Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), Türkiye'yi 120 milyar dolarlık kısa vadeli dış borç geri ödemesiyle “en çok yabancı fona ihtiyaç duyan gelişmekte olan ülke” olarak konumlandırdı.
İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times'ta yayınlanan analize göre, bu yıl son 10 yılın rekorunu kıran dış borç nedeniyle önümüzdeki yıl gelişmekte olan ülkeleri büyük bir döviz fonu krizi bekliyor.
DUVARA TOSLADILAR
Amerikan Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası'nın faiz oranlarını indirmesi, birçok gelişmekte olan ülkeye uygun koşullarda döviz fonu sağlama olanağı tanıdı. Bu nedenle de 30 gelişmekte olan ülkenin dış borcu bu yıl 10 yıl öncesini ikiye katlayarak 4.7 trilyon dolara ulaştı.
IIF'e göre, gelecek yıl 800 milyar dolar olacak dış borç geri ödemesi başta Arjantin olmak üzere Lübnan, Ukrayna, Romanya ve Güney Afrika gibi ülkelerde büyük sıkıntıya yol açacak. 2020-2022 arasında dış borç geri ödemesi 2 trilyon doları bulacak.
Yerel kurlardaki düşüşün de hesaba katılmasıyla bu tutarın 10.7 trilyon dolara ulaşacağı, bunun da gelişmekte olan ülkelerin toplam gayri safi milli hasılasının (GSMH) üçte birini oluşturduğu belirtiliyor. IIF'e göre, bu sorun birçok ülkenin mali politikalarında ciddi kısıtlamalara neden olacak.
Örneğin, Lübnan'ın gelecek yıl GSMH'sinin yüzde 170'i oranında dış kaynak ihtiyacı olacak. 18 aydır artan ihracat ve ekonomik kriz nedeniyle ara malı ithalatının azalmasıyla cari açıkta görülen azalma nedeniyle Türkiye'de bu oran yüzde 20'nin altında. Ancak yine de 120 milyar dolara dayanan kısa vadeli dış borcu, Türkiye'yi gelecek yıl oldukça zorlayacak gibi görünüyor.
Dış borcun ancak yarısını karşılar
Analizde Türkiye'nin döviz rezervlerinin gelecek yıl yapılacak dış borç ödemelerinin ancak yarısını karşılayabilecek düzeyde olduğu öne sürüldü. Gelişmekte olan ülkeler arasında döviz rezervi en iyi durumda olan ülke Hindistan. Onu Polonya ve Kolombiya izliyor.
Türkiye ise Lübnan ve Arjantin'in arkasından döviz rezervi en zayıf üçüncü ülke durumunda. Son açıklanan rakamlara göre, MB döviz rezervi eylülde bir önceki aya göre yüzde 0.4 azalarak 101.1 milyar dolar oldu. MB Başkanı Murat Uysal, 9 Ekim'de yaptığı sunumda uluslararası rezervlerin kısa vadeli dış borç ödemelerini karşılayacak düzeyde olduğunu söylemişti.