İstanbul'da deprem Türkiye'nin uzun süredir en büyük kabuslarından biri. Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu mega kentte yaşanması beklenen depremde en kritik bölgeleri sıraladı. Bu noktalar 1999 depreminde de en çok zarar gören noktalar olma özelliği taşıyor. Kimsenin aklından çıkarmaması gereken bir detayı vurgulayan Kadıoğlu "1999'da İstanbul küçük kıyameti yaşamıştı, şimdi biz İstanbul'da büyük kıyameti bekliyoruz" sözleriyle tehlikenin büyüklüğüne dikkat çekti.
İstanbul büyük deprem bekliyor. Sıklıkla bu riske dikkat çeken uzmanlardan biri de İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Afet Yönetim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu. Kadıoğlu, beklenen büyük depremde en büyük risk altında olan bölgeleri açıklarken Marmara Denizi kıyısındaki bölgeleri ve özellikle dolgu alanlarını işaret etti. Peki depreme hazırlık konusunda ne yapmalı? Her şeyi devletten beklemenin yeterli olmadığını savunan Kadıoğlu, "Afete hazırlığı önce toplum kendine görev edinmeli. Halkın artık bazı şeyleri dikkate alması lazım" dedi. Olası İstanbul depremi için "büyük kıyamet" ifadesini kullanan Kadıoğlu, yapılması gereken hazırlıklar konusunda evdeki eşyaların sabitlenmesi, ilk yardım bilgisi, yangın söndürme, aile afet planı, mahalle yardımlaşması, toplanma noktaları gibi noktaların altını çizdi.
BU BÖLGELERDE YAŞIYORSANIZ RİSK BÜYÜK
RİSKLİ YAPILARI İNCELEDİ, ÇEVRE SAKİNLERİ İLGİ GÖSTERDİ
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Üsküdar Kuzguncuk'taki mahallelerde riskli ve tehdit unsuru oluşturan yapıları inceledi. Mahallelerde depreme karşı hasarlı yapıların tespiti ve çözümü için şehir risk avcılığı ve şehir risk analizi yapmak ve farkındalık oluşturmak için hayata geçirilen eğitim programına çevre sakinleri de ilgi gösterdi.
"HALKIN ARTIK BAZI ŞEYLERİ DİKKATE ALMASI LAZIM"
İstanbul'daki mahallelerde depreme karşı çalışmaların yapılması gerektiğini belirten Kadıoğlu şunları söyledi: "Bugün burada Kuzguncuk Mahallesi'nde, 'Vatandaş Bilimi' örneği olarak; şehir risk avcılığı, şehir risk analizi yapmak amacımız. Bu, mahalleliyi burada yaşayanları, etrafındaki sokakta ve caddedeki riskleri bina ve yerde bütün kent mobilyası olsun, binaların kendisi, binaların yüzeyindeki tabelalar, sokaktaki mazgallar gibi eksikleri ve güzellikleri, doğru örnekleri belirlemeyle ilgili bir bilinçlendirme çalışması bu. Bunun aslında Türkiye'nin her tarafında, özellikle de Marmara depremini, büyük bir depremi bekleyen İstanbul'da yapılması lazım. Vatandaşın, sokağında yaşadığı yerdeki eksikleri, yanlışları görmesi, bunu hem kendi tekrarlamaması hem de bunu yerel yönetimlerle birlikte çözmeyi öğrenmesi gerekiyor. Biz şimdi sokakta yürürken, dolaşırken çoğu zaman çoğu şeyin farkına varmıyoruz.
Gündelik koşuşturmada yürürken anlamıyoruz. Bakıyoruz görmüyoruz. O yüzden böyle bilinçlendirerek, risklerin farkındalığını yaratmak ve sonra da oturup bunları kim çözecek? Nasıl yapacağız? Bunu işte belediye, valilik, bakanlık gibi yönlendirme yapmak için Marmara Bölgesi'nde ve Türkiye'de mahalleli kendi yaşadığı, sokağında, caddesinde mahallesinde riskleri görmek. Bunları afete dönüşmeden, tehlike ortaya çıkmadan; mesela bugün biz dolaşırken çürümüş balkonlar gördük, balkonun altından insanlar geçiyor. Bu balkon çöküp kimseyi öldürmeden bunun için tedbir almak, bunun için bir yere müracaat etmek lazım.
Belediyeden başlayarak valilik, tarihi eserler müdürlüğü. Halkın riski görüp çözüm için ilgililere doğru bir başvurması gerekiyor. Halkın artık bazı şeyleri dikkate alması lazım. Çünkü bu bizim mahallemizde toplum tabanlı afete hazırlık, toplumun duyarlılığıyla başlıyor ve kendi sokağında, mahallesinde temizlikle başlıyor ve herkes sokağını temizlerse şehrimiz, mahallemiz temizlenecektir."
"ŞİMDİ BİZ İSTANBUL'DA BÜYÜK KIYAMETİ BEKLİYORUZ"
İstanbul'da beklenen olası depreme karşı alınması gereken tedbirlere değinen Kadıoğlu, "Biliyorsunuz İstanbul da küçük kıyameti yaşamıştı, Marmara'daki depremle. Şimdi biz İstanbul'da büyük kıyameti bekliyoruz. Bu büyük kıyameti beklerken bir yandan hazırlık yapmamız gerekiyor. Burada çeşitli şekillerde hazırlık yapabiliriz. Binamızın sağlamlığına bakarız. Evimizdeki eşyaları sabitleyip sabitlemediğimize bakarız. Afete karşı hazırlığımız nedir, ne tür malzemelerimiz var. İlk yardım biliyor muyuz, yangın söndürmeyi biliyor muyuz, aile afet planımız var mı. Ondan sonra sokağa çıkıp, konu komşu birbirimize afette yardımcı olabilecek miyiz?
Biz de sokağa çıktığımız zaman nerede toplanabileceğiz, sokakta deprem olunca hangi mobilyalar, hangi klimalar, hangi masalar harekete geçecek, trafiği kesecek, insanlara zarar verecek. Şu anda biliyorsunuz, bütün kışın caddede, sokaklarda böyle ısıtıcılar konmuş. Bunların tabii devrilme tehlikesi var. Bunların yangın çıkarma tehlikesi var. Bunları görebilmesi lazım insanların ve bunlar basit tedbirlerle azaltılabilirse bunlar hem normalde bir yangın tehlikesi oluşturmaz. Hem afette de bizim işimizi daha fazla zorlaştırmaz.
O yüzden bilinçli olacağız, hazırlıklı olacağız. Deprem olduğu zaman da fazla can ve mal kaybına uğramayacağız. Japonlar gibi. Biz de tam bu yaptığımız şehir tehlike avı Japonlardan öğrendik biz bunları. Japonlar buna Town Watching (Yerleşim Ünitesi Analizi) diyorlar" şeklinde konuştu.
"İSTANBUL'DA DEPREMDE EN KRİTİK BÖLGELER DENİZ KIYISI OLAN BÖLGELER"
İstanbul'da deniz kıyısında olan bölgelere dikkat çeken Kadıoğlu şu ifadeleri kullandı: "İstanbul'da tabii depremde en çok kritik olan bölgeler deniz kıyısı olan bölgeler. Esas burada yaşayanların, buradaki eksikleri görmeleri gibi. Mesela bugün gördük, çok az hidrantı var. Bugün gördük, çok az mazgal var. Yani toplanma alanlarımız çok yetersiz. Yolda bir sürü engel var. Bunları vatandaşın görmesi lazım. Şimdi bunlar normalde göre göre kanıksamış olabiliyoruz. Ama afetlerde bunlar bizim hayatımızı daha da zorlaştıracaklar. O yüzden mahalle tabanlı risk analizi bu bilim, toplum bilim, toplumu bilimsel bakışa yönlendirme projesiydi.
Toplum önce bu afete hazırlığı, kendine bir görev edinmesi lazım. Her şeyi devletten beklemek tabii yeterli değil. Devlet de afetleri tek başına yönetemez, halk olmadan. Bu halk, yönetim, toplum, idareciler, yönetimler, birlikte yapmamız gerekiyor. Bugün bunun bir örneğini burada yaptık. İstanbul'da tabii depremde en çok kritik olan bölgeler deniz kıyısı olan bölgeler. Yani Marmara Denizi'ne kıyı olan dolgu alanları, heyelan bölgeleri olan bu 1999 depreminde de en çok zarar gören, bu kadar uzak olmasına rağmen sıkıntı yaşanmış bölgeler zaten. Bir de tabii binanın sağlamlığı çok önemli. Zemin bina ve içindeki eşyaların sabitlenmemiş olması ayrıca insanların ne kadar zihinsel ve eğitim bakımından, beceri bakımından, yangın ve ilk yardım konusunda bilgili ve becerili olması çok önemli."