Kazlıçeşme Sanat olarak hizmet veren tarihi binanın bahçesindeki kazı alanında gerçekleştirilen çalışmalarda yeni bulgulara ulaşıldı.
Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, binanın dışında keşfedilen mozaiği restore etmek ve konserve etmek üzere işaretleyerek uzmanlar eliyle kaldırdıktan sonra buluntuların izini takip ederek bir lahit bulunduğunu söyledi.
Lahit içerisinde 2 bireye ait kalıntıların ve mimari unsurların bulunduğunu dile getiren Arısoy, şunları kaydetti:
"Tabii bu kazı henüz burada bitmiş değil. Daha aşağıya doğru inilecek gibi görünüyor. Buraya çıkış noktamız Zeytinburnu'na bir mozaik müzesi kazandırmaktı. Bu hedefimiz duruyor, kurul da arkeoloji müzeleri de bunun farkında. Şimdiye kadar çıkanlardan bir engel görünmüyor. Buradaki bütün tespitlerin kamera kayıtları yapıldı."
"Çok katmanlı bir sergi alanı ortaya çıkacak"
Ömer Arısoy, ilgili kurumlarla birlikte karar verileceğini, kazı disiplininin el verdiği ölçüde çalışmaların en kısa zamanda tamamlanarak alanın mozaik müzesine dönüştürülmesini istediklerini belirterek, şunları anlattı:
"Hepimizi şaşırtan, uzmanları da şaşırtan lahit bulundu, mezar örüntüleri bulundu. Birlikte takip edeceğiz, bunlar ilk bulgular, kazıyı takip edeceğiz. Muhtemelen çok katmanlı bir sergi alanı ortaya çıkacak. Hem mozaik hem de burada gördüğünüz buluntuların bazılarının açıkta olduğu bir sergi ortaya çıkacak."
Güvenlikli bir tertibat kurarak lahitin teşhirini de üstlenebileceklerini söyleyen Arısoy, "Zeytinburnumuz, İstanbulumuz yeni bir tanık, yeni bir bulgu, yeni bir kalıntıyla karşı karşıya. Zeytinburnumuza büyük bir değer katacak. Birçok yönden Zeytinburnu'nun bir kültür turizmi destinasyonu olabilecek bütün unsurlara sahip olduğunu söylüyorduk. Çok bereketli bir toprağımız var, kazdıkça çok kıymetli unsurlar çıkıyor. Hep birlikte bütün unsurlarıyla, bütün kurum ve kuruluşlarla eş güdüm halinde kazıyı sürdüreceğiz ve tamamlayacağız." dedi.
Tarihi yapının özelliklerine ve sürece ilişkin bilgiler de veren Arısoy, şunları kaydetti:
"Önünde bulunduğumuz yapı 1800'lü yılların sonlarında askeri hastane olarak yapılmış. Muhtelif kullanımlardan sonra Zeytinburnu Belediyesi'nin kurulmasıyla 1984'ten 2015'e kadar Zeytinburnu Belediye Başkanlığı olarak kullanılan bir yapı. Zeytinburnu Belediyesi, Zeytinburnu içinde daha büyük bir yere taşınınca burası büyük bir restorasyona girdi ve restorasyonda binanın içinde bir odanın zemininde mozaik bulundu. Bu mozaik konservasyona ve teşhire açıldı. 2019 yılında biz göreve geldikten sonra mozaiğin bina dışında da şu anda otopark olarak kullanılan bölümde de devam etmesi ihtimaline binaen yine arkeoloji müzeleri denetiminde bir kazı yapmıştık. Hatırlanacağı üzere binanın dışında da bir mozaik bulunmuştu."
Arısoy, lahitin ve mozaiğin aynı döneme ait olduğunu düşündüklerini ve çalışmaların sonucunda ortaya çıkacak sonuçların İstanbul ve Zeytinburnu tarihine yeni bir katkı sağlayacağını sözlerine ekledi.
"Gerçekten bizi de çok heyecanlandırdı"
İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürü Rahmi Asal ise Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne bağlı bir kurum olarak İstanbul'daki özellikle sit alanlarında çok önemli çalışmalar gerçekleştirdiklerini söyledi.
İlgili kurumların da desteğiyle İstanbul'da 7-8 noktada kalıntı, buluntulara rastlanan ve çok önemli alanların keşfedildiği çalışmaların devam ettiğini anlatan Asal, "En son burası gündeme geldi. Gerçekten bizi de çok heyecanlandırdı. Bu çalışmaların ilk etabı, başlangıcı binadaki güçlendirme çalışmaları sırasında ortaya bir mozaik kalıntısının çıkmasıyla, tespitiyle çok doğru bir şekilde yapıldı." ifadesini kullandı.
Sürece ilişkin bilgi paylaşan Asal, "Neredeyse son aşamaya geldiğimiz bir sırada MS 4.-5. yüzyıla tarihlendirdiğimiz taban döşeme mozaiğinin hemen altında iki lahit tespit edildi. Öncelikle biraz sonra alanda da göreceğimiz mermer iki parça, yani tekne ve kapaktan oluşan lahit tespit edildi. Daha sonra bu lahitin kapağı Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuvarı Müdürlüğü uzmanlarıyla beraber titizlikle kaldırıldı ve içindeki 2 bireyin kemikleri, iskeletleri üzerinde çalışmalar yapıldı." değerlendirmesini yaptı.
Gerçekleştirilen ve planlanan çalışmalara ilişkinler bilgiler paylaşan Asal, alınan kemik örneklerinin TÜBİTAK'a gönderileceğini yaş tayinlerinin yapılacağını söyledi.
Asal, lahit içindeki buluntulara ilişkin "İki birey, biri kadın, biri erkek. Kadın 20-30 yaşları aralığında, erkek 40-50 yaşları aralığında. İkisinin de dişlerinde sağlık sorunu var. Erkek bireyde bir iskelette kaburga kemiğinde kırık ve sonra da yaşadığı süreç içinde iyileşme var ve romatizmal hastalığı eklemlerinden anlaşılmakta. İkinci lahit de aslında bir tuğla örgülü mezar. İçi mermer kaplı üzeri 2 parça kireç taşı blokla kapatılmış. İçinde tek birey gömülü halde." diye konuştu.
En kısa zamanda ayrıntılı bilgi verecek duruma gelineceğini belirten Asal, mezarlıkların içinde herhangi bir ölü hediyesine ne rastlanmadığını sözlerine ekledi.
Kazlıçeşme Arkeolojik Kazı Alanı
Zeytinburnu Kazlıçeşme'de askeri hastane olarak inşa edilen, Zeytinburnu Belediyesi Başkanlık Binası olarak da kullanılan tarihi binada; İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurum Kararına istinaden; İstanbul Arkeoloji Müze Müdürlüğü Başkanlığı'nda, çalışmalar sırasında M.S. 5. yüzyıla ait olduğu düşünülen Erken Bizans Dönemi mozaikleri bulundu.
Restorasyon ve konservasyon işlemlerinin ardından mozaikler Kazlıçeşme Sanat Binası'nda koruma altına alınarak 2018'den itibaren sergilenmeye başlandı.
İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü denetiminde, mozaiğin yayılma alanının tespiti için alanda deneme kazıları yapıldı ve arkeologların yeni mozaik arayışı olumlu sonuçlandı.
Tarihi yapının otopark kısmının yaklaşık 1,5 metre altında bulunan yeni alanın keşfedilmesiyle mozaiğin 4’te 3’ü tamamlandı. Zeytinburnu Mozaik Müzesi çalışmaları esnasında mozaiklerin restorasyon ve konservasyon işlemleri için kaldırılmasıyla mozaik yapısının alt seviyelerinde, içinde 2 kişinin gömülü olduğu Roma dönemine ait bir lahit bulundu.
Bulunan lahdin mozaik yapısıyla bir ilişkisi olup olmadığı uzmanlar tarafından araştırılmaya devam ediyor. Ayrıca Kazlıçeşme Mozaik Müzesi'nde bu eserlerin sergilenebileceği bir çalışma da sürüyor. Yeni buluntular, çalışmalar tamamlandığında müzede çok katmanlı haliyle sergilenecek.
Açıklamaların ardından gazeteciler ve yetkililer kazı alanını gezdi.