İskoçya'daki parlamento seçimlerini, ikinci bir bağımsızlık referandumu sözü veren İskoç Ulusal Partisi (SNP) kazandı.
Oyların sayılmasına devam edilirken BBC; SNP'nin en az 63, İngiltere'yle birlik yanlısı İskoç Muhafazakarların 31, İşçi Partisinin 22, Yeşillerin 9 ve Liberal Demokratların 4 sandalye kazanmasının beklendiğini duyurdu.
SNP, 129 üyeli parlamentoda çoğunluğu elde edebilmek için gerekli olan en az 65 sandalyeye ulaşamasa da diğer bir bağımsızlık yanlısı parti olan Yeşiller ile iş birliği yaparak yeni bir referandum kararı alabilecek.
Partinin lideri ve İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon, zafer konuşmasında, İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ı ikinci bir bağımsızlık referandumunu engellememesi konusunda uyardı.
Bu yöndeki bir hareketin "İskoç halkının demokratik istekleriyle kavga" anlamına geleceğini kaydeden Sturgeon, "Başaramayacaksınız, İskoçya'nın geleceğine sadece İskoç halkı karar verecek." dedi.
Bir başka referandumun zamanlaması konusunda sözü, Johnson veya diğer bir İngiliz siyasetçinin değil, İskoç Parlamentosu'nun söylemesi gerektiğini vurgulayan Sturgeon, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) krizinin ardından İskoçya halkının "kendi geleceğine karar verme hakkına sahip olması gerektiğini" belirtti. Sturgeon bunu "temel demokratik ilke meselesi" olarak nitelendirdi.
Sturgeon, partisinin bugüne kadar yapılan seçimlerde en yüksek oyu aldığına işaret ederek bunun "olağanüstü ve tarihi bir başarı" olduğunu söyledi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, bugün Daily Telegraph gazetesindeki yazısında, krizden çıkarken bir başka referandumun "sorumsuz ve pervasız" olacağını savunmuştu.
Referandum için izin gerekiyor
İskoç Ulusal Partisi, 2014'te yapılan referandumda İskoçlar yüzde 55'le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit'in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma ihtiyaç olduğunu savunuyor.
Brexit referandumunda İngilizlerin aksine yüzde 62 karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB'den çıkarıldıklarını belirtiyor.
Ancak yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan izin almak gerekiyor. Johnson liderliğindeki Muhafazakar Partinin 365 sandalyeyle çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan böyle bir iznin çıkması imkansız görülüyor.
Bu nedenle bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği değerlendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosundan izin alınmasını zorunlu kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor.
Diğer bir yol ise merkezi hükümete rağmen referanduma gitmek ve olumlu sonuç çıkması halinde tek taraflı bağımsızlık ilan etmek.
Ancak bunun, Katalonya'da olduğu gibi gerginliğe ve merkezi hükümetin sert tepkisine yol açabileceği belirtiliyor. Aynı zamanda bu durumun, Katalanlar gibi İskoçların da AB'nin desteğini kaybetmesine neden olabileceği ifade ediliyor.
Muhabir: Hasan Esen