Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB), Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı.
Rapora göre, kasım ayında doğal gazın aylık tüketici enflasyonuna etkisi 1,01 puan, yıllık enflasyona etkisi ise 1,58 puan oldu.
Doğal gaz etkisi arındırıldığında, mevsimsellikten arındırılmış tüketici enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin sürdüğü izlendi.
Bu dönemde B endeksinin yıllık değişim oranı 0,34 puan azalarak yüzde 67,27 olurken C endeksinin yıllık değişim oranı 0,13 puan ile sınırlı bir oranda artarak yüzde 69,89 olarak gerçekleşti.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bu dönemde enerji, alkol-tütün-altın ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 1,39, 0,31 ve 0,16 puan artarken, gıda ve temel mallar gruplarının katkıları sırasıyla 0,84 ve 0,40 puan düştü.
Mevsimsellikten arındırılmış veriler incelendiğinde, C endeksinde daha belirgin olmak üzere B ve C endekslerinde aylık artışlardaki zayıflama devam etti.
Fiyat artışları, B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada bir önceki aya kıyasla güçlenirken, hizmet ve temel mallarda yavaşlama kaydetti.
Yayılım endeksi, medyan enflasyon, SATRIM gibi alternatif göstergeler de enflasyonun ana eğilimindeki yavaşlamayı teyit etti.
Hizmet fiyatları kasım ayında yüzde 2,76 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 1,06 puan artışla yüzde 89,71 seviyesine ulaştı.
Konaklama fiyatlarındaki düşüş devam etti
Bu dönemde, kira alt grubunda yüzde 5,97 olan aylık artışın bir önceki aya kıyasla hız kesmesi dikkati çekerken, diğer taraftan alt grup yıllık enflasyonu 5,14 puan artışla yüzde 105,81 seviyesine ulaştı.
Haberleşme alt grubunda yüzde 5,20 ile güçlenen aylık fiyat artışında cep telefonuyla yapılan görüşme ve internet ücretlerinde devam eden yükselişler belirleyici oldu.
Lokanta-otel grubunda yemek hizmetlerinde aylık fiyat artışı yavaşlarken, konaklama fiyatlarındaki düşüş devam etti.
Kasım ayında diğer hizmetler alt grubunda yüzde 1,73 olan ılımlı artış bu grupta yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti.
Akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün de etkisiyle bu dönemde ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 0,14 ile görece yatay seyretti.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,81 puan düşüşle yüzde 52,24 olarak gerçekleşti.
Yıllık enflasyon dayanıklı mallarda gerilerken, diğer alt gruplarda yükseldi.
Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları kasım ayında önceki aya benzer şekilde yüzde 0,66 ile sınırlı bir artış sergiledi.
Bu dönemde, elektrikli ve elektriksiz ev aletleri fiyatları yüzde 0,28 gerilerken, otomobil fiyatları yüzde 0,66 ile ılımlı bir şekilde yükseldi. Yüzde 1,79 olan mobilya fiyatlarındaki artış ise bir miktar daha yüksek seviyede gerçekleşti.
Bu gelişmeler neticesinde, dayanıklı mal grubunda yıllık enflasyon 2,84 puan düşüşle yüzde 59,31'e indi.
Diğer temel mallar alt grubunda fiyatlar yüzde 2,66 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,72 puan yükselerek yüzde 50,14 oldu.
Ev ile ilgili temizlik malzemeleri ve kişisel bakım ürünleri bir önceki aya benzer şekilde fiyat artışlarıyla öne çıkan alt kalemler olarak kayıtlara geçti.
Giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlar mevsimsel eğilimin aksine geriledi
Rapora göre, giyim ve ayakkabı alt grubunda ise fiyatlar mevsimsel eğilimin aksine bu dönemde yüzde 0,38 geriledi.
Enerji fiyatları kasım ayında yüzde 9,98 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 9,58 puan artarak yüzde 21,18 oldu. Grup aylık fiyat artışını 25 metreküpü bedelsiz olarak kullandırılan doğal gaz kalemindeki tüketim artışına paralel olarak sepete yansıyan fiyatların yükselmesi etkiledi.
Küresel enerji fiyatlarıyla uyumlu şekilde katı yakıt fiyat artışı yüzde 1,95 yavaşlarken, tüp gaz fiyatları bu dönemde yataya yakın seyretti. Şebeke suyu fiyatlarındaki artış da yüzde 2,90 ile yavaşlarken, uluslararası petrol fiyatları öncülüğünde akaryakıt fiyatları yüzde 1,06 geriledi.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları kasım ayında yüzde 2,78 artış kaydederken, yıllık enflasyon 4,83 puan azalarak yüzde 67,16 olarak gerçekleşti.
Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 9,55 puan azalışla yüzde 80,85'e, işlenmiş gıdada ise 1,38 puan düşüşle yüzde 57,23'e geriledi.
Mevsimsellikten arındırılmış veriler, meyve fiyatlarında ılımlı artışa, sebzede ise gerilemeye işaret etti. Taze meyve ve sebze dışı gıdada fiyat artışları gücünü korudu.
Diğer işlenmemiş gıdadaki aylık artışta bakliyat, pirinç ve beyaz et kalemleri öne çıktı. İşlenmiş gıda grubunda aylık artış yüzde 4,95 ile güçlenirken, süt ve süt ürünleri, işlenmiş et ürünleri, katı-sıvı yağlar ile konserve sebze ürünlerindeki fiyat artışları dikkati çekti.
Tütün ürünlerinde yüzde 10,02 olan üretici firma kaynaklı fiyat artışlarının etkisiyle, alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatlar yüzde 9,16 yükselirken, yıllık enflasyon 9,38 puan artışla yüzde 71,35 oldu.
Üretici fiyatlarındaki artışta enerji grubu öne çıktı
Yurt içi üretici fiyatları kasım ayında yüzde 2,81 oranında artarken, yıllık enflasyon 2,86 puan artışla yüzde 42,25’e yükseldi. Bu artışta enerji grubu öne çıktı. Sanayi elektrik tarifeleri ile sanayi ve elektrik üreticileri doğal gaz tarifelerinde ekim ayında yapılan ayarlamaların etkisi kasım ayında yüzde 10,99 ile elektrik, gaz, buhar, iklimlendirme grubu üzerinde gözlendi.
Bu çerçevede, enerji grubunda fiyatlar aylık bazda yüzde 3,46 artarken yıllık enflasyon negatif bölgedeki seyrini sürdürdü. Alt gruplar bazında, en belirgin aylık artış enerji grubundan sonra yüzde 3,07 ile dayanıksız tüketim mallarında izlenirken, bu dönemde sermaye ve ara malları sırasıyla yüzde 2,85 ve yüzde 2,50 arttı.
Sektörel bazda ise metal cevherleri, tütün, deri ile ağaç mantar ürünleri fiyat artışlarıyla öne çıktı.