İSTANBUL (AA) - AA muhabirinin emtia piyasasında işlem gören 18 ürünün fiyat hareketlerinden derlediği verilere göre, yılın 8 ayında emtia grubu araçlarının 9 tanesi kazandırırken, 9 tanesi de kaybettirdi.
Kovid-19 ile birlikte piyasalardaki ekonomik belirsizlikler, yıllık bazda emtia fiyatlarında dalgalanmalara sebep oldu. Küresel büyüme endişeleri, teminat açığı kaynaklı satışlar, doların diğer para birimlerine karşı değer kazanması ve arz-talep dengesi, tarım emtia fiyatlarını bu yıl etkileyen önde gelen faktörler arasında yer alırken, ekonomilerin normale dönmeye başlaması, merkez bankalarının destekleyici politikaları emtialara olan talebi olumlu etkiledi.
Söz konusu dönemde yatırımcısına en fazla yüzde 57,6 ile gümüş kazandırdı. Analistler, gümüşün güvenli liman olarak görülmesi ve gümüş arzında son dönemde gözlemlenen problemlerin gümüş fiyatlarını destekleyen en önemli etkenler olduğunu bildirdi. Gümüş ağustos ayında 29,859 dolarla 7,5 yılın en yüksek seviyesini gördü.
Emtia piyasasında hem temmuz ayında hem de ocak-temmuz döneminde gümüş yatırımcısına en fazla kazandırmıştı.
Gümüşün ardından altın yatırımcısına yüzde 29,7 kazandırdı. Yıl boyunca Kovid-19 karşısında dünyanın önde gelen merkez bankalarının attığı genişlemeci adımlar ve salgında ikinci dalga endişeleri ile altının onsu bu dönemde yükselişini sürdürdü. Salgının olası ekonomik ve sosyal etkileri, ABD ile Çin arasındaki gerginlik ve ABD iş gücü piyasasının sıkıntılı durumu da altının ons fiyatını destekleyen unsurlar oldu.
Altının onsu geçen ay 2.075,11 dolarla tarihin en yüksek seviyesini görmüştü. Altının ardından doğal gaz yüzde 20,1, paladyum yüzde 16,1, çinko yüzde 11,4, nikel yüzde 10,3, bakır yüzde 8,7, kakao yüzde 4,5, kurşun yüzde 2,9, değer kazandı.
Ocak-ağustos döneminde yatırımcısına soya fasulyesi yüzde 0,2, kahve yüzde 0,5 kaybettirdi. Yıl genelinde Brezilya'da kahve ihracatının düşüş gösterdiğine yönelik veriler, fiyatlarda değer kaybına neden oldu. Ülkede Kovid-19 endişeleri nedeniyle kahve teslimatlarında gecikmeler yaşandı. Vietnam'daki yağışsız hava, kahve üretim beklentilerinin azalmasına neden olurken, kahve üreticisi Afrika'da da çekirge istilası nedeniyle üretimin azalacağına yönelik öngörüler kahve fiyatlarını olumsuz etkileyen ana unsurlar arasında yer aldı.
Söz konusu dönemde buğday yüzde 1,2, alüminyum yüzde 1,4, platin yüzde 3,5, pamuk yüzde 5,6 kaybettirdi. Çin dünyanın en fazla pamuk tüketen ülkeleri arasında yer alıyor. Salgının başlamasıyla birlikte ekonomik büyüme ve talebe yönelik endişeler pamuk fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu.
Analistler, yıl genelinde özellikle pamuk piyasasında pamuk stoklarında ciddi artış olduğunu belirtti. Çin'de ortaya çıkan virüsün tekstil üretimini ve dolayısıyla pamuk talebini ciddi oranda düşürdüğünü ifade eden analistler, bunun sonucunda ise küresel pamuk stoklarında artış yaşandığını, aynı zamanda pamuk ihracat rakamlarında da düşüşler görüldüğünü aktardı.
Şeker de yatırımcısına yüzde 5,7 kaybettirdi. Yıl içerisinde petrol fiyatlarında yaşanan düşüşle beraber artan üretim endişeleri, şeker fiyatlarında değer kaybına neden oldu. Şeker kamışının etanol üretimi içim kullanılan ham maddelerden bir tanesi olmasından dolayı petrol fiyatlarındaki dalgalanma şeker fiyatlarını da etkiledi.
Mısır ise yüzde 7,5 azalış kaydetti. Yıl içerisinde Batı Teksas tipi ham petrolün (WTI) mayıs vadeli kontratının eksi 37,6 dolar seviyesine kadar gerilemesi, mısır fiyatlarını olumsuz etkileyen önemli faktörler arasında yer aldı. Mısırın biyodizel ve etanol üretiminde kullanılması sebebiyle petrol fiyatlarında yaşanan düşüşler mısırda da talep endişelerine neden oldu.
Brent petrol ise yatırımcısına yüzde 31,6 kaybettirdi. Yıl genelinde salgın nedeniyle ekonomik aktivitedeki düşüş petrol talebini azaltmasına karşın devam eden üretim, depolama sorununu beraberinde getirdi. Depolama kapasitesinin azalmasıyla maliyetin artması sonucu fiziki teslimat istemeyen yatırımcılar ve vade sonu kapanış işlemleri, panik havasına neden oldu.
Ağustos ayında en fazla doğal gaz kazandırırken, tek kaybettiren altın oldu
Ağustos ayında ise emtia grubu araçlarının 17 tanesi kazandırırken, 1 tanesi kaybettirdi.
Kovid-19 vaka sayılarındaki artışa rağmen, ekonomik toparlanmanın başladığına ilişkin açıklamalar, merkez bankalarının ultra genişleyici politikaları, dünyada hayatın yeniden normale dönmeye başladığına dair artan talep beklentileri, dolar endeksindeki gerileme ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın para politikası stratejisinde değişikliğe gidildiğini belirterek, bankanın "ortalama" yüzde 2 enflasyonu hedefleyeceğini duyurması ağustos ayında emtia fiyatlarını olumlu etkileyen ana faktörler arasında yer aldı.
Ağustos ayında yatırımcısına en fazla yüzde 46,2 ile doğal gaz oldu. Doğal gazı yüzde 15,4 ile gümüş, yüzde 12,1 ile nikel, yüzde 10,6 ile kakao, yüzde 10,5 ile çinko, yüzde 9,7 ile mısır izledi. ABD'de Laura ve Marco kasırgaları nedeniyle kısa vadeli arz endişeleri, fiyatlarda yükselişe neden oldu.
Kahve yüzde 8,5 artış kaydetti. Küresel kahve piyasasında üretim açığı olacağına yönelik beklentiler, fiyatlarda yükselişe yol açtı.
Paladyum yüzde 7,6, soya fasulyesi yüzde 6,8, alüminyum yüzde 5,5, kurşun yüzde 4,7, bakır ve Brent petrol yüzde 4,5, pamuk ve buğday yüzde 4 kazandırdı. ABD'de kasırgalar nedeniyle kısa vadeli arz endişelerinde yaşanan artış, pamuk fiyatlarının yükselmesine sebep oldu.
Platin yatırımcısına yüzde 2,6, şeker yüzde 0,2 kazandırdı. Emtia grubu araçlarından yüzde 0,4 ile yatırımcısına ağustos ayında sadece altın kaybettirdi. Kovid-19 salgını sebebiyle dünya genelinde merkez bankalarının ultra genişleyici politikaları ve zayıflayan dolar ile rekor seviyeye ulaşan altın bu seviyeden düşüşe geçti.
Analistler, altının ons fiyatındaki düşüşte, son dönemde küresel bazda beklentilerden iyi gelen makroekonomik verilerin ve ABD'de görüşülmeye başlanan teşvik paketinin önemli rol oynadığını belirterek, Kovid-19 aşısına ilişkin olumlu haber akışının da küresel piyasalarda riskli varlıklara yönelimi desteklediğini kaydetti.