Kısmen pişmiş hayvan kemiklerinden yapılan Britanya yapımı bir uzay aracı, (yerel saatle) pazar akşamı Florida'daki Cape Canaveral'dan fırlatıldı. Görevin amacı, Güneş'in son derece ayrıntılı fotoğraflarını çekmek (buna gizemli kutupların ilk fotoğrafı da dahil) ve ölçümlerini almak.
Projede çalışan ekip, Solar Orbiter'in en az 10 yıl sürmesi beklenen bir görev üstlendiğini ve Güneş biliminin “altın çağını” başlatacağını söyledi.
Imperial College London'dan Helen O'Brien, “Daha önce hiç kimse Güneş'i bu kadar yakından fotoğraflayamadı” dedi.
Avrupa Uzay Ajansı'na (ESA) ait ve NASA'nın da katkı sunduğu uzay aracındaki manyetometre cihazını yönetecek olan O'Brien, Nature'a konuştu ve, “Bazı güzel görüntüler görmeliyiz” dedi.
500 milyon euro'luk (yaklaşık 3, 5 milyar TL) uzay aracı, Güneş'i fotoğraflamak ve manyetik aktivitesini incelemek için 10 araçla donatıldı.
Uzay aracı, Venüs'ün yerçekimsel sapan etkisinden yararlanarak, nihayetinde onu Güneş'e en yakın mesafesine (42 milyon kilometre) getirecek eliptik bir yörüngeye yerleştirilecek.
Yörüngenin açısı, Güneşin kuzey ve güney kutuplarını ilk kez net biçimde görmemizi sağlayacak. Kutupları Dünya'dan görmek zor çünkü gezegenimizin yörüngesi bu gök cisminin ekvatoruyla hemen hemen aynı hizada.
Uzay aracı, yörüngeye yerleştikten sonra, Güneş'e yönelik eşi benzeri görülmemiş yakın çekim gözlemler yapacak ve keşfedilmemiş kutup bölgelerinden ilk görüntüleri elde edecek.
Solar Orbiter'i serin tutmak isteyen bilim insanları, ısıyı yansıtıp araçtan uzağa yönlendirecek ve 520 dereceye kadar dayanabilecek 150 kg'lık bir ısı kalkanı tasarladı.
BBC'ye konuşan O'Brien, “Güneş'in yüzeyine bakacak ve neler olup bittiğini gerçekten görecek bir teleskop düzeneğine sahibiz ve bir de Güneş'ten (daha doğrusu Güneş'in geniş atmosferinden) daima fırlatılan Güneş rüzgarını ölçen bir alet takımımız var” dedi.
NASA, ısı kalkanının yaklaşık olarak 3 metreye 2 metrelik bir sandviç gibi inşa edildiğini belirtti.
Titanyum varaklı incecik levhalardan oluşan ön katman, ısıyı güçlü bir şekilde yansıtıyor. Daha çok varaklı yalıtımla kaplanmış petek desenli alüminyum taban, uzay gemisine en yakın iç dilimi oluşturuyor.
Bu kalkanın kalınlığı totalde 15 inç (38,10 cm). Ayrıca birkaç “gözü" de var: Uzaktan algılama araçlarının 5'i için gözetleme delikleri.
Toz haline getirilmiş pişmiş hayvan kemiklerinden yapılan siyah bir yüzey titanyum varağı kaplıyor.
NASA, bu kömür benzeri tozun “binlerce yıl önce mağara resimlerinde kullanılan pigmentlere çok benzediğini” söyledi.
Avrupa Uzay Ajansı'nın yük yöneticisi Anne Pacros “Teknolojik olarak böylesine gelişmiş bir şeyin aslında çok eski olması komik” dedi.
Kaplama, Güneş'in yoğun ultraviyole radyasyon darbelerinin neden olduğu bozulmaya karşı dayanıklı. Siyah tozsa (bir miktar ısıyı emmesine karşın) ısıyı uzaya geri yansıtmak için mükemmel.
Ekibin ana hedeflerinden biri de (Güneş'in dış atmosferinden çıkan yüksek enerji parçacıkları ve plazmanın daimi akışı) Güneş rüzgarını neyin harekete geçirdiğini bulmak.
Solar Orbiter, Güneş'e yakınlığı sayesinde, Güneş rüzgarının ve enerji yüklü parçacıkların ölçümlerini (bunların uzaydaki yolculuğundan etkilenmeden önce) ilk kez alabilecek.
Auroralar'ı (kutup ışıkları) oluşturan şey de gezegenimizin kuzey ve güney kutuplarında Dünya'nın manyetik alanına ulaşan bu yüklü parçacıklar.
ESA'nın Hollanda'nın Noordwijk şehrindeki Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi'nde Güneş fizikçisi olan, misyonun proje bilimcisi Daniel Müller, “Yavaş yavaş ekliptik düzlemden çıkacağız ve bu bize güneş kutuplarının ilk görüntülerini verecek” dedi.
Müller, Nature'a yaptığı açıklamada “Bunun Güneş'in manyetik aktivite döngüsünü daha iyi anlamanın anahtarı olduğuna inanıyoruz. Çünkü 11 yıllık bir zaman dilimi içinde Güneş'in manyetik polaritesi değişiyor ve kuzey kutbu güney kutbu oluyor” dedi.
Uzay aracı, İngiltere'nin Stevenage şehrindeki Airbus'ta bir araya getirildi ve bir nesil için Birleşik Krallık'ın en önemli uzay misyonu olarak tanımlandı.
Solar Orbiter, 9 Şubat Pazar günü Florida'daki Cape Canaveral'dan yerel saatle 23:03'te fırlatıldı.