Yıl geneline bakıldığında, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkileriyle şubat ve mart aylarında yatırımcısını üzen daha sonra ikinci çeyrekte son 11 yılın en iyi çeyreklik performansını sergileyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, Kovid-19'un devam eden etkileriyle temmuz ve ağustos aylarında da yatırımcısına kaybettirdi.
BIST 100 endeksi daha sonra eylül ayında özellikle ekonomide atılan normalleşme adımlarıyla birlikte eylül ayında yatırımcısını sevindirdi.
Ekonomide atılan normalleşme adımları başta olmak üzere, Doğu Akdeniz konusunda artan iyimserlik, iyi gelen sanayi üretim verisinin ekonomide toparlanmanın devam ettiğini göstermesiyle eylül ayında BIST 100 endeksi iyi bir performans sergiledi.
Sanayi üretim endeksi temmuzda hem aylık hem de yıllık bazda artış göstererek, yurt içinde ilk vakanın görüldüğü mart ayındaki seviyesini geçti.
Yıl genelinde 1.245,37 puana kadar çıkan ve Kovid-19 salgınının etkileriyle 819,36 puana kadar gerileyen BIST 100 endeksi, bu seviyeden yükselerek tekrar 1.200 seviyesinin üzerini test etti.
Temmuz ve ağustos aylarında satış ağırlıklı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, eylül ayını yüzde 6,2 yükselişle 1.145,24 puandan tamamladı.
Ana sektör endeksleri arasında en fazla yükselen yüzde 18,2 ile teknoloji oldu. Teknoloji endeksini yüzde 9,7 ile sanayi endeksi, yüzde 7,4 ile mali endeks, yüzde 6,2 ile hizmetler endeksi izledi.
Borsa İstanbul'da hesaplanan alt sektör endekslerine bakıldığında ise en fazla kazandıran yüzde 23,7 ile orman, kağıt, basım oldu. Orman, kağıt, basımın ardından turizm yüzde 20,1, KOBİ Sanayi yüzde 19,9, spor yüzde 17,5, bilişim yüzde 16,7 değer kazandı.
Alt sektör endeksleri arasında eylül ayında sadece madencilik ve finansal kiralama, faktoring değer kaybetti. Madencilik yüzde 0,1, finansal, kiralama, faktoring yüzde 0,5 azalış kaydetti.
Borsada işlem gören tüm pay piyasaları ile hesaplanan BIST TÜM endeksi, eylül ayında yüzde 8,4 değer kazanarak 1.308,30 puana çıktı. Yıllık bazda bakıldığında ise Borsa İstanbul'da 9 ayda geçen yılın kapanışına göre, BIST 100 endeksi yatay bir seyir izlerken, BIST TÜM endeksi yüzde 9,5 artış kaydetti.
Piyasalardaki pozitif seyrin devam etmesi bekleniyor
BIST 100 endeksi, ekonomilerde beklentilerden iyi gelen makroekonomik veriler ve Kovid-19 aşısına ilişkin olumlu haber akışının etkisiyle yükselen dünya borsalarına paralel yükseliş eğilimini korudu.
Ekonomideki toparlanmaya ilişkin beklentilerin ve Doğu Akdeniz konusuna ilişkin olumlu gelişmeler pay piyasalarını pozitif etkiledi.
Analistler, Doğu Akdeniz konusunda gerçekleştirilen yoğun diplomasinin de risk iştahını artırdığını ifade etti.
Ekonomide atılan normalleşme adımları iki aylık düşüşün ardından borsayı yukarı taşıyan ana faktör oldu.
Analistler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) birbiri ardına attığı adımların piyasaları desteklediğini kaydetti.
TCMB'nin faiz kararına ilişkin beklentiler genellikle sabit bırakılacağı yönündeyken, faiz artırımı bekleyenlerin ise 150 baz puana kadar bir artış olabileceğini tahmin ederken, bankanın piyasa beklentisinin aksine politika faizlerinde yaptığı 200 baz puanlık artış TCMB'nin salgın sonrası tekrar fiyat istikrarı ve enflasyonu ön plana aldığının bir göstergesi olarak algılandı ve piyasalardaki pozitif seyir devam etti.
BDDK'nın bankaların, vadede TL alım ya da satım yönünde gerçekleştirecekleri swap ve diğer türev işlemlerine ilişkin limitleri artırması ile mevduat bankaları için yüzde 95 ve katılım bankaları için yüzde 75 olarak belirlenmiş olan Aktif Rasyo değerini sırasıyla yüzde 90 ve yüzde 70'e revize etmesi piyasalar üzerindeki baskının azaltılmasında önemli bir faktör oldu.
Cumhurbaşkanı kararıyla Türk lirası mevduatlarının faiz getirisinden yapılan vergi kesintileri de piyasalar tarafından olumlu karşılanırken, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın "Yeni Dengelenme, Yeni Normal, Yeni Ekonomi” ana temasıyla hazırlanan Yeni Ekonomi Programı'nı (2021-2023) açıklaması sonrasında da borsada alıcılı bir seyir izlendi.
Analistler, ekonomi yönetiminin birbiri ardına attığı normalleşme adımlarının Türk lirası varlıkları desteklediğini, piyasalardaki pozitif seyrin devam etmesinin beklendiğini belirtti.
Ekim ayında yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın açıklayacağı faiz kararı, ödemeler dengesi istatistikleri, enflasyon, sanayi üretim endeksi, Doğu Akdeniz'e ilişkin gelişmelerin, yurt dışında ise Avrupa Merkez Bankası ve Japonya Merkez Bankasının faiz kararı, ABD'deki teşvik paketine ilişkin haber akışı, ABD seçimlerine ilişkin ve Avrupa'da Brexit'e ilişkin gelişmeler ve Kovid-19'a ilişkin haber akışının takip edileceğini dile getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.155 seviyesinin direnç olarak öne çıktığını, 1.120 puanın ise destek konumuna geldiğini kaydetti.
Analistler, ABD Başkanı Donald Trump'ın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) testinin pozitif çıktığını anımsatarak, ABD'de 3 Kasım'da gerçekleştirilecek başkanlık seçiminin Trump'ın hastalığından nasıl etkileneceğinin bir süre daha piyasaların gündemini meşgul edeceğini ifade etti.