Suriye'nin güneyindeki Dera ilinde Beşşar Esed rejimiyle müzakereler yürüten Dera Merkezi Komitesi Sözcüsü Adnan Masalme, AA muhabirine yaptığı açıklamada, rejim ordusu ve İran destekli yabancı terörist gruplardan oluşan rejim güçlerinin yeni taleplerde bulunarak 3 gün önce varılan ateşkes anlaşmasını bozduğunu söyledi.
Anlaşma gereği Dera el-Beled'de 3 askeri nokta kurulması konusunda mutabakat sağlandığını belirten Masalme, ancak rejimin buna uymayarak mahallede kurulacak askeri noktaların sayısı 3'ten 9'a çıkardığını söyledi.
Masalme, Esed rejimi saflarındaki İran destekli 4. Tümen'in Dera el-Beled'deki bütün evlerin aranması ve tüm hafif silahların teslim edilmesi taleplerinde ısrar etmesinin Dera halkı tarafından kabul edilmez bir durum olduğunu dile getirdi.
Rejim güçleriyle müzakerelerin kapalı bir yola girdiğini belirten Masalme, "Dera'daki ateşkes anlaşması çıkmaza girdi. Rejim ve İran anlaşmayı bozdu. Esed rejiminin güvenlik güçleri ve Rusya'ya, Ürdün'e veya Türkiye'ye çıkmak için güvenli yol temin etmeleri konusunda talebimizi ilettik." diye konuştu.
Güvenlik endişeleri nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen Dera'nın ileri gelenlerinden bir sivil, Esed rejiminin sözde cumhurbaşkanlığı seçimlerini reddeden Dera halkından intikam almak istediğini, halkı bu intikamdan kurtarmak için ise toplu göçün tek seçenekleri olduğunu kaydetti.
Esed rejimi ve destekçileri Dera el-Beled Mahallesi'ne 2,5 aydır abluka uygulamaya devam ediyor.
Dera'daki son ateşkes anlaşması
Esed rejiminin güvenlik güçleri ile müzakereleri yürüten Dera Merkezi Komitesi (Dera Uzlaşı Merkezi) arasında, Rusya'nın ara buluculuğuyla, 1 Eylül'de ateşkes anlaşmasına varılmıştı.
Anlaşma gereği, Rusya destekli 8. Alay 3 askeri nokta kurmak için Dera el-Beled'e giriş yapacaktı. Söz konusu noktalarda sadece 8. Alay ve Deralı askeri güvenlik mensupları bulunması ve mahalledeki 34 kişinin ellerindeki hafif silahlarını rejim güçlerine teslim etmeleri konularında mutabakat sağlanmıştı.
Yine anlaşmanın kapsamındaki son maddesini kabul etmeyen kişilerin mahalleden çıkarılarak ülkenin kuzeyine göç etmeleri konusunda mutabık kalınmıştı.
Dera'daki olaylar nasıl başladı?
Esed rejimi ve destekçisi Rusya, 25 Haziran'da Dera el-Beled Mahallesi'nde yaşayan halktan ve oradaki muhaliflerden, ellerindeki hafif silahların tümünü teslim etmelerini ve evlerin aranmasına izin vermelerini istemişti.
Dera'daki Uzlaşı Merkezi ve bölge halkının ileri gelenleri, bu isteğe, Temmuz 2018'de Rusya ara buluculuğunda Esed rejimiyle sadece ağır silahların teslim edilmesi yönünde varılan anlaşmaya aykırı olduğu gerekçesiyle karşı çıkmıştı.
Bunun üzerine Esed rejimi güçleri, Dera el-Beled'de yaşayan yaklaşık 40 bin sivile 25 Haziran'da abluka uygulamaya başlamıştı.
26 Temmuz'da da Esed rejimi güçleri heyeti ile Dera'daki Uzlaşı Merkezi arasında Dera el-Beled Mahallesi'nde yaşayan halkın ve oradaki askeri muhaliflerin ellerindeki hafif silahların tümünü teslim etmeleri, evlerinin aranmasına izin vermeleri ve ablukanın kaldırılması konularında anlaşmaya varılmıştı. Ancak Esed rejiminin anlaşmanın dışına çıkarak mahalledeki hakimiyetini güçlendirmek amacıyla 29 Temmuz sabahı mahalleye kara operasyonu başlatması üzerine gerginlik Dera ilinin doğu ve batı kırsallarına da sıçramıştı.
Taraflar arasında çıkan çatışmalar sonucu Dera'daki yerel silahlı muhalifler, rejim güçlerine ait çok sayıda kontrol noktasını ele geçirip bazı rejim unsurlarını esir almıştı.
Esed rejimi güçleri heyeti ile Dera'daki Uzlaşı Merkezi arasında Rusya gözetiminde yapılan görüşmelerin sonuçsuz kalması üzerine rejim güçleri, mahalleyi 29 Temmuz'dan itibaren aralıklarla havan topu ve tank atışlarıyla hedef aldı.
Dera el-Beled'de bölge halkı adına müzakereler yürüten Merkezi Komite ile Esed rejimine bağlı heyet, 1 Eylül'de Rusya'nın ara buluculuğuyla, bir kez daha görüşmeler yaparak, ateşkes konusunda anlaşmaya varmıştı.
Orta Doğu'daki "Arap Baharı" dalgasının Suriye'ye de sıçramasıyla 15 Mart 2011'de bir grup öğrencinin okul duvarına, Beşşar Esed'e hitaben, "Ey doktor (Beşşar Esed) şimdi sıra sende" yazmasıyla başlayan halk ayaklanmasının fitili Dera'da ateşlenmiş, kent yıllar içinde muhaliflerin eline geçmişti.