İthalat Rejimi Kararı'nda iki kritik değişiklik yapılarak, bazı ürünlere ilave vergi, bazı ürünlerin ithalatına ise bir ek mali yükümlülük aracı olarak kullanılan Toplu Konut Fonu getirildi. İthalat Rejimi Kararı'na Ek Karar'da değişiklik yapılarak, sarımsak, kurutulmuş sebze, sert kabuklu meyveler ile muz ithalatında mevcut yüksek oranlı gümrük vergileri indirilirken, bu indirimin biraz üzerinde Toplu Konut Fonu getirildi. Ayrıca, çay, maya, çikolata, lokum, sakız, makarna, ekmek, pasta, kek gibi çok sayıda ürüne ise yüzde 4.3 ile yüzde 20 arasında ilave gümrük vergisi getirildi.
Muzda ton başına 830 Euro
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, 0703.20 Sarımsak için ton başına 500 Euro, 0712.90 GTİP'li kurutulmuş sebzede ton başına 440 Euro fon alınacak. 0802.31.00 GTİP'li ceviz için ton başına 300 Euro, 0803.10.10 ve 0803.10.90 GTİP'li muz ithalatına ton başına 830 Euro Toplu Konut Fonu getirildi. 0902 GTİP'li siyah, yeşil çaylar için ton başına 4 bin 240 ile 10 bin 310 Euro, 1206.90 GTİP'li ayçiçeği için ise ton başına 240 Euro Toplu Konut Fonu alınacak.
Bu ürünlere Toplu Konut Fonu getirilmekle birlikte, gümrük vergilerinde de getirilen fona yakın miktarda indirim yapıldı. Başka bir ifade ile söz konusu ürünlerin ithalat maliyetinde çok büyük değişiklik olmadı.
Muz ithalatçılarının yaptığı hesaplamalara göre, bu kararla birlikte mevcut kurlara göre 1 kg ithal muzun maliyeti 0.3 dolara karşılık gelen 2.1 lira civarında artış olacak.
Turgut Özal döneminde getirilen Toplu Konut Fonu, yurt dışına çıkışlar dahil bazı mal ve hizmetlerden alınırken, burada biriken paralar Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından kullanılıyordu. Daha sonra yapılan yasal düzenlemelerle, birçok mal ve hizmette Toplu Konut Fonu kaldırıldı. Günümüzde ise Toplu Konut Fonu sadece ithalatta, bir ek mali yükümlülük aracı olarak kullanılıyor. Yani uluslararası anlaşmalar kapsamında ürünlerin gümrük vergisi yükseltilemiyorsa, iç piyasayı korumak amacıyla Toplu Konut Fonu devreye sokuluyor.
115 ürüne yüzde 20'ye kadar ilave vergi
Öte yandan yayınlanan ayrı bir İthalat Rejimi Kararı ile 115 gıda ürününe ilave gümrük vergisi getirildi. Buna göre; bira, çikolata, sakız, lokum, jöleli şeker, fındıklı draje, sakkaroz, makarna, corn flakes, ekmek, pasta, kek, bisküvi için yüzde 20 oranında ilave gümrük vergisi getirildi.
2102 GTİP'li maya için ise yüzde 4.3 ilave gümrük vergisi uygulanacak. Getirilen ilave gümrük vergileri AB ülkeleri için yüzde 0 olarak uygulanacak. Başka bir ifade ile bu ürünlerin AB ülkelerinden ithal edilmesi halinde, ilave gümrük vergisi alınmayacak.
6 ayda 95 milyon lira tahsil edildi
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Ocak-Haziran döneminde, 20.7 milyon lirası Haziran'da olmak üzere 95 milyon 120 bin liralık Toplu Konut Fonu tahsilatı yapıldı. Bu dönemde gümrük kaynaklı toplam tahsilat 78 milyar 164 milyon lira olurken, bunun da en büyük kalemini 61 milyar 847 milyon lira ile KDV oluşturdu.
Hüseyin Gökçe/Dünya