Detayları TMB Başkanı Erdal Eren ve İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu ile konuştuk.
Kamuya köprü, yol, bina yapan müteahhitlere geçen yılın son 6 ayı için getirilen fiyat farkı kararnamesinden sonra şimdi de 2022 için yeni bir fiyat farkı kararnamesi ve tasfiye hakkı geliyor.
Sözcü'de yer alan habere göre, sene başında AKP’nin 18 maddelik ekonomi paketi kapsamında Meclis’e sunulan kanun teklifi ile müteahhitlere Hazine’den kur farkı ödemesi gelmiş; 2021’in son 6 ayında yapılmış işler için yüzde 3 ila 5 oranında ek fiyat farkı kararnamesi çıkmıştı. Ancak bu oranları düşük bulan ve yeni bir düzenleme talep eden inşaat sektörü için ‘müjde’ Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’den geldi.
Dün Bursa’da iş dünyasıyla bir araya gelen Nebati, kamuya iş yapan müteahhitler için yeni bir fiyat farkı düzenlemesi ve tasfiye hakkının geleceğini, çalışmaların sürdüğünü açıkladı.
ÖNCEKİNDEN MEMNUN KALMADILAR
Kamuya iş yapan müteahhitlerin bir kısmının sözleşmelerinde fiyat farkı yokken, çoğunda ise TÜFE ve ÜFE endekslerine dayalı bir fiyat farkı uygulaması zaten mevcut.
2021’in son 6 ayı için geçerli olan ek fiyat farkı kararnamesi öncesi, kamuya iş yapan müteahhitlerin sözleşmelerinde TÜİK’in endekslerine bağlı olarak uygulanan fiyat farkı, 2021 boyunca yüzde 34-54 arasında bir fiyat farkını karşılamıştı.
Ancak o dönem işçilik maliyetlerindeki artış hariç yüzde 150 oranında artan maliyetleri olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, yüzde 50 oranında ilave bir fiyat farkı kararnamesi talebinde bulunmuşlardı.
Bu talep sonrası çıkarılan fiyat farkı kararnamesine ilişkin memnuniyetsizliklerini ifade eden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, “Sadece 2021’in son 6 ayında yapılmış işler için yüzde 3-5 oranında gelen fiyat farkı çıktı. Halbuki yıl sonundan itibaren fiyatların düşeceği öngörülerek neticelendirilmişti bu fiyat farkı kararnamesi. Fakat fiyatlar düşeceğine daha fazla artış gösteriyor” dedi.
‘MALİYETLERİN DAYANILACAK BOYUTU KALMADI’
Eren, “Gelinen noktada maliyet artışlarının artık dayanılacak boyutu kalmadı. Kamuya iş yapan meslektaşlarımızın işlerini devam ettirme imkânı yok. Yeni bir düzenleme için çok büyük bir beklenti var” diye konuştu.
2022 için yeni bir fiyat farkı kararnamesi için çalışma yapıldığını duyduklarını, hatta bu konuda kamu tarafındaki yetkililerle de hemfikir olduklarını söyleyen Eren, ancak henüz taraflarına iletilen resmi bir beyanat olmadığını ifade etti.
‘ENFLASYONLA PARALEL DİNAMİK FİYAT FARKI’ TALEBİ
Eren, 2022’nin ilk 3 ayındaki maliyet artışlarının neredeyse geçen seneki bir yıllık artış kadar olduğuna dikkat çekti.
“Enflasyonun artış oranı özellikle enerjideki maliyetler inşaat sektörünü birebir ilgilendiriyor” diyen Eren, “İşimizin her kademesinde nakliye var. Bütün çalışan makineler akaryakıt tüketiyor. İnşaat malzemeleri de düzenli olarak artıyor. Bu nedenle adına ‘dinamik’ dediğimiz, her ayki fiyatlara bağlı olarak değişken olan bir fiyat farkı kararnamesi talep ediyoruz” diye konuştu.
Eren, kamuya iş yapan müteahhitlerin taleplerini şöyle sıraladı:
“Beklentimiz, enflasyona paralel ve dinamik çalışan bir fiyat farkı kararnamesinin çıkması. Devam edemeyen, durdurulmuş işler için de süre uzatımı olması…
Ve mutlaka, ilerlemesi yüzde 50’nin altında olan işler için de tasfiye hakkı talep ediyoruz. Çünkü oluşmuş maliyetlerden dolayı fiyat farkı kararnamesine rağmen işini devam ettiremeyecek meslektaşlarımız var. Ekonomik gücü kalmamış, banka kredilerinden boğulmuş meslektaşlarımıza da tercih hakkı verilerek işlerini tasfiye etme hakkı olsun istiyoruz.”
‘BİR KISMI BATTI, BİR KISMI BATMAK ÜZERE’
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu ise, son dönemde yapılan düzenlemelerin sektör taleplerinden uzak olduğuna, düzenleme çıksa da yenisine ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekti ve “2021’in sonunda çıkan kararname maalesef sektörün zararının ancak yüzde 2’si, 3’ünü karşıladı. Bu yüzden yapılacak yeni düzenlemeden yana bir taraftan umutlu, bir taraftan umutsuzuz” dedi.
“Gerçekçi bir düzenleme olmadığı takdirde bu insanlar batacak” diyen Tellioğlu, “Yapılacak yeni düzenlemede makul bir fiyat farkı kararnamesinin çıkarılmasını talep ediyoruz. Makulden kastımız, meslektaşlarımızın zarar etmeden işlerini bitirebilmesidir” diye konuştu.
“Bir diğer sorun da müteahhitlerin zaman kaybı yaşamasıydı: Paramız olmadı, malzeme alamadık. Para olduğunda da malzeme bulamadık derken zaman kaybı yaşandı” diyen Tellioğlu, “Fiyat farkı verilse de mevcut zaman diliminde bitirmemiz mümkün olmaktan çıktı. Ek süre verilmesi lazım işin bitimine yönelik. Bunların dışında bir de tasfiye hakkı talep ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
Bir kısım müteahhitin bu süreçte battığını, önemli bir kısmının da batmak üzere olduğunu belirten Tellioğlu, şöyle devam etti:
“Çoğu bizlerin verdiği moralle direndi. Çoğu firmanın içi boşaldı, sadece sahadan çekilmemiş oldular. İş yapma kapasiteleri bitti. 3 ay daha beklenirse sahadan da çekilirler. İşler durdurarak ya da yavaşlatarak bu sürece dayanabildiler. Bu yüzden yüzde 60’a gelmesi gereken iş, yüzde 40’ta kaldı. Bu yüzden gerçekçi bir düzenleme bekliyoruz.”