Kalp-damar hastalıkları, cinsiyet farkı olmaksızın tüm dünyada birinci ölüm nedenidir. Dolayısıyla kadın ile erkek kalbi arasındaki farklılıkların bilinmesi de hayati önem taşımaktadır. Zira kalp hastalıklarının bilinenin aksine kadınlarda daha şiddetli ilerlediğini ve kadınların kalp hastalığından hayatını kaybetme oranının erkeklere göre daha fazla olduğunu belirten ve Sözcü'ye konuşan Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaman Zorlutuna, bunun nedenlerini şöyle açıkladı…
Doç. Dr. Yaman Zorlutuna
1 – KADIN KALBİ DAHA KÜÇÜK VE HASSASTIR
Kadınlar ve erkekler farklı biyolojik yapılara sahiptir. Bu farklılıklar kaslar, kemik yapı, beyin, sindirim, kalp ve dolaşım sistemi gibi birçok yapıda kendini gösterir. İlk göze çarpan fark kadınlarının kalplerinin erkeklerden daha küçük, damar yapılarının daha ince olmasıdır. Özellikle ince damar yapısı bir risktir.
2 – KOLESTEROL FARKLI DAMARLARDA BİRİKİR
Bir diğer önemli fark ise, damar sertliğine neden olan kolesterol birikiminin, kadın ve erkeklerde farklı kalibrasyondaki damarları seçmesidir. Kolesterol birikimi erkeklerde çap olarak daha büyük damarlarda görülürken, kadınlarda daha ince, hatta kılcal damarlarda görülür.
3 – KRONİK HASTALIKLAR KADINLAR İÇİN DAHA CİDDİ BİR RİSKTİR
Bir diğer farklık da risk faktörleri ile ilgilidir. Koroner arter hastalığının risk faktörleri arasında önemli yer tutan diyabet, yüksek tansiyon ve obezite, özellikle menopoz sonrası kadınlarda, erkeklere göre çok daha yüksek oranda görülmektedir. Yapılan araştırmalar diyabetli kadınlarda koroner arter hastalığından ölüm riskinin, erkek diyabetiklere göre yüzde 50 daha fazla olduğunu göstermiştir.
4 – MENOPOZLA TEHLİKE ARTAR
Bir başka farklılık ise koroner arter hastalığının kadınlarda erkeklere göre 7 ila 10 yıl sonra gelişmeye başlayıp, bulgu vermesidir. Bunu en önemli nedeni doğurganlık çağında salgılanan östrojen hormonudur. Menopozla birlikte başlayan östrojen seviyesi düşüklüğü, ateroskleroz sürecini hızlandırmakta ve koroner arter hastalığı riskini artırmaktadır. Menopoz sonrası risk, ne yazık ki, kadınların lehine olan fark hızla kapanmaktadır. 65 yaş üstü kadınlarda en önemli ölüm nedenlerinden biri olarak kalp krizi karşımıza çıkmaktadır.
5 – KALP KRİZİ BELİRTİLERİ AYNI DEĞİLDİR
Kadınlarda kalp krizi belirtileri de erkeklerden farklıdır. Kalp krizinin ana belirtileri olan sıkıştırıcı göğüs ağrısı, bulantı ve terleme her iki grupta da görülebilir. Ancak erkeklerde göğüs ağrısı temel belirtiyken, kadınlarda bulantı, kusma daha fazladır. Tipik göğüs ağrısı yerine sırt ağrısı gibi ağrı yansımaları da kadınlarda daha sıktır. Maalesef işte bu noktada kadınların talihsizliği başlar. Bizim tipik olmayan dediğimiz kalp krizi belirtileri kadınların tıbbi yardıma ulaşmasını en hafif ifade ile geciktirir. Halbuki kalp krizinde zaman her şeydir. Ne kadar hızlı tıbbi müdahale o kadar az ölüm, o kadar az kalp hasarı demektir.
İŞTE TAVSİYELER
Kadınların işte tüm farklılıkları göz önünde bulundurarak; sigaradan uzak durmaları, diyabet, yüksek tansiyon, fazla kilo yönetimini ciddiye almaları, zamanında müdahale için kalp krizi belirtilerini bilmeleri ve düzenli olarak kontrole gitmeleri gerekir.