Türkiye’nin her yöresi, her kenti güzel ancak Mardin bir başka.. Birkaç kez gittiğim ve hayran kaldığım bu kent ne yazık ki üç dönemdir seçilenlerle değil atananlarla yöneltiliyor.
Çok sevdiğimiz midye dolma ustaları genelde Mardin'den çıkıyor. Midye ile Mardin arasındaki bağlantıyı bilmeyen insanlar Mardin’li bir midyeci ile karşılaştıklarında “Mardin’de deniz yok ki nereden öğrendiler bu işi? ” diye düşünür. Mardinliler Ermenilerle tanışmaları sonucu midyeci olmuşlar. Özünde midye dolması bir Ermeni mezesi.
Şilan, Zare ve Rojen üç Mardin’li kadın, sabahın ilk ışıklarında atölyeye yanaşan midye kamyonuyla güne başlıyorlar. Tezgahta yerini almak için hazırlanan dumanı üzerindeki midyeler inci gibi parlarken limonla buluşuyor. Midye atölyesinde çalışan Zare’ye, “Nedir bu midyenin içinde olan? ” diye sorduğumda “Biraz göç, biraz yoksulluk ve bolca umut var ” diyor.
Bu insanları umutsuzluğa garkeden “kayyum” atamaları. Kayyum dememek lazım aslında. Arapçada kayyim şeklinde yazılan ve Türkçeye kayyum olarak ödünçlenen sözcüğün yazılışı Türk Dil Kurumu tarafından güncellendi. İncelenen bu Arapça kökenli kelimenin yazım kuralları ihlal edilmeden kullanılması için ikinci hecesinde "ı" sesini içermesi gerekir. Kayyım ı sesiyledir. Yani doğrusu kayyum değil kayyım. Kayyım olarak atanan kişi "kamu görevlisi" sayılır. Kayyım genellikle ilgili yerleşim biriminin en yüksek idarecisidir. Vali, Kaymakam gibi. Bu nedenle genellikle illerde defterdar, ilçelerde ise mal müdürü kayyım görevlerini yürütür. Kayyım sözcüğünün hukuk alanına özgü bir terim olduğunu da unutmamak gerek. Söz edilen sözcüğün belli bir işin yapılması veya belli bir malın yönetilmesi amacıyla görevlendirilen kimse anlamına geldiği söylenebilir. Yani sadece kamu kuruluşlarına değil özel şirketlere de kayyım atandığını görebiliyoruz.
Kıyyım atamalaru Esenyurt Belediyesi ile başladı Tunceli ve Ovacık Belediyeleri ile sürüyor.Belediye yönetimlerinde DEM Parti’li ya da CHP’li başkanlar var. Görünen o ki iktidar yeni anayasa çalışmalarına destek vermeleri için bu partilere “aba altından sopa” gösteriyor.Konuyla ilgili CHP Genel Beşkanı Özgür Özel bugün 414 seçilmiş CHP li başkanı toplayacak. Özel “ Oturacağız, öyle korkmadığımızı, sinmediğimizi, ayrı ayrı hedef alındığımız zaman diğerini yalnız bırakmayacağımızı, hep birlikte hem kayyımlara karşı hem de AK Parti’nin tüm belediye başkanlarımıza karşı giriştiği, onları çalıştırmama, itibarsızlaştırma faaliyetlerine karşı mücadele içinde omuz omuza olduğumuzu bu salondan dosta da, dost olmayana da gösterecek, Cumhuriyet Halk Partililik bilinci belediye başkanımızı ile dosta güven, dost olmayana da kaygıyı sonuna kadar hissettireceğiz." diyor.
DEM Parti cephesinde yine büyük isyan var. Son yapılan yerel seçimlerde DEM parti 78 belediye kazandı. Seçimden sonra kayyum atanan ilk belediye Hakkari oldu. Hakkari'den altı ay sonra 4 Kasım tarihinde Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine de üçüncü defa kayyum atandı.Şimdi de Tunceli..
30 Mart 2014’te DEM Parti’nin adı BDP idi. Barış ve Demokrasi Partisi BDP) üç büyükşehir, beş il, 45 ilçe, 12 belde olmak üzere 102 belediye kazanmıştı. 2019’a kadar 94 BDP belediyesine kayyım atandı. Yerine kayyım atanan belediye başkanları gözaltına alındı, 70’i tutuklandı.
2019 seçimlerinde DEM Parti’nin adı HDP (Halkların Demokratik Partisi) idi. HDP üç büyükşehir, beş il, 45 ilçe ve 12 belde belediyesi olmak üzere toplamda 65 belediye kazandı. YSK, seçimi kazanan yedi belediye başkanına KHK’lı oldukları için mazbatalarını vermedi. Mazbatayı, onlardan sonra en fazla oy alan partinin adayına verdi. Sonraki bir yılda, 52 HDP belediyesine kayyum atandı. 2024 yerel seçimlere kadar HDP'nin elinde kalan belediye sayısı altı idi.
Tunceli’de kayyım ataması sonrası çıkan olaylar var. Televizyonda izledim bir vatandaşımız mikrofonlara şöyle konuştu:
“Kürtler siyaset yapmasın, oy kullanmasın, dilini de kullanmasın diyorsunuz. O zaman soruyoruz, Kürtler ne yapsın? İradesine kayyım, diline kilit ile cezaevi yolunun taşlarını döşüyorsunuz. Kürt ne yapsın? Bizler ne istediğimizi ve ne yapmaya çalıştığımızı anlatıyoruz. Sayın Bahçeli Kürtler ne yapsın? Sayın Erdoğan Kürtler ne yapsın? Kürtler bu saatten sonra ne yapsın?"
Mardin’de konuştuğum Ceyhan sanki o günden bugünleri görmüş gibi. “Niye kıyıyorlar bize ? Üç çocuğum var .Hiçbir dönem seçtiklerimizle yönetilmedik. Tüm isteğim çocuklarıma güzel bir ülke, güzel bir hayat, güzel bir gelecek bırakmak ama bu tür kararlar umudumuzu tüketiyor" demişti bana.
Kayyım atamalarını kıyıma döndürmek yangına ateşle gitmek gibi. Ve Arda Girgin’den bir dörtlük..
“Herkes üç maymun
Yum gözünü yum
Yine geldi kayyum
Her yer kayyum”