonra kaliteli bir organizasyon kültürünün olması sürdürülebilir sermaye açısından ve kaynak akışı açısından çok önemli.
Bilgi hırsızlığına, virüslere ve hackerlara karşı alınması gereken önlemler, dijital ortamlarda internet kanallarının ve ağ bağlantılarının profesyonel şirketlerce korunması, müşterilerin kullanıcı durumlarını korumak bilgi yönetimi işinin alt dallarında daha geniş yelpazeye dönüşmesi ve bunları sorunsuzca sağlamanın ek maliyetleri getirdiği ve böylelikle servetin oldukça aşırı volatil ve kaygan olması uzun hakimiyetleri imkansızlaştırmaktadır.
Eskiden iyi olmak yetiyordu, şimdi mükemmel olmak da yetmiyor.
Ormanda iki kişi dinlenirken bir yırtıcının hızla üstlerine doğru geldiğini görünce biri ayakkabılarını giymeye başlayınca diğeri sormuş:
-Ne yapıyorsun, kaçıp kurtulabileceğini mi zannediyorsun?
Cevap gerçekten bilgi yönetimindeki kıvraklığı ve volatiliteyi anlatması açısından oldukça manidardır:
-Seni geçsem yeter.
Düşünsenize bir bankanın günlük işlem hacmine bağlı olarak alacağı tedbirler hackerların, virüs yazılımcılarının yönetişim kapasitesinden daima yüksek kapasitede olmak zorundadır.
Wolkswagen dizel araçlarında emisyon skandalı yaşayınca 335 bin aracını 7,4 milyar dolara tekrar satın almak zorunda kaldı ve ABD’de açtığı dev otoparklarda bu araçları tutuyor.
Şirket çok güçlü olduğu için durumu toparlayabildi. Top atsan yıkılmaz dedikleri bu olsa gerek. Bir çok ülkenin GSYİH’inden daha büyük ekonomiye sahip.
Türkiye’de 90’larda cep telefonu işine birileri “buna yatırım yapılmaz, kim nerde konuşacak” diye geleneksel yollara devam ettiyse bugün adını bile unuttuk, silindi gitti sermayesiyle.
Ancak daha o günlerde alt yapısı olmayan böyle bir işe “icat çıkarma” diyenlere aldırmadan çılgın yatırım yapan kimse bugün Türkiye’nin en güçlü telekomünikasyon şirketine sahip ve büyümeye de devam ediyor.
Bugün dünya devlerine baktığınız zaman online satış mağazaları ilk sıralarda geliyor. Türkiye’de de dikkat ederseniz bundan 10-15 sene önce reklam veren dev şirketler artık reklam veremiyor. Kimi kapısına kilit vurdu kimisi de küçüldü.
Reklamlar hepsiburada, sahibinden, letgo, n11, a101, bim, şok, Migros, gittigidiyor…
Bunların bir kısmı zincir market bir kısmı da halka açık internet online satış mağazası. Hepsiburada ve n11 sonradan halka açıldı ve halka açıldıktan sonra çok ciddi yukarı yönlü iyileşti.
Sermaye eskiden yerel ağaların, toprak sahiplerinin ve fabrika sahiplerinin elinde bulunurdu ve bu da babadan oğula geçer sermaye kolay kolay el değiştirmezdi.
Ancak knowledge management dediğimiz bilgi yönetimi “a priori” ve “aposteriori” olarak ar-gelerle desteklenmiyorsa hızla dağılır ve kaybolur.
Yazılım, yapay zeka, dijital teknoloji, ulaşım, online mağazacılık, nesnelerin interneti, vb. yeni nesil alanlardan bugün 15-16 yaşlarında milyarderler yer alıyor. Eğer akıllıca knowledge managementini sağlayamazsa bir anda batabilir, müflisler çöplüğünde yerini alabilir.
Yeni sermaye modülleri kırılgandır, rakipleriniz yerli değil küreseldir. Dolayısıyla sermaye ağınızı yerel düşüncelerle değil küresel değişkenlerle hesaplamanız zorunludur.
bestamibozkurt@gmail.com
https://www.linkedin.com/in/bestami-bozkurt-4a5365b5/