Emtia piyasasında önceki haftalarda görülen satış baskısı, devam eden jeopolitik risklerle geçen hafta yerini tekrar yükseliş eğilimine bıraktı.
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla zirvelerin hakim olduğu emtia fiyatlarında daha sonra düşüşler görülmüştü. Önceki haftalarda ABD Merkez Bankası (Fed) kararları, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınındaki vaka sayıları ve Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin olumlu beklentilerle emtia fiyatları üzerindeki satış baskısı artmıştı. Aşırı yükselen fiyatlar, emtia yatırımcısından gelen talebin düşmesine neden olmuştu.
Son gelişmelerle emtia fiyatlarında tekrar yukarı yönlü bir seyir gerçekleşti.
Rusya-Ukrayna savaşı, başta emtia fiyatları olmak üzere varlık fiyatları üzerinde başlıca risk unsuru olmaya devam ediyor.
Analistler, azalan likidite nedeniyle emtia fiyatlarında volatilitenin de artabileceği riskinin söz konusu olduğuna işaret ediyor.
Son dönemde emtia fiyatlarında yaşanan sert dalgalanma, yatırımcıların işlemlerini azaltmasına, bu durum da piyasada likiditenin düşmesine ve fiyatlardaki dalgalanmanın artmasına neden oluyor.
Rusya'nın açıklamaları geçen haftaya damga vurdu
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hafta içinde ABD ve Avrupa Birliği'ne (AB) mal tedarikinde ödemeyi dolar veya avro ile almanın artık anlamsız olduğunu aktararak, "Dost olmayan ülkelere doğal gaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçmeyi planlıyoruz." dedi.
ABD, AB'nin enerjide Rusya'ya olan bağımlılığını azaltmak için bu yıl ilave 15 milyar metreküp sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sağlayacağını belirtirken, söz konusu miktar Rusya'nın bölgeye sattığı LNG'nin tamamına tekabül ediyor.
Putin'in açıklaması sonrasında Brent petrol ve doğal gaz fiyatlarında hızlı artışlar görüldü. ABD'nin tedarik konusunda Avrupa'ya yardımcı olacağını açıklamasına karşın enerji emtialarındaki yükseliş eğilimi sürdü.
Geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı yüzde 9,6 ve New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz ise yüzde 14,1 artış kaydetti. Suudi Arabistan'da Aramco'ya ait bir petrol rafinerisinin vurulması Brent petroldeki yükseliş eğilimini güçlendirdi.
Fed'in "şahin" tutumu altını durduramadı
Altının ons fiyatı, "şahinleşen" Fed'e karşın Rusya-Ukrayna savaşına yönelik müzakerelerde olumlu sonuca ulaşılamaması nedeniyle haftayı yüzde 1,7 artışla 1.957,9 dolardan tamamladı.
Fed Başkanı Jerome Powell, geçen hafta yaptığı açıklamalarda, gerekmesi halinde mayısta 50 baz puanlık faiz artırımına gidebileceklerini belirterek, gelecek toplantılar için de 50 baz puanlık faiz artışlarına kapıyı açık bıraktı.
Hafta boyunca sözle yönlendirmelerde bulunan Fed yetkilileri, Powell'ın "şahin" duruşunu destekleyen açıklamalar yaptı.
Geçen hafta gümüş yüzde 2,2 arttı
Metallere de geçen hafta yukarı yönlü eğilim hakim oldu. Tezgahüstü piyasada bakır yüzde 0,2, kurşun yüzde 4,5, alüminyum yüzde 6,2 ve çinko yüzde 5,9 değer kazandı.
Goldman Sachs Group, geçen hafta yaptığı açıklamada, Rusya'nın ihracatının sınırlanmasıyla Avrupa piyasalarında stokların daha da azalacağını belirterek, bakır, alüminyum ve çinkoda daha fazla yükseliş olabileceği öngörüsünde bulundu.
Geçen hafta paladyum ve platin fiyatlarındaki düşüşler dikkati çekti. Paladyum yüzde 6 ve platin yüzde 2 değer kaybetti.
Analistler, paladyum ve platinin otomobil üretiminde önemli bir yeri olduğuna dikkati çekerek, uzun zamandan bu yana devam eden küresel çip krizinin yanına Rusya-Ukrayna savaşı da eklenince talebin azalacağına yönelik endişelerin fiyatların geri çekilmesine neden olduğunu söyledi.
Pamuk yaklaşık 11 yılın zirvesini gördü
Tarım emtialarına geçen hafta da pozitif bir seyir hakim oldu. Ukrayna ve Rusya arasında devam eden görüşmelerin henüz sonuçlanmaması, tarım emtialarında yükselişe neden olurken, Avrupa'nın Rusya'nın petrol sektörüne yaptırım uygulayacağına yönelik haberler fiyat hareketlerinde etkili oldu.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 3,4, mısır yüzde 1,6 ve soya fasulyesi yüzde 2,5 arttı.
Soya fasulyesindeki yükselişte Güney Amerika'da görülen kurak hava koşulları etkili olmaya devam ederken, Çin'in Brezilya'dan gerçekleştirdiği soya fasulyesi ithalatında artış olması da fiyatları destekledi.
Geçen hafta kahve yüzde 0,7, şeker yüzde 3,8 ve kakao yüzde 1,3 değer kazandı.
New York Ticaret Borsası'nda işlem gören pamuğun libresi, 1,3590 dolara kadar yükselerek Haziran 2011'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Pamuk fiyatları, bu sabah da 1,4180 dolarla Mayıs 2011'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
ABD'de sıcak ve kurak hava yaşanması pamuk fiyatlarında hızlı yükselişe yol açarken, pamuk üretiminin yoğun olduğu Batı Teksas'ta hava sıcaklığının mevsim normalleri üzerinde olmasının beklenmesinden dolayı pamuk üretimine yönelik endişeler bulunuyor.
Yüksek petrol fiyatları, mısır ve şekeri destekliyor
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Rusya-Ukrayna savaşı ve yaptırım açıklamalarının emtia fiyatları üzerinde etkili olmaya devam ettiğini belirterek, petrol fiyatlarının yüksek seyretmeye devam etmesi ve artan üretim maliyetlerinin emtia fiyatlarını desteklediğini ifade etti.
Pamuk fiyatlarındaki yükselişe değinen Ergezen, ABD'de pamuk ihracatının sezonun en yüksek rakamına ulaştığını, talebin yüksek olduğunu aktardı. Ergezen, "ABD'de pamuk ihracatı, önceki haftaya göre yüzde 36 artarak 442,7 bin balya seviyesinde gerçekleşti. Bu rakam, sezonun en yüksek ihracatı oldu. Çin ve Vietnam, en büyük alımı gerçekleştiren ülkeler oldu." dedi.
Petrol fiyatlarının yüksek kalmasının mısır fiyatını desteklediğini ifade eden Ergezen, mısırın biyodizel üretimi için kullanılan ürünlerden olduğunu vurguladı.
Ergezen, petrol fiyatlarının şekeri de desteklediğini, şeker kamışının etanol üretimi içim kullanılan ham maddelerden bir tanesi olduğunu söyledi.
Kahvenin haftayı yükselişle tamamladığını belirten Ergezen, önceki haftalarda değer kaybeden kahvede geçen hafta tepki alımları olduğunu kaydetti. Ergezen, kahvede kalıcı bir yükseliş olabilmesi için öncelikle Rusya-Ukrayna savaşının sonuçlanmasının beklendiğini aktardı.
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu