Osmanlı döneminde 1898 yılında Kütahya Valisi Fuat Paşa için Helvacı Mustafa tarafından susam ve tahinden özel olarak yapıldığı rivayet edilen, bu nedenle "paşa helvası" adını alan tatlının imalatı devam ediyor.
Helvacı Mustafa'nın beşinci kuşak torunu Hakkı Oğuzhan Helvacıoğlu, AA muhabirine, dedesinden kalan tarifle Cedit Mahallesi'ndeki imalathanelerinde paşa helvası üretimini sürdürdüklerini söyledi.
Malzeme olarak susam ve tahin kullandıklarını belirten Helvacıoğlu, şöyle konuştu:
"Dedemin yaptığı helva çok beğenildiği için o zamandan beri biz bu helvanın imalatını yapıyoruz. Bu helva da paşaya özel yapıldığı için adını da paşa helvası olarak almış. Kütahya'ya has bir tatlı olan paşa helvası, özellikle ramazan aylarında ve bayramlarda rağbet gören bir tatlı çeşidi. Kütahya'da bayram günlerinde evlerde genellikle şeker ya da lokum yerine paşa helvası ikram edilir. Bayram nedeniyle şehir dışından ve yurt dışından Kütahya'ya gelen birçok kişi dönerken ikram etmek için bolca paşa helvası götürüler."
TÜRKPATENT iki yıl önce tescilledi
Paşa helvası, Kütahya Ticaret Borsasının başvurusu üzerine Türk Patent ve Marka Kurumunca (TÜRKPATENT) 2021 yılında coğrafi işaret verilerek koruma altına alındı.
Tescil belgesinde yer alan paşa helvası tarifine göre, belirlenen oranlarda şeker, su ve limon tuzu rezistanslı özel bakır kazanlarda karıştırılır ve ısıtılır. Kaynayan şerbetin sıcaklığı 120 dereceye ulaştığında kaynatma işlemine son verilir.
Uygun kıvama erişen şerbet hamur yoğurma kazanına alınır. Sıcaklığı 50-55 dereceye düştüğünde belirlenen oranlarda tahin ve tahinlik beyaz susam eklenerek karıştırılır. Oluşan yoğun kıvamlı ve bol susam içeren helva hamurunun kıvamı ve yapısı gözle kontrol edilir.
Karıştırma işleminin bitmesiyle oluşan helva hamuru paslanmaz çelik tepsilere dökülür ve presleme makinesi ile preslenir. Daha sonra tepsilerde serin bir ortamda 24 saat soğumaya ve dinlenmeye bırakılır.
Tepsilerde dinlenmiş helva, kesme makinesi ile küp şeklinde kesilerek susama bulanır ve yine helvaların birbirine yapışmaması için aralarına susam dökülerek tepsilere yerleştirilir. Kutulanarak satışa sunulur.