Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe sunumu yaptı.
Hazine tarafından desteklenen Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına bugüne kadar yaklaşık 91,6 milyar TL destek ödemesi gerçekleştirildiğini ifade eden Nebati, 9 Kasım itibarıyla 2,3 milyon mudinin, yaklaşık 1,5 trilyon TL'lik tasarrufunun bu hesaplarda değerlendirildiğini kaydetti.
KKM’nin vadeli mevduat içindeki payı’nın yüzde 27 olduğunu da söyleyen Nebati, “Hazine destekli KKM’nin yenileme oranı yaklaşık yüzde 70 düzeyinde” dedi.
KKM’ye mart-eylül arasında bütçeden 84,9 milyar TL ödeme yapılmıştı. KKM’nin Merkez Bankası'na yükünü Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay “Hazine’ninkinin yüzde 75’i kadar” ifadesiyle açıklamıştı. Bu açıklamaya göre, Merkez Bankası'nın kur garantisi için mevduat sahiplerine eylül itibarıyla yaklaşık 63,7 milyar lira ödediği hesaplanıyor.
‘ÜRETİMİ ARTIRARAK ENFLASYONLA MÜCADELE EDİYORUZ’
“Enflasyonla mücadeleyi faiz artışlarıyla değil, üretim kapasitesini artırarak arz yönlü politikalar geliştirerek sürdürüyoruz” ifadelerini de kullanan Nebati, “Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artan hayat pahalılığı nedeniyle vatandaşlarımızın karşılaştığı sıkıntıların elbette farkındayız. Alım güçlerinde gerçekleşen kaybın önüne geçmek için hükümet olarak üzerimize düşen hiçbir sorumluluktan kaçmıyoruz” dedi.
2022’nin ikinci yarısına ilişkin öncü göstergelerin küresel yavaşlamanın da etkisiyle ılımlı büyümeye işaret ettiğine değinen Nebati, “Yıl geneli için yüzde 5 büyüme öngörüyoruz. 2023 yılında da dengeli görünümünü koruması beklenen ekonomik büyümenin yüzde 5 olması hedeflenmektedir” dedi.
Merkez Bankası’nın rezervlerine de değinen Hazine ve Maliye Bakanı, “Merkez Bankası’nın brüt rezervleri yılbaşına göre 3 milyar doların üzerinde artarak 28 Ekim itibarıyla 114,2 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır”şeklinde konuştu.
POLİTİKA İLE KREDİ FAİZİ ARASINDAKİ MAKAS AZALDI
Yakın dönemdeki ilave makro ihtiyati tedbirlerin olumlu yansımalarını son dönemde kayda değer azalış gösteren politika faizi ile kredi faizi makasında görüldüğünü ifade eden Nebati, “Doğalgaz ve elektrik sübvansiyonlara, sosyal desteklere, çalışan ve emeklilere yapılan ücret ve maaş artışlarına ve vazgeçtiğimiz vergi gelirlerine rağmen, bütçe açığının GSYH’ye oranını yüzde 3,4 bekliyoruz” dedi.
Kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye yönelik atılan adımlar hakkında da bilgi veren Nebati, “2023-2025 dönemini kapsayan Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı’nı hayata geçireceğiz” dedi.
‘YURT İÇİ BORÇLANMADA DÖVİZ CİNSİ SENETLERİN PAYINI AZALIYOR’
Stratejik ölçütlere dayalı ve makroekonomik dengeleri gözeten bir borçlanma programı uygulandığını da aktaran Nebati, 2020 yılı sonunda 34 ay, 2021 yılı sonunda ise 54 ay olan iç borçlanmanın ortalama vadesinin bu yılın ekim ayı itibarıyla 69 aya kadar yükseldiğini bildirdi.
Nebati, yıl başında yüzde 24,6 olan sabit getirili Türk lirası cinsi iç borçlanmanın ortalama maliyetinin ekim ayında yüzde 10,9’a gerilediğine dikkati çekerek, “2019-2021 döneminde toplam iç borçlanmanın yüzde 38’i sabit getirili Türk lirası cinsi senetler ile sağlanmışken bu yılın ocak-ekim döneminde sabit getirili Türk lirası cinsi senetlerin payı yüzde 58’e yükselmiştir” diye konuştu.
Bu çerçevede, piyasa koşullarına bağlı olmakla birlikte, önümüzdeki yıl da yurt içinde döviz cinsi borçlanmanın payını azaltmaya devam edeceklerini aktaran Nebati, “Gerek doğrudan gerek garanti sağlayarak uygun koşullarda dış finansman olanaklarını da değerlendiriyoruz. Ekim ayı itibarıyla Hazine geri ödeme garantisi altında 1,2 milyar dolar ve 1 milyar doları tahsisli olmak üzere, proje finansmanı amacıyla toplam 2,2 milyar dolar tutarında dış finansman sağladık. Sağlanan finansman sağlık, tarım ve enerji sektörlerindeki projelerin desteklenmesi amacıyla kullandırılmaktadır” diye konuştu.
KGF’YE 7 MİLYAR TL AKTARILACAK
Bakanlığının 2023 yılı toplam bütçe teklifinin 2,2 trilyon lira olduğunu aktaran Nebati, şunları kaydetti: “Faiz hariç tutulduğunda bütçe teklifi 1,6 trilyon lira olmaktadır. Bu teklifin yaklaşık yüzde 1’ine tekabül eden 15,5 milyar lira Bakanlığımız hizmetleri için kullanılacaktır. Bakanlığımızın bütçesinin faiz hariç yaklaşık yüzde 99’luk kısmı olan 1,6 trilyon lirası ise diğer kamu idarelerinin hizmetlerinin finansmanı için ayrılmıştır”
Nebati şöyle devam etti, “Bu kapsamda, Sosyal Güvenlik Kurumuna 405 milyar lira, mahalli idarelere verilen paylara 375,4 milyar lira, fon paylarına 117,4 milyar lira, yükseköğretim kurumlarına 127,9 milyar lira, kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün devredilen personelinin ücretleri ile köylerin altyapısının desteklenmesi amacıyla il özel idarelerine 6,2 milyar lira, su, kanalizasyon ve altyapı desteklerine yönelik 1,5 milyar lira, KİT’lere ve diğer kamu sermayeli kuruluşlara 489,9 milyar lira, bireysel emeklilik sistemi devlet katkısı ödemelerine 13,6 milyar lira, Kredi Garanti Fonuna 7 milyar lira, diğer giderlere 85 milyar lira aktarılarak kullanılacaktır. Faiz harcamaları için ayrılan kaynak tutarı ise 565,6 milyar liradır”