Ünlü tarihçi Prof.İlber Ortaylı,CNN TÜRK'te Deniz Bayramoğlu'nun sunduğu GÜNDEM ÖZEL programına katıldı.Ortaylı programda çarpıcı ifadeler kullandı.
Cumhuriyetin ilk yıllarında tüm imkansızlıklara rağmen,ülkenin çeşitli köşelerinden zeki çocukların bulunarak yurtdışındaki en iyi okullarda okutulduğunu ve bunların arasından alanlarında Dünya'ca ünlü isimlerin çıktığını ifade eden İlber Ortaylı "Cumhuriyet ilk yıllarında bunu yaparken,bugün devlet bunu yapamıyor.Devletin çok da umurunda değil" ifadelerini kullandı.
Ortaylı eğitim sisteminin çok kötü olduğunu vurgulsrken, Cumhuriyetin ilk yıllarında devletin yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarının imkansızlıkların sonrasında tahsil hayatının devamı için büyükelçilere ulaşması sonrasında devletin bunları alıp Türkiye'ye getirerek okuttuğunu bu isimler arasında da çok önemli isimler olduğunu belirterek "Ancak gençlikte de o idealizm kalmamış" dedi.
Ünlü tarihçi kadın hakları konusunda da Cumhuriyet'in ilk yıllarında yönetim kadrolarının çok daha fazla önem verdiğini belirterek "Son gelen yasa tasarısı ile cahil kalmış, kendisini geliştirememiş kadınların hakkı savunulacakmış. Öyle medeni hukuk ve miras hukuku maddeleri var ki Allah muhafaza bu kanunla elde edilen haklar da kaybolur" şeklinde konuştu.
Atatürk'ün tasavvurundaki Türkiye'nin en önemli maddesinin herkese eşit eğitim hakkının sağlandığı bir ülke olduğunun altını çizen Prof.İlber Ortaylı, Atatürk'ün eğitim konusuna çok özel bir önem verdiğinin altını çizdi.
Atatürk'ün de dahil olduğu 1880 kuşağının Türk askeri ve siyasal hayatı için çok farklı ve önemli bir kuşak olduğunu belirten Ortaylı,bu kuşağın hem modern askeri eğitim alıp teorik olarak çok iyi yetiştiğini, hem de Balkanlar'dan Trablusgarp'a pek çok cephede savaşarak savaş tecrübesini en üst düzeyde kazanan bir kuşak olduğunu belirtti.
1880 kuşağı askerlerin özellikle çok fazla okuduklarını,askeri tarihe hakim olduklarını,mutlaka bir kaç yabancı dil bildiğini,çok iyi giyinmeyi bildiğini ifade eden Ortaylı,özellikle Osmanlı'nın son yıllarında yabancı devletlerin de katıldığı uluslararası askeri tatbikat ve manevralara katılan genç Osmanlı kurmaylarının o yıllarda özellikle Cumhuriyetçi,demokrat fikirlerden etkilendiğini ama adını koyamadıklarını bunun istisnası olarak Atatürk'ün daha o zamandan çok net olarak Cumhuriyet konusunda fikrinin adını koyduğunu belirtti.