Ukrayna Savaşı'na damgasını vuran Rus paralı asker yapılanması Wagner, dünyanın gündeminde. İlk defa bir Türk gazeteci, Wagner'in St. Petersburg'daki merkezine gitti. Aydınlık muhabiri Özgür Altınbaş, Wagner merkezine gitti ve tecrübelerini kaleme aldı.
İşte o yazı:
WAGNER’İN MERKEZİNE GİRDİK
Aydınlık olarak 20 gün boyunca Moskova’dan St. Petersburg’a, Mariupol’den Donetsk’e, Lugansk’dan Kırım’a, Rusya’nın birçok şehrine gittik. Savaşın sıfır noktasına kadar girdik. İlk durağımız St. Petersburg ‘Wagner Center’…
Moskova’dan yataklı tren gece 12.00’de kalktı, yaklaşık 10 saatlik yolculuğun ardından St. Petersburg’dayız. Şehir Finlandiya sınırına yakın bir bölgede olsa da hava sıcak ve güzel. Düzenli sokaklar, aynı boyda binalar, kanallar ve deniz… Şehir sizi daha ilk dakikalardan etkiliyor. Tabi amacımız öncelikle şehri gezmek değil, meşhur Wagner’in merkezine gitmek.
Wagner'in merkezine girdik! Cephe hattından bildiriyoruz
KOMPLEKSİ GAZPROM YAPTI
Wagner Center olarak bilinen Wagner’in merkezi, St. Petersburg’da, şehrin merkezinde yer alıyor. Merkez, iki ana binadan oluşan büyük bir kompleks. İçeriye girerken güvenlik taraması haliyle sıkı tutuluyor. Tüm metal eşyalarımızı güvenliğe teslim ederek x-ray cihazından geçtik. Bir alüminyum folyo elektronik eşyalarımızın üstüne sürüldü ve bir makineye konuldu. Bu ilk defa gördüğüm bir şeydi. Bina, Rus şirket Gazprom tarafından yapılmış ve bittikten sonra kime verileceği tartışılırken Wagner, bu binayı merkez olarak kullanmaya karar vermiş. Geçen kasım ayında açılan Wagner Center, binaya daha yeni yeni yerleşiyor, yalnızca 6-7 kata kadar düzen kurulmuş. Zaman geçtikçe binanın tamamının kullanıma açılacağı söylendi.
NE ZAMAN KURULDU?
Wagner özel askeri şirketi 2013’te Putin’in yakınındaki isimlerden birisi olan Yevgeny Prigojin tarafından kuruldu. Prigojin 1961 yılında St. Petersburg’da (Leningrad) doğdu. Şirketin kurucusu aynı zamanda bir yemek firmasının sahibi. Yemek şirketine sahip olduğu için “Putin’in Şefi” olarak da biliniyor. İş insanı Prigojin, daha önce basına verdiği demeçte Wagner'i Donbass’taki Rusları desteklemek için kurduğunu söyledi. Prigojin kuruluşu şu şekilde özetliyor: “Eski silahları kendim temizledim, kurşun geçirmez yelekleri kendim hallettim ve bu konuda bana yardımcı olabilecek uzmanlar buldum. Daha sonra Wagner Taburu olarak anılacak olan bir grup vatansever doğdu.”
Şirket “Orkestra”, “Müzisyenler” isimleriyle de biliniyor. Wagner’in 4 sloganı var: Kan, Onur, Vatan, Cesaret.
SÖZLEŞME BİLGİLERİ
Wagner’in sitesine girdiğinizde karşınıza direkt olarak “Kaydol” seçeneği çıkıyor. Burada üyelikle ilgili bilgiler de yer alıyor. Sözleşmede 240 bin ruble (yaklaşık 62 bin TL) maaş ve iyi performans bonusları verildiği belirtiliyor: Sağlık ve hayat sigortası, tüm ödemelerin garantisi, modern ekipmanlar, etkili çalışmaya ve zafere odaklanan bir ekip. 21-60 yaş aralığındaki kişiler kayıt olabiliyor.
KAÇ ASKERLERİ VAR?
Wagner’in kaç askeri personeli olduğu tartışmalı. Bununla ilgili resmi bir rakam yok. İngiltere Savunma Bakanlığı’na göre sadece Donbass’ta savaşan 50 bin Wagner askeri var. 2014’te kurulduğunda ise bine yakın askerinin olduğu söyleniyor. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaştan önce sayılarının 5 bin olduğu, operasyon sonrasında büyük ölçüde katlanarak 50 bini geçtiği belirtiliyor.
‘GENÇLER ARASINDA WAGNER’E İLGİ ÇOK YOĞUN’
Şirketle ilgili kısa bir bilgi verdikten sonra Wagner Center’ı anlatmaya devam edelim. Güvenlikten geçtikten sonra bir bölmeye götürüldük ve kapı açıldıktan sonra savaş oyunu oynayan 18 yaşında bir genç ile karşılaştık. Kendisine sorularımızı yönelttik. Rus genç, Wagner’in bir tarzının olduğu, sözden öte icraat yaptığını ve bu yüzden gençler arasında çok gözde bir yapı olduğunu söyledi. Rusya’da sokakta yürürken Wagner yamalarını koluna yapıştıran ya da tişörtlerini giyen gençleri görünce bunun gerçek olduğunun farkına varıyorsunuz.
‘YENİ FİKİRLERE ALAN AÇILIYOR’
Wagner’de fikir geliştiren gençlere çok önem verildiğini söyleyen Rus genç, “Bürokrasi, yolsuzluk, torpil gibi unsurlar yeni fikirlerin ortaya çıkmasını engelliyor. Fakat burada bir fikriniz varsa hemen değerlendirilmeye çalışılıyor.” dedi. Burada yüksek teknolojinin kullanıldığını vurgulayan genç, yazılımdan donanıma, sosyal medya kullanımından propagandaya kadar birçok alanda fikirlerin bu merkezde hayat bulduğunu belirtti.
Wagner Center’a sadece asker olarak katılmanıza gerek yok. Burası Wagner’in biraz daha sivil ayağı. Wagner’in dünyaya açılan yüzü. Bu yüzden gençlerin parlak fikirlerine önem veriliyor.
TAM BİR GÜN SİZE AYIRILIYOR
Birçok genç yeni fikirle Wagner’e geliyor. Bu sadece askeri anlamda Wagner’in içerisinde yer almak değil. Kimisi Wagner Center’da propaganda, yazılım geliştirme gibi alanlarda çalışmak istiyor. Bize aktarılana göre eğer bir fikriniz var ise Wagner Center’da bu fikirlerinizi anlatmak ve geliştirmek için size bir gün veriliyor. Merkezdeki imkanlardan yararlanıyorsunuz. Rus gençlerin, fırsat yaratıldığı için Wagner’e özgüvenle başvurdukları belirtildi.
‘GENÇLERE VATANSEVERLİK AŞILIYORUZ’
Wagner’in merkezinde, bu şirketin sadece bir askeri yapı olmadığı aynı zamanda Rus gençlerine vatanseverliği de aşıladığı söylendi. Her defasında “Biz sadece bir askeri şirket değiliz.” diyen yöneticiler, bazı alanlarda da toplumda yer aldıklarını belirtti. Özellikle gençlerin ilgisinin yoğun olduğu Wagner’de vatanseverlik, Rus geleneklerine uyma ve onu koruma gibi propagandanın yapıldığı vurgulandı.
Üst katlara doğru çıktığımızda farklı manzarayla karşılaşıyoruz. Savaş boyunca Ukrayna ordusundan ele geçirilen bazı askeri teçhizatların sergilendiğini gördük. Anti tank silahlarından mayınlara kadar, Ukrayna güçlerinden ele geçirdikleri malzemeleri ufak bir yerde sergiliyorlar. Aynı zamanda Wagner askerlerinin cephede kullandıkları malzemeleri de gösterdiler.
‘AFRİKA’DA SİVİLLERİ KORSANLARDAN KORUYORUZ’
Wagner bildiğiniz üzere sadece Rusya’da faaliyet gösteren bir özel askeri şirket değil. Rusya’dan sonra en etkili olduğu yer Afrika. Rusya dışı faaliyetleri sorduğumuzda özellikle Afrika’da sivilleri terör saldırılarından ve korsanlardan koruduklarını belirttiler.
ABD Savunma Bakanlığı'ndan (Pentagon) sızdırılan çok gizli belgelerde, Rus paralı asker şirketi Wagner'in Afrika'da daha koordine ve etkili hareket ettiği, ABD'nin kıtada güç kaybettiği bilgilerine yer verilmişti.
ÇOCUKLARIN BABALARINA GÖNDERDİĞİ MEKTUPLAR
Merkezde bir üst kata daha çıkıyoruz. Orada biraz daha renkli bir tablo karşılaşıyoruz. Bir kutuda renkli zarflar ve çizimler var. Bunların ne olduğunu sorduğumuzda, “Wagner askerlerinin çocuklarının babaları için yazdığı mektuplar” yanıtını aldık. Bu mektupların cephede savaşan askerler için büyük moral sağladığı belirtildi.
'SEN TÜRK'SÜN, İHA'DAN ANLARSIN'
Bir üst kata çıktığımızda insansız hava aracı (İHA) kullanan kişileri gördük. Bilgisayar ortamında simülasyonda İHA eğitimleri veriliyor. Bize aktarılana göre bu simülasyonda iyi İHA kullananlar savaş alanında İHA saldırılarını başarılı bir şekilde yapıyor.
O sırada bize de “İHA kullanmak ister misiniz?” diye sordular. Davetliler olarak cevabımız “evet” olunca ve içlerinden birisi Türk olduğumu öğrenince, “Sen Türk’sün İHA’dan anlarsın” şeklinde bir espri yaptı ve beni bilgisayarın başına oturttu. Kullanımı göründüğünden zor. Saatlerce pratik yapmanız gerekiyor. Her eğitimin sonucu detaylı istatistiklerle raporlanıyor. Bir tabloda ise en iyi dereceyi yapanlar isim isim yazılmış.
HERKESİN AKLINDAKİ SORU: NASIL WAGNER ASKERİ OLUNUR?
Wagner özel bir askeri şirket olduğu için dünyanın birçok noktasından insanlar, silahlı bir güç olarak bu yapının parçası olmak istiyor ve Wagner’e başvuruyor. Wagner’e üye olmak için en öncelikli şart Rusça bilmek. Rusça bilmiyorsanız askeri yapının içinde yer alamıyorsunuz. Ayrıntılı bir öz geçmiş hazırlamanız gerekiyor. Daha önce herhangi bir askeri yapıda bulunup bulunmadığınız araştırılıyor. Fakat bir NATO üyesi ülkenin vatandaşıysanız Wagner’e girmek sizin için zor. Çok ayrıntılı bir şekilde incelendikten sonra size olumlu ya da olumsuz dönüş yapılıyor. Çeşitli psikolojik ve fiziksel testlerden geçiyorsunuz. Sizden Wagner’in amaçlarına ve disiplinine bağlılığınızın kanıtlanması isteniyor.
‘KITALARARASI BAŞVURULAR ALIYORUZ’
Wagner’in yöneticileri, Wagner içerisindeki askerlerin çoğunlukla Rus olsa da başka ülkeler ve kıtalardan da başvurular geldiğini belirtti. Röportajı yaptığımız gün Şili’den bir kişinin Wagner’e üyelik başvurusu yaptığı söylendi. Wagner Sırbistan, Ermenistan, Kazakistan ve Moldova gibi ülkelerden üyelere sahip.