İngiltere'de son yıllarda havai fişekli özel gösterilerin sayısındaki artış, hayvan hakları savunucularını bir "kriz" ile karşı karşıya bırakıyor.
İngiltere'deki en büyük hayvanlara yardım kuruluşu Hayvanlara Yönelik Zulmü Önleme Kraliyet Derneği (RSPCA) bu yıl ilk kez özellikle havai fişekler için Ekim ayında bir çevrimiçi raporlama sayfası oluşturdu.
O zamandan beri havai fişeklerle ilgili 10 bin 694 olay ihbarı aldı.
İhbarların yüzde 96'sı, komşuları önceden uyarıda bulunmadan özel havai fişek patlattığı için hayvanlarının korktuğunu söylüyordu.
Bu ibarların yüzde 87'si köpekler, yüzde 22'si kediler, yüzde 7'si küçük tüylüler ve yüzde 6'sı atlar için oluşturdu.
Bu yıl havai fişekler nedeniyle korku içinde bırakılan köpekler, kediler, atlar ve vahşi yaşam hakkında birçok üzücü hikaye duyduklarını belirten RSPCA'nın kampanya yöneticisi Carrie Stones sözlerine şöyle devam ediyor:
"Bir köpeğin paniğe kapılacağı, korkup kaçmasına neden olacağı olaylara neden olabilir ya da evdeyse köşede oturup somurtarak salya akıtabilir. Bu onlarda stres yaratan bir durum olabilir."
Stones, "ideal olarak" insanlardan havai fişek kullanmamalarını, ancak kullanacaklarsa düşük gürültülü seçenekleri tercih etmelerini ve komşularını olası bir plandan haberdar etmelerini istediklerini söylüyor.
Etkilenen sadece evcil hayvanlar değil.
Kasım ayında, İngiltere'nin güneybatısındaki Wiltshire kontluğundaki "RSPCA Oak and Furrows" adlı Yaban Hayatı Kurtarma Merkezi, hemen yanındada havai fişekler atılan korkmuş bir geyiğin bir tarlada daireler çizerek koştuğunu haber aldı.
Kurumun müdür yardımcısı Anj Saunders, "Geyik, havai fişekler onu korkuttuğu için panik içinde daireler çizerek koşarken bulundu. Kafasını bir çite sıkıştırmıştı. Çiti de kendisiyle birlikte sürüklemişti. Şoktan kör olmuştu. Ayrıca her iki boynuzunu da sökmüştü" diyor.
Geyik, hayır kurumunun hayvan bakıcıları ve veterinerlerinin çabalarına rağmen, birkaç hafta sonra ne yazık ki öldü.
Saunders, "Hayvanlara bakan bizler için havai fişeklerin ve özellikle de tamamen sorumsuzca hayvanların yanına fırlatılanların etkilerini görmek çok can sıkıcı" diyor.
Hayvanlara yönelik yardım kuruluşları, yılbaşı arifesinde renkli havai fişekler kullanılarak yapılan gösterilerin yeniden düşünülmesini talep ediyor.
Bunun yerine insanları düşük gürültülü havai fişekler kullanmaya ve evcil hayvanlarla yaşayan komşularını önceden bilgilendirmeye çağırıyorlar.
RSPCA, Ekim ayından bu yana 10 binden fazla havai fişek şikayeti aldı.
Cheltenham Hayvan Barınağı, yerel olarak kullanılan havai fişek sayılarının hayvanlara, "savaş bölgesinde" gibi hissettirebileceğini söylüyor.
Yardım kuruluşunun Hayvan Davranışları Uzmanı Rosie Taylor-Trigg, "Bu büyük, büyük bir sorun... Gerçek bir kriz haline geliyor" diyor.
"SAVAŞ BÖLGESİNDEYMİŞİZ GİBİ HİSSEDİLİYOR"
Her iki hayır kuruluşu da özel havai fişek gösterilerinin sayısındaki hızlı artışın, Covid-19 kısıtlamaları nedeniyel iptal edilen organizasyonlardan kaynaklandığına inanıyor.
Taylor-Trigg, "Daha fazla şikayet alıyoruz çünkü insanlar artık farklı karantinalar nedeniyle evlerinde havai fişek kullanıyorlar" diyor ve ekliyor:
"İnsanlar evlerinde gösteri yaparken, birden fazla hayvanı korkutuyor: Vahşi yaşam ve evcil hayvanlar. Ayrıca güzel hayvanınızın büyük bir stres altında olduğunu görüyorsunuz; kendisine de zarar veriyor kürkünü ısırıyor... Bunda insan etkisi var ve büyük bir sorun."
Taylor-Trigg, insanları havai fişek kullanıp kullanmamaya karar verirken, "büyük resmi düşünmeye" çağırıyor:
"Biz sadece kendi yaptığımız bir havai fişek gösterisine odaklansak da yüzlerce hane aynı şeyi düşünüyor. Hayvan barınağının çevresinde, sanki bir savaş bölgesindeymişiz gibi hissediliyor. Bölgedeki tüm evlerde havai fişeklerin atılması büyük gürültüye sebep oluyor, bu yüzden sadece bir gösterinin büyük bir etkisi olduğunu unutmayın."