İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat ve İBB İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Gürkan Akgün'ün açılış konuşmalarıyla başlayan çalıştay kapsamında İstanbul'da havayolu ulaşımının geleceği ve İstanbul havalimanları için sürdürülebilir uygulamalara dair politika önerileri tartışıldı.
Çalıştayın en dikkat çeken konu maddesi Atatürk Havalimanı ile ilgili güncel gelişmeler oldu. Yeni bir havaalanı yapan birçok ülkenin eski havalimanını kapatmadığı örneklerle aktarılırken, Atatürk Havalimanının kapatılmasının İstanbul'a zarar vereceği belirtildi.
Ulaşım, lojistik ve havacılık gibi konulara bütüncül yaklaşmanın çok önemli olduğunun altı çizilirken, Türkiye'de hava ulaştırma stratejisi konusunda biçimsel, büyüklüklere dayalı, kar odaklı inşaat ve bayındırlık faaliyetleri öncelikli reflekslerle hareket edildiği dile getirildi.
EKOLOJİK DENGENİN BOZULMASINA NEDEN OLUYOR
Mevcut politikanın İstanbul'u kuzeye ve kuzey doğuya doğru büyütmek olduğu, ancak bu politikanın tarımsal alanları ve ekolojik dengeyi bozacağı belirtildi. Yeni havalimanının devam eden fazlarının durdurularak, Atatürk Havalimanının işlevini sürdürerek kuzey ormanlarına verilen zararın durdurulabileceği aktarıldı.
Havacılık ve iklim ilişkisinin sürdürülebilirlik esasına dayanması gerektiğinin altı çizildi. Havacılık emisyonlarının, iklim sistemini etkilemesinin net pozitif RF (Radiative Forcing) katkılarından, CO2, su buharı ve NOx (Azot Oksit) ve kurum emisyonlarından kaynaklandığı belirtildi.
Bu katkıların, atmosferde çok sayıda kimyasal, mikrofiziksel taşıma ve ışınımsal süreçleri içerdiği ifade edildi. Havayollarının iklim konusunda çok fazla göz önünde olduğu ve tepki çektiği belirtilirken Kyoto Protokolü ve Paris İklim Anlaşması'na dikkat çekildi.
KARAR HATALI ANCAK HATADAN DÖNÜŞ MÜMKÜN
Panelde Atatürk Havalimanının kapatılma kararının hatalı olduğunun altı çizildi ve üç havalimanının entegre çalışması gerektiği vurgulandı.
– Terminaller, bütün ulaşım türleri arasındaki bağlantıyı sağlayan ekonomik kalkınma için kritik noktalardır. Terminallerin performanslarını etkileyen konum/ölçek, erişilebilirlik ve altyapı unsurlarını dikkate alarak planlama yapılması gerekir. Yolcu ve yük terminallerinin ayrıştırılması gerekir, hava kargo taşımacılığının ekonomi üzerinde doğrudan, dolaylı, tetiklenen ve katalizör etkiler olmak üzere 4 farklı etkisi vardır.
– Lojistik Performans Endeksi verilerine göre ise Türkiye yıllar içerisinde gerileyen bir performansa sahiptir. Havacılık konusunda Türkiye pek çok stratejik hata yapmış, özellikle Atatürk Havalimanı'nın kapatılması kararı hatalıdır. Ancak karardan dönüş hâlâ mümkündür.
ÇALIŞTAYDAN ÇIKAN SONUÇLAR
– Ayrıntılı ve veri güdümlü planlama, havalimanları başta olmak üzere şehir planlamanın odağında olmalıdır.
– Üç havalimanı eş zamanlı olarak açık tutularak işletilebilir.
– İstanbul ve çevresine yönelik havacılık planlaması bütünsel olarak yapılmalıdır.
– İstanbul'un merkezi konumu, çevresi ile birlikte bir kapasite planlamasına tabi tutulmalı, yolcu yükü, işletme saatleri, ulaşım entegrasyonu ve ilişkili diğer tüm konular bütüncül bir yaklaşımla ele alınmalıdır.
– Üç havalimanı da üçgen olarak dünyadaki diğer örnekler gibi kentsel ölçekte birbirlerine entegre olduklarında düzgün bir planlamayla şehre faydası maksimize edilebilir. Atatürk Havalimanı'nın kapatılmasıyla işler havalimanı sayısı ikiye düşmektedir
– Bu durum, hem Atatürk Havalimanı'ndaki mevcut yatırımın hiçe sayılması hem de mevcut ve potansiyel faydasının göz ardı edilmesi anlamına gelmektedir. Atatürk Havalimanı, faaliyetlerine devam edecek şekilde planlamaya dâhil edilmelidir. İstanbul'un üç havalimanının kaynak verimliliğini önceleyen ve çevredeki ikincil şehirleri de (örneğin Ankara) planlamaya dâhil eden alternatifin en iyi senaryo düşünülmektedir.