Yeni ÖTV düzenlemesinin otomotiv sektöründe yarattığı fırtına büyüyor. ÖTV zammı nedeniyle müşteri tarafında sipariş iptalleri özellikle lüks segmentte yüzde 50’lere yaklaştı. Azalan talep sonrası lüks ithal markalar yurt dışı fabrikalarına verdikleri siparişleri geri geçmeye başladı. Lüks pazarında yılsonunda büyük daralma beklenirken, tüketicinin ikinci ele yöneldiği belirtiliyor.
Geçen hafta ÖTV matrah ve oranlarında yeni düzenleme yapılmış, Resmi Gazete'de yayımlanan yeni düzenlemeyle birlikte ÖTV'de yeni oranlar belirlenmişti.
1600 cc motor hacminin altındaki otomobillerde vergi matrahında alt sınır 70 bin liradan 85 bin liraya yükselirken, 1600 cc üzerindeki araçların ÖTV oranı artırıldı. 1600-2000 cm³ arası silindir hacmi olan ve matrahı 170 bin TL'ye kadar olan araçlarda yüzde 130 ÖTV, 1600-2000 cm³ arası silindir hacmi olan ve matrahı 170 bin TL üzeri olan araçlarda yüzde 150 ÖTV alınıyor. 2000 cm³ üstü silindir hacmi olan ve matrah sınırı olmayan araçlarda ise ÖTV yüzde 220’ye çıkarıldı.
ÖTV artışları hem markalardan hem de tüketiciler tarafından büyük tepki ile karşılanırken, siparişte ilk günlerden iptaller başladı. Sektör temsilcileri, ÖTV zammı sonrası yüzde 23’ü aşan fiyat artışlarının yaşandığı lüks segmentte talebin önemli oranda azaldığını dile getiriyor. 2plan İcra Kurulu Başkanı Orhan Ülgür, “Daha önce üst segment için döviz kuru ve araçların geliş fiyatına göre müşterilerin yüzde 20-30 oranında siparişlerini iptal edebileceklerini söylemiştik. Yeni düzenleme, fiyatları ciddi anlamda etkiledi ve özellikle üst segmentlerde sipariş iptalleri yüzde 50’leri aştı” dedi.
“Lükste ciddi daralma bekliyoruz”
Orhan Ülgür, 1 hafta içerisinde piyasadaki belirsizliklerin ortadan kalkmasını öngördüklerini belirterek, “Ancak yeni düzenleme ile birlikte, üst matraha giren lüks ve premium modellerin sıfır olarak satışında ciddi daralma olacak. Her ne kadar pazarda çok küçük bir paya sahip olsalar da, dikkat çekici bir gerileme kaçınılmaz görünüyor. Tüketici, halihazırda kullanmış olduğu aracın segmentin altında bir aracı tercih etmek istemeyecek. Bu yüzden tüketiciler kendi segmentinde kalmak isteyecekler ve sıfır araç yerine nispeten daha düşük fiyatlı ama yüksek donanımlı, model yılı olarak da sıfırına daha yakın yaşlarda ikinci el araçlara yönelecek” diye konuştu.
Ülgür, 2020 yılında ikinci el pazarındaki beklentilerine yönelik olarak, “2019 yılında ikinci el pazarı, mükerrer satışlarla birlikte 7.5 milyon adetlik hacme sahipti. 2020 yılında da pandemiden kaynaklı olumsuz bir durum yaşanmazsa toplam pazarın 8 milyon adedin biraz üzerine çıkacağını öngörüyoruz. İkinci elde fiyat artışı da sürecek. İkinci elde fiyatların yükselmesinin sebeplerinden biri olan sıfır araç arz durumu, eylül ayı itibarı ile sona erdi. Ancak o dönemde sıra yazdıran müşterilerin davranışları, ÖTV düzenlemesi nedeniyle ters yönde işleyecek” diye konuştu.
İkinci elde fiyatlar bir haftada yüzde 8 arttı
Kur farkı ve ÖTV artışı 2. el fiyatlarını ortalama yüzde 8 artırdı. Otomotiv veri analiz şirketi Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın, “İkinci elde fiyatlar zaten sürekli yükseliyordu. ÖTV artışı psikolojik olarak bunu tetikledi. Talep ikinci ele yöneldiği için fiyatlar eylül ayında ortalama yüzde 8 arttı" dedi.
MOTOR HACMİNE GÖRE İLK 8 AYLIK SATIŞLAR
? Ocak-Ağustos döneminde otomobil satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 64.2 oranında artarak 317 bin 394 adet oldu.
? 1600cc altındaki otomobil satışları yüzde 66,0 artarak yüzde 94,8 pay aldı.
? 1600-2000cc aralığındaki otomobil satışları yüzde 23,9 artarak yüzde 2,0 pay aldı.
? 2000cc üstü otomobil satışları yüzde 1,6 azalarak yüzde 0,2 pay aldı.
Müşteriyi kaçırmamak için ‘özel indirim’
Lüks otomobil pazarının önemli temsilcilerinden Minoto CEO’su Ferhat Albayrak, sipariş iptallerinin artması üzerine markaların da fabrika siparişlerini geri çekmeye başladığını söyledi. Albayrak, ayrıca markaların mevcut müşterileri kaçırmamak için eylül ayına özel ciddi indirimler yaptığını aktardı. Albayrak, “Şu anda piyasada sıfır arzında talebin tamamını doyuracak bir artma yok. Arzın fabrika siparişi iptalleri sebebiyle en azından kasıma kadar da çok artacağını düşünmüyorum. Otomobil sektöründe şu an yaşanan kesinlikle 'kusursuz fırtına'. Önümüzdeki birkaç hafta pazarın durumunu daha net görmemizi sağlayacak. Öte yandan ikinci el pazarında da yükselişler söz konusu” dedi.
Aysel Yücel/Dünya