Devletin en büyük kara deliği olma yolunda hızla ilerleyen şehir hastaneleri bu gidişle bütçenin en önemli gider kalemleri arasına girecek.
Sağlık Bakanlığı'nın resmi verilerine göre, özel sektörün lüks otel konseptinde işlettiği şehir hastanelerine 2022 yılına kadar 31 milyar lira kira parası, 26 milyar lira da hizmet bedeli olmak üzere toplam 57 milyar 483 milyon 400 bin lira ödeme yapılacak.
Devlet kasasından yapılacak bu ödeme 20-25 yıl boyunca artarak devam edecek. Devlet kesesinden 1 kuruş bile çıkmadan yapılacağı söylenen şehir hastanelerinin kira ve hizmet bedellerinin ödenebilmesi için ileride vatandaşın üzerine daha fazla vergi salınmasından endişe ediliyor.
İmzalanan sözleşmelerin kamuoyuna açıklanmaması nedeniyle devletin şehir hastanelerine ne tür taahhütlerde bulunduğu tam olarak bilinmiyor.
Bakanlık yetkilileri, şehir hastanelerine ‘hasta garantisi' verilmediğini, sadece kira ve hizmet bedeli adı altında ödemelerin yapıldığını açıkladılar.
Ödemeler dövize endeksli olduğu için döviz kurunda yaşanan olağanüstü artışlar, gelirinin tamamına yakınını TL olan şehir hastanelerine yapılan ödemelerin olağanüstü artmasına yol açıyor.
Türk Tabipler Birliği (TTB) Başkanı Prof. Sinan Adıyaman, hasta garantisi verilmediği söylenen bu hastanelerinin işletme giderlerinin yüksekliği nedeniyle hastalara gereksiz MR ve film çekildiğini, uzaktaki acil hastaların dahi şehir hastanelerine yönlendirilerek hastaların hayatının tehlikeye atıldığını söylemişti.
İŞTE ÖDEMELER
Sağlık Bakanlığı'nın 2020 yılı bütçe yasa teklifinde yer alan resmi verilere göre, şehir hastanelerine 2018 yılında 1 milyar 152 milyon 600 bin lirası kira, 1 milyar 48 milyon lirası da hizmet bedeli olmak üzere toplam 2 milyar 200 milyon 600 bin lira net ödeme yapıldı.
Bu yıl bütçeye şehir hastaneleri için 3 milyar 680 milyon lirası kira, 2 milyar 470 milyon lirası hizmet bedeli olmak üzere toplam 6 milyar 150 milyon lira ödenek konuldu.
Ağustos sonu itibarıyla da devletin bütçesinden 3 milyar 345 milyon lira ödeme yapıldı. Ancak yıl sonunda şehir hastanelerine başlangıç ödeneğinin çok daha üzerinde para ödenmek zorunda kalınacağı ifade ediliyor.
Ödemeler katlanarak artıyor
Resmi veriler önümüzdeki 3 yıl içerisinde şehir hastanelerine yapılacak ödemelerin katlanarak artacağını ve 3 yıllık dönemde 49 milyar lirayı aşacağını gösteriyor. Şehir hastaneleri için önümüzdeki yılın bütçesine şimdilik 10 milyar 414 milyon lira başlangıç ödeneği konuldu. Bu paranın 5.6 milyar lirasının kira, 4.8 milyar lirasının da hizmet bedeline gitmesi öngörüldü.
Bu hastanelere yapılacak yıllık ödemeler 2021'de 16 milyar 808 milyon liraya, 2022'de ise 21 milyar 910 milyon liraya yükselecek. Bu olağanüstü artışta halen inşaatları devam eden hastanelerin devreye girmesi büyük rol oynayacak.
Bu dönemde döviz kurunda aşırı bir artış yaşanırsa yük daha da artacak. Büyük bölümü yurtdışından sağlanan dövizli kredilerle yapılıp işletilen şehir hastanelerinin müteahhitlerine devlet hem kredi garantisi sağladı hem de borç üstlenim taahhüdünde bulundu. Bu şirketler ileride dış kredilerini ödeyemezlerse borçların tamamı devlete kalacak.