Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır’ın, “Avrupa doğalgazın bin metreküpünü 120 dolar civarında satın alırken, Türkiye’nin aynı miktarda doğalgazı 280 dolara almasının nedeni nedir?” sorusuna, “ticari sır” yanıtını verdi. Başarır, Dönmez’e, “Avrupa ülkeleri neden alım fiyatlarını açıklamaktan çekinmiyor?” sözleriyle tepki gösterdi.
Başarır’ın yazılı soru önergesini yanıtlayan Dönmez, doğalgazın neden pahalıya alındığı konusunda şunları kaydetti:
“Doğal Gaz Alım Satım Anlaşmaları uluslararası ilişkiler açısından ekonomik ve siyasi etkileri olan ticari akitler olup, bu anlaşmalar hükümleri ticari gizlilik içermektedir. Ticari gizliliğe haiz konuların açıklanması anlaşmaya aykırılık teşkil etmekte olup bu durum gerektiğinde anlaşmanın feshi veya bu nedenle doğan zararın tazmini gibi yaptırımlara yol açabilmektedir. Ayrıca 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 4. Maddesinde ‘Ticari gizliliği olan bilgiler Kurum hariç üçüncü taraflara açıklanamaz..’ ve 7. Maddesinde ‘Doğal Gaz piyasasında faaliyet gösteren taraflar ticari yönden hassas bilgi ve belgeleri gizli tutmakla yükümlüdür’ hükümlerine istinaden doğal gaz alım maliyetlerine ilişkin bilgilerin paylaşılması mümkün olmamaktadır.”
“Parayı öde gerisine karışma”
CHP’li Başarır, Dönmez’in yanıtı için şu yorumu yaptı:
“Biz Avrupa ülkelerine nazaran doğalgazı neden daha pahalı aldığımızı sorduk. Ancak Sayın Bakan verdiği yanıtta ‘ticari sır’dan bahsediyor. ‘Alım maliyetlerine ilişkin bilgilerin paylaşılması mümkün değildir’ diyor. Peki, Avrupa ülkeleri alım fiyatlarını açıklamaktan neden çekinmiyor? Neden bunu halkıyla paylaşıyor? Neden ‘ticari sır’ deyip işin içinden çıkmıyor? Sayın Bakan neden ‘ticari sır’ deyip aradaki aşırı fiyat farkını örtbas etmeye çalışıyor. Rusya’dan aldığımız gazın parasını Saray mı ödüyor? Sayın bakan mı ödüyor? Elbette halkımız ödüyor. Hem de astronomik fatura bedelleriyle ödüyor. Siz neden Avrupa ülkeleri gibi şeffaf davranamıyorsunuz? Neyi kimden gizliyorsunuz? ‘Parayı öde gerisine karışma’ zihniyetini neden bir kenara bırakamıyorsunuz? Rusya’dan fueloil ve gazyağı olmak üzere 3 çeşit petrol ürünü almaktayız. Rusya Devlet Şirketi Gazprom’dan aldığımız doğalgazın fiyatı, yapılan anlaşmanın içerisine yerleştirilen formüller sayesinde ortaya çıkmaktadır. Şu an petrol fiyatları dipte. Arz fazlası nedeniyle spot piyasadaki doğal gaz fiyatları düşük. Avrupa ülkeleri, bu formüllerin içerisine spot piyasadaki doğalgaz fiyatlarını eklediği için çok daha düşük rakamlara doğal gazı Rusya’dan temin etmektedir. Bu nedenle de halkına doğal gaz alım rakamlarını gönül rahatlığı ile açıklayabilmektedir. AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın ‘Rusya ile ilişkilerimiz çelik gibi güçlendi’ , ‘Rusya ile ilişkilerimiz perçinlendi’ sözlerini unutmadık. Madem bu kadar Rusya ile iyiydik neden anlaşmaların içerisindeki formüllere doğalgazın fiyatını düşürecek spot piyasa fiyatlarını ekleyemediniz. Sayın Bakanın çıkıp bunların nedenini anlatması gerekiyor.
“Birileri nemalanıyor mu?”
Bu durumda ister istemez akıllara, birilerinin bu anlaşmalarla, ‘ticari sır’ kavramının da arkasına saklanarak nemalandığı geliyor. Kimler bu anlaşmadan nemalanıyor? Kimler milyar dolarları arasında bölüşüyor? Bunları halkımızın bilmeye hakkı var? Maden ticari sır diyorsunuz. En azından, halkımızın temsil edildiği TBMM’de kapalı bir oturum düzenleyerek, anlaşma yapmadan önce milletvekillerinin görüşlerini neden almıyorsunuz? Bu konunun takipçisi olacağımızı kimse akıllarından çıkarmasın.”