Japon Uzay Ajansı'nın (JAXA), 2024 yılında Mars'ın uydusu Phobos'a göndereceği görevin, Kızıl Gezegende yaşam belirtileri aramak için iyi bir fırsat olabileceği düşünülüyor. Görev, diğer uzay ajanslarının Mars yüzeyinden numuneleri geri getirme çabalarını geride bırakarak, 2029 yılına kadar Dünya'ya malzeme örneği getirmeyi hedefliyor. Mars materyalleri gezegenin uydularında birikiyor ve buna bağlı olarak da geçmiş yaşamın göstergelerini içerebilir.
Mars keşif araçlarının her nesli daha sofistike test ekipmanı taşımasına rağmen, Dünya temelli laboratuvarların çok gerisinde kalıyorlar. Mars'ın yerçekimi, geri dönüş görevlerinin önünde bir engel teşkil ediyor - ancak Phobos ve Demos uyduları o kadar küçük ki, bir iniş aracının numuneleri aldıktan sonra tekrar havalanması zor görünmüyor.
Science dergisinde, JAXA bilim adamları Dr. Ryuki Hyodo ve Profesör Tomohiro Usui, Mars uydularının asteroit çarpmalarıyla gezegenin kendisinden fırlatılan toza ev sahipliği yapması gerektiğini açıklıyor. Mars hayata ev sahipliği yapıyorsa - ya da şimdiye kadar yaptıysa - kalıntılarının uydularda bulunması mümkün.
Kendi uydumuzda Dünya'ya ait parçalar bulunduğu biliniyor ve Phobos, Mars'a Ay'ın Dünya'ya olduğundan daha yakın. Hyodo ve Usui, "Mars'ın tarihi boyunca, Mars üzerindeki sayısız asteroit çarpması, Mars'ın parçalarının kopmasına sebep oldu ve fırlatılan malzemenin bir kısmı aylarına ulaştı" diye yazıyor.
Daha düşük Mars yerçekimi, daha küçük etkilerin malzemeyi Dünya'ya göre daha uzağa fırlatabileceği ve bazılarının uydulardan biri tarafından toplanacağı anlamına geliyor.
Hyodo ve Usui, daha önce Phobos'un yüzey toprağının en az yüzde 0.1'inin orijinal olarak Marslı olduğunu tahmin eden bir ekibin parçası. Phobos'un küçük boyutu ve düşük yerçekimi göz önüne alındığında, bir uzay aracı, Mars'ın aksine, birden fazla örnek almak için konumlar arasında kolayca atlayabilecektir. Ayrıca, etkilerin çeşitliliği, örneklerin Mars'ın birçok bölgesinden kaynaklanacağı anlamına gelecektir. Bu nedenle, JAXA, her biri gezegenin yüzeyinin yalnızca küçük bir bölümünden toplayacak olan daha büyük uzay ajanslarından çok daha temsili bir Mars çeşitliliği örneği bulabilir.
Mars Uydusu Keşfi (MMX) görevinin, 2024'te başlaması ve 2029'a kadar geri dönmesi planlanıyor. Ortak bir NASA/Avrupa Uzay Ajansı görevi, Perseverance'ın şu anda topladığı örnekleri yaklaşık 2031'de Dünya'ya getirmeyi amaçlarken, Çin görevinin ise 2030 yılında geri dönmesi hedefleniyor.
Sonunda Dünya'ya ulaşan meteorlar şeklindeki Mars parçaları zaten ileri testlerin konusu olmuştur. Bunlardan birinde olası yaşam belirtileri 1996'da bir medya fırtınası yarattı. Ancak, bu göktaşları keşfedildiği zaman, Dünya'da binlerce yıldır bulunuyorlardı ve bu da kontaminasyon riskini artırıyordu.
Kendi atmosferleri veya suları olmadığı için Phobos ve Deimos'ta bu olmayacak. Phobos'tan yeni tehlikeler yaratmak için hala yaşayan Marslı mikroorganizmaları geri getirme tehlikesi de yok - uydu yüzeyindeki radyasyona maruz kalmak uzun zaman önce yaşayan her şeyi öldürmüş olacak.
Hyodo ve Usui, İngilizce'de Sterilize ve Sert Işınlanmış Genler ve Eski İşaretler (Sterilized and Harshly Irradiated Genes and Ancient Imprints) anlamına gelen ve Japonca'da "ölü kalıntılar" anlamına gelen SHIGAI'yi araştırmak için bu optimum kombinasyon olarak adlandırıyor.
JAXA'nın Phobos'u ziyaret etmek için başka nedenleri de var. Phobos ve Deimos'un bir zamanlar daha büyük tek bir ayın parçası olduğuna dair son kanıtlar ortaya çıktı, oradaki bir görevin doğrulayabileceği veya çürütebileceği bir şey...