Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünden aldığı bilgiye göre, Bakanlığın yetki ve sorumluluğunda ülke genelinde toplam 9 bin 323 anıt ağaç bulunuyor. Koruma altındaki anıt ağaçların bakımı ve çevre düzenlemeleri gibi çalışmalar Bakanlıkça yaptırılıyor.
İzmir'deki anıt ağaçlar rehabilite edilecek
Bakanlık, anıt ağaç ve tescilli ağaç topluluklarına yönelik geçen yıl Muğla, Manisa, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Amasya'da hizmet alımı yaparak buralardaki ağaçların rehabilitasyon işlemlerini tamamladı.
Bu yıl da İzmir'deki yaklaşık 1100 ağacın rehabilitasyonu için hizmet alımı ihalesine çıkılıyor. Hizmet alımı, İzmir'de bulunan anıt ağaçların bakımı, restorasyonu, rehabilitasyonu, fotoğraflanması, tanıtıcı tabelaların yapılması işlerini kapsayacak.
Anıt ağaçların restorasyonu nasıl yapılıyor?
Anıt ağaçların tescil edilerek koruma altına alınmasının ardından rehabilitasyon ve sağlıklaştırma çalışmaları yapılıyor. Bu kapsamda anıt ağaçların gövde ve tepe tacını oluşturan dallar üzerinde bulunan ökseotu, zararlı mantar, sarmaşıkla kaplı, tehlike arz eden kuru, hastalıklı ve böcek yeniği olan dallar ile ip, tel, kablo, anten, tabela ve benzeri yabancı cisimler temizleniyor.
Ardından ağaçların mantar ve benzeri zararlılara maruz kalmamaları için önce kırılmış, ölü ve hastalıklı dallar uzaklaştırılıyor. Mantar ve bakteri enfeksiyonu olan ağaçlarda ise bu işlem yapıldıktan sonra ağaçlar dezenfekte ediliyor.
Kalın, kuru veya hastalıklı dalların kesilmesi sırasında kabuk sıyrılmasını önlemek için kesme işlemi tek kesimle değil, aşamalı olarak yapılıyor. Kesilen kurumuş ve hastalıklı dallardan kalan kesim yerlerinin çürümemesi için su tutmayacak şekilde eğimli kesilip, yüzeyler su tutmayan katman oluşturacak şekilde aşı macunu ile kapatılıyor.
Ağaç rehabilitasyonu için tedaviye yönelik kovuk alanlar, mantarlar, çürümüş kısımlar, dal kırığı olan pürüzlü yüzeyler ve benzeri yüzeylerde de ağaca zarar vermeden temizlik yapılıyor. Daha sonra ağaç gövde ve yapraklarında mantar ve böcek oluşumu olan yüzeyler de uygun ilaçlarla ilaçlanıyor. Kullanılan ilaçlar Tarım ve Orman Bakanlığınca ruhsatlandırılmış, etiket yönetmeliğine uygun kimyasallardan seçiliyor.
Ağaçların fiziki tahribatına karşı tedbir alınıyor
Ağaçta bulunan kovuk ağızları ise paslanmaz, krom, tel örgü ve koruyucu macun ile "yalancı dolgu" yapılarak kapatılıyor. Böylece, özellikle yağış sularının kovuk üzerinde birikimi önlenerek fiziki tahribata karşı tedbir alınmış oluyor.
Ağaç rehabilitasyonu amacıyla ağaçların kök boğazı çevresinde bulunan her türlü parke, asfalt, beton plak, taş, adi kaldırım, moloz ve benzeri yapay sert zemin malzemeleri, altta bulunan toprak tabakaya kadar, ağaç gövdesine ve kök dokusuna zarar verilmeden kaldırılıyor. Kaplama ve sert zemin kaldırılmasından sonra gerekli miktarda ağaç toprağı takviyesi yapılıyor.
Aynı zamanda ağaçların kök bölgesine ihtiyacı olan makro bileşikler ve elementlerin tamamını içeren en az 8-9 ay salınım sağlayacak gübreleme işlemi gerçekleştiriliyor.
Ayrıca mekanik direnci zayıf olan ve kırılma riski taşıyan ağaçların kalın çaplı alt dalları veya eğilmiş durumda bulunan ana gövdeleri için borularla destekleme yapılıyor ya da ağacın gövde ve dalları izoleli çelik halat ile bağlanıyor.
Ağacın çevresine de mevzuatta belirtilen kurallar çerçevesinde ahşap çit örülüyor.
Son olarak da Bakanlıkça tasarımı verilen bilgilendirme tabelaları asılıyor ya da toprağa dikiliyor. Tüm bu süreçler, yapım işleminin görülmesi için fotoğraflanıyor.