NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İstanbul'da gerçekleştirdikleri görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuştu.
"Türkiye, NATO'nun önemli müttefikidir ve ortak güvenliğimize büyük katkılarda bulunmaktadır." diyen Stoltenberg, Türkiye'nin özellikle NATO'nun terörle mücadelesi ve Irak'taki misyonunda kritik rol oynadığını söyledi.
NATO'nun deniz ve hava savunmasına da Türkiye'nin önemli bir destek verdiğinin altını çizen Stoltenberg, NATO'nun da Türkiye'nin güvenliğine hava savunmasını güçlendirme, Doğu Akdeniz'de ve Karadeniz'de hava ve deniz desteğiyle katkıda bulunduğunu kaydetti.
Dayanışmanın önemli olduğuna vurgu yapan Stoltenberg, "Bu neslin en büyük güvenlik krizini yaşıyoruz." değerlendirmesini yaparak Çavuşoğlu'yla görüşmede, Ege'deki durum, terörle mücadele, Finlandiya ile İsveç'in NATO üyeliği ve Ukrayna'ya verilecek desteğin masaya yatırıldığını anlattı.
"Ukrayna kendi savunmasını Türkiye sayesinde güçlendiriyor"
Stoltenberg, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da başarısız olduğunu söyleyerek, "Ama daha fazla zulümle yanıt veriyor. Son haftalarda füzelerin atıldığını, dronlarla saldırı yapıldığını, altyapının zalimce yerle bir edildiğini, Ukraynalı sivillerin ısınma, su, elektrikten mahrum edildiğini ve kışın geldiği dönemde bunun yapıldığını görüyoruz." diye konuştu.
İran'ın da balistik füzelerle Rusya'ya destek verdiğini kaydeden Stoltenberg, "Bu kabul edilebilir değil. Hiç kimse bu illegal savaşta Rusya'yı desteklememeli." dedi.
Türkiye'ye Ukrayna'ya verdiği destekten ötürü teşekkür eden Stoltenberg, "Türkiye'ye öncelikle Ukrayna'ya verdiği destek için çok teşekkür ediyorum. Son teknoloji dronlarla Ukrayna kendi savunmasını Türkiye sayesinde güçlendiriyor." ifadelerini kullandı.
Karadeniz'deki tahıl koridorunun yeniden işlerlik kazanmasına katkılarından dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan'a da teşekkür eden Stoltenberg, Ukrayna tahılının Karadeniz'den geçmesiyle dünya gıda krizinin önlendiğini ifade etti.
Stoltenberg tahıl anlaşmasının önemine vurgu yaparak, "Türkiye'nin, bu önemli yaşam hattını korumak için ve milyonlarca insanın ihtiyacı olan bu sevkiyatı sağlamak için yaptıklarını büyük takdirle karşılıyoruz." dedi.
"Finlandiya ve İsveç, Türkiye'yle anlaşmalarındaki taahhütleri yerine getiriyor"
Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Stoltenberg, iki ülkenin NATO müttefiklerince ittifaka davet edildiğini, Türkiye ile de bir üçlü muhtıra konusunda anlaştıklarını kaydetti.
Türkiye'nin iki ülkeden önemli beklentileri olduğuna dikkati çeken Stoltenberg, "Bu muhtıranın Türkiye'ye daha fazla güvenlik getirmesini bekliyorsunuz ve ben bu endişelerinizi paylaşıyorum. İsveç ve Finlandiya, bu muhtıra konusunda Türkiye'yle uzun vadeli ortaklıklarını taahhüt ettiklerini vurguladılar. Bu konuda görevlerini yerine getirdiler. Hem Finlandiya hem de İsveç liderleriyle geçen hafta konuştum. Her iki ülkenin muhtırayı uygulayacak somut adımlarını memnuniyetle karşılıyorum." diye konuştu.
İki ülkenin de Türkiye'yle terörle mücadele konusunda işbirliklerini artırdıklarına işaret eden Stoltenberg, "İsveç yeni yasalar geçiriyor ve böylece terör örgütlerine katılımı, PKK dahil olmak üzere engelliyor." ifadelerini kullandı.
Stoltenberg ayrıca, İsveç'in terörizmin finansmanıyla mücadele konusundaki araçlarını güçlendirdiğini belirterek, daha fazla sınır dışı ve iadelerin arttığını kaydetti.
Türkiye'ye uygulanan kısıtlamaların kalkmasına da değinen Stoltenberg, "Finlandiya ve İsveç, Türkiye ile anlaşmalarındaki taahhütleri yerine getiriyorlar. Terörizmle mücadelede her yerde, her konuda taahhütlerini güçlendiriyor ve taahhütlerini yerine getiriyorlar. Türkiye'yle birlikte çalışmaya hazırlar. Dolayısıyla bütün güvenlik endişelerinizi giderecekler. Artık İsveç'in, Finlandiya'nın tam üye olarak NATO'ya katılması lazım. Onların üyeliği bizi daha güçlü kılacak insanlarımızı daha güvende kılacak." değerlendirmesini yaptı.
Stoltenberg, bu dönemde üyeliği tamamlamanın önemine de dikkati çekerek "Her türlü yanlış hesap ya da Rusya'nın yanlış anlamasını önlemeliyiz. NATO'nun kapısı elbette ki açık kalacak. Müttefikler ve NATO üyesi ülkeler, NATO'ya kimin üye olabileceğine elbette karar verecekler. Dolayısıyla bu iki ülkenin yakın zamanda tam üye olmasını ümit ediyorum." dedi.
Genel Sekreter Stoltenberg, Türkiye'ye ittifaka verdiği güçlü destek için de teşekkür etti.
Türkiye'nin tahıl koridoru anlaşmasının yanı sıra Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşın etkilerinin azaltılmasında da çok kritik roller oynadığını vurgulayan Stoltenberg, tahıl anlaşmasına geri dönüş için verdikleri destekten dolayı Türkiye'ye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Çavuşoğlu'na teşekkür etti.
Stoltenberg, "Türkiye hükümetinin bu konudaki gayretleri, çabaları çok önemliydi. Bu tahıl anlaşması yeniden kazanıldı. Milyonlarca insan Ukrayna'dan gelecek, Karadeniz'den, Boğazlardan dünya pazarına ulaşacak tahıla ihtiyaç duyuyor. Eğer bu sevkiyat dünya piyasalarına erişmezse fiyatlar artar ve milyonlarca insan mağdur olur. Tahıl anlaşması, son derece büyük önem arz ediyor. Gıda fiyatları açısından belirleyici. Yüz milyonlarca insanın beslenmesi buna bağlı. Burada Türkiye'yi bir kere daha takdirle karşılıyorum." ifadelerini kullandı.
Tahıl anlaşmasının yenilenmesinin oldukça önemli ve söz konusu anlaşmanın sürekliliğinin çok kritik olduğunu kaydeden NATO Genel Sekreteri, tahıl anlaşmasına geri dönülmesinin, Türkiye'nin bu konuda oynadığı kritik rolü bir kez daha ortaya çıkardığını belirtti.
Türkiye'nin Ukrayna'ya verdiği desteğe vurgu yapan Stoltenberg, "Tahıl anlaşması konusunda Türkiye, Birleşmiş Milletler ile önemli çabalar sarf etti. Aynı zamanda Türkiye, (Rusya ile Ukrayna arasındaki) esir değişiminde ve şu anda hissedilen savaşın etkilerinin azaltılmasında da çok kritik roller oynadı." diye konuştu.
Stoltenberg, dünyada artan fiyatlar ve küresel gıda fiyatlarına yaşanan sorunların, Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaşın bir sonucu olduğunu, bu sorunların giderilmesinin yolunun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in savaşı bitirmesiyle mümkün olabileceğini ifade etti.
İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği konusu
Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında Madrid'de imzalanan üçlü muhtıradan memnun olduğunu dile getiren Stoltenberg, bu doğrultuda Finlandiya ve İsveç'in mevzuat değişikliklerine gittiğini, Türkiye ile terörizmle mücadele konusunda iş birliklerini artırdıklarını söyledi.
Finlandiya ve İsveç'in, Türkiye'ye silah ihracatı konusundaki kısıtlamaları da kaldırdığını ve son birkaç gün içinde her iki ülke liderleriyle bazı görüşmeler yaptığını dile getiren Stoltenberg, şöyle devam etti:
"Görüşmelerde, bu konunun (Türkiye ile imzalanan üçlü muhtıra) kendileri için ne kadar önemli olduğunu vurguladılar ve taahhütlerine, muhtıraya attıkları imzaya sadık kaldıklarını ve Türkiye ile yakın çalışmanın, terörizmle mücadelenin kendi çıkarlarına olduğunu gördüklerini söylüyorlar."
Üçlü muhtıradan sonra Finlandiya ve İsveç'in bazı yasal değişikliklere gittiğini söyleyen Stoltenberg, şu ifadeleri kullandı:
"Finlandiya ve İsveç, taahhütlerini yerine getirdi. Dolayısıyla artık onları (NATO) ittifakın tam üyesi yapmanın zamanı geldi. (Çavuşoğlu ile) Bugün bu konuyu konuştuk. Sanıyorum bu konu Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yarın yapacağım görüşmede de gelecektir ama daha önemlisi, İsveç Başbakanı (Ulf Kristersson) birkaç gün içinde Türkiye'ye gelecek. Hiç şüphesiz bu konu o zaman da gündemde olacaktır, diye düşünüyorum. Dolayısıyla zamanı geldi, Finlandiya ve İsveç'in tam üye olmaları gerekli."
Muhabir: Behlül Çetinkaya,Mustafa Deveci